Metropolis'te 1800 yıl önce 'aşk'

İzmir'in Torbalı ilçesindeki Metropolis Antik Kenti'nde restorasyonu modern tekniklerle tamamlanan mozaikler, günümüzden 1800 yıl öncesine ışık tutuyor. Yeniköy bölgesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Manisa Celal Bayar Üniversitesi (CBÜ) tarafından tüm yıl boyunca yürütülen kazı ve restorasyon çalışmaları, ‘Ana Tanrıça Kenti’ olarak bilinen Metropolis'in tarihi sırlarını ortaya çıkarıyor.

CBÜ Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdar Aybek başkanlığında yapılan ve uzman restoratörlerin katıldığı çalışmalarda antik kentin merkezindeki mozaiklerin restorasyonu tamamlandı. Renk ve tanelerin daha uzun süre korunmasını sağlayan modern tekniklerin kullanımı sonrası, Yunan mitolojisinden aşk tanrısı Eros, bereket tanrısı Dionysos, eşi Ariadne'nin tablolarını andıran mozaikler belirgin hale getirildi. Restorasyonu tamamlanan mozaikler arasında tiyatro sembolü masklar, bölgenin bereketini anlatan balık ve kuş figürleri de bulunuyor.

Kazı başkanı Prof. Dr. Serdar Aybek, bereketli topraklara sahip olan Metropolis'in, İç Anadolu ve Ege'yi birleştirdiğini, bu nedenle de zengin yaşamlara ev sahipliği yaptığını belirtti. Metropolis'in milattan önce 3. yüzyıl başlarından itibaren canlandığını, bu canlılığın kültürel anlamda da kendini gösterdiğini belirten Aybek, "Metroporolis'te, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türk Tarih Kurumu desteğiyle 12 ay çalışma fırsatı bulduk. Kazı çalışmalarımız yanında koruma ve restorasyon çalışmaları da devam ediyor. Geniş alanlarda inşa edilmiş mozaikleriyle dikkati çeken bir kent. Biz de mozaiklerde konservasyon uygulamalarını gerçekleştiriyoruz" diye konuştu.

Konuk evi olduğunu tahmin ettikleri bir alanda da restorasyon yaptıklarını anlatan Aybek, şu bilgileri verdi: "Metropolis için bilinen bir mozaik restorasyonu gerçekleştirildi. 1990'lı yıllarda bu mozaik ortaya çıkarılmıştı ama yeni gelişen koruma uygulamaları ve modern yöntemlerin burada da uygulama zamanı gelmişti. 2021 yılında uzman restoratör arkadaşların da katkılarıyla Metropolis'teki bu önemli mozaikleri tekrar ve daha iyi şekilde görünür, korunur hale getirmeye çalışıyoruz."

Aybek, çalışmalarla, Yunan mitolojisindeki aşk tanrısı Eros, bereket tanrısı Dionysos, eşi Ariadne ve tiyatro sembollerinin de resmedildiği mozaiklerin belirgin ve canlı hale getirildiğini ifade etti. Mozaiklerin bulunduğu konukevinin tiyatro ile bağlantılı olduğunu aktaran Aybek, "Metropolis'e tiyatro için gelen konukların burada ağırlandığını düşünüyoruz. Dolayısıyla bu konutun zeminindeki mozaiklerde de tiyatro ve eğlence tanrısı olarak bilinen Dionysos, eşi ve Eros sıklıkla kullanılmış. Mozaiklerde çok büyük incelik görüyoruz. Küçük taş taneciklerinden oluşan adeta bir tablo özelliği gösteren bu mozaiklerde gölge, tonlama, hatta yüz ifadeleri bile çok başarılı güçlü şekilde aktarılmış." diye konuştu.

Mozaiklerde aşk ve tiyatro sevgisinin vurgulandığını kaydeden Aybek, şöyle konuştu: "Mozaiklerde Dionysos ve Ariadne birbirine bakıyor. Aralarında da Eros var. Bu da aslında yaklaşık 1800 yıl öncesinden bugüne aktarılan bir mesaj diyebiliriz. Diğer panelde ise bölgedeki kuş ve balık zenginliğini gösteren figürler yer alıyor. Ortada ise drama ya da komedi oyuncularının maskları bulunuyor."