Muratpaşa ilçesinde tarihi Kaleiçi ve kentin en önemli simgelerinden olan Osmanlı eseri Tekeli Mehmet Paşa Camii'nde 2018 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları kapsamında, son dönemlerde yapıldığı belirtilen avluda tuvalet yeri için kazı yapılırken Roma dönemine ait geometrik motiflerden oluşan mozaik ortaya çıkarıldı. Avluda 2 sarnıç, 2 tandır ve 3 mezar bulundu.
'İki sarnıcı işler vaziyette tuttuk'
Tekeli Mehmet Paşa Camii'nin 1600'lü yılların başında inşa edildiğini belirten Vakıflar Bölge Müdürü Hüseyin Coşar, Evliya Çelebi'nin de Seyahatnamesi'nde geçtiğini ve gayet süslü, ziynetli bir cami olduğunu, avlusunun ise olmadığından bahsedildiğini söyledi.
Caminin bugüne kadar 6 kez onarımdan geçtiğini, 2018'de başlatılan en kapsamlı restorasyon sonrası kapatılan birçok özgün esere rastlandığını anlatan Coşar, "Avluda Roma dönemine ilişkin mozaikler çıktı. Avluda düzenleme yaptık, burada 1977'de yapılan devasa betonarme şadırvan vardı. Statik sorunları vardı ve onu kaldırdık. Onu kaldırınca altından sarnıç çıktı. Zaten daha önce de bir tane vardı. Bu iki sarnıcı işler vaziyette tuttuk ve avluyu bu şekilde düzenledik. Daha önceki yıllarda avluda cenaze namazı kılınamıyordu, yaptığımız düzenlemeden sonra istenildiğinde cenaze namazı da kılınabilecek" dedi.
Tuvalet için kazılmıştı
Restorasyon başladıktan sonra burada tuvalet ihtiyacı oluştuğunu, uygun alan belirlemek için kazı yapıldığını anlatan Hüseyin Coşar, "Kazı sonucunda bu alanda mozaikler çıkınca kazıyı devam ettirdik. Avlunun tamamını kazdık. Bu kısımda mozaikler çıkınca hemen projelendirdik ve Koruma Kurulu'ndan da geçti. Burayı korumaya aldık, şimdi konservasyonları yapılıyor. Cam panel şeklinde yukarıdan gezilip görülebilecek hale dönüştüreceğiz" diye konuştu.
Roma dönemine tarihlendiriliyor
Mozaiklerin Roma dönemine tarihlendirildiğini kaydeden Coşar, "Tabi bu camiden daha önceki bir dönem ve camiyle ilgisi yok. Daha önce demek ki burada yapı varmış. Bu yapının elimizde kalan kalıntılarını da bu şekilde sergileyeceğiz, yaşatacağız. Mozaik süslemelerde dairesel, geometrik motifler var. Aynı alanda daha sonraki dönemde tandır gibi bir şey de yapılmış. Bir tanesini altında mozaik vardır diye kaldırdık ama çıkmadı. Mozaik çıkan alan normalde 80 metrekare civarı. Dış bordürleri üçgen, mozaiklerden kalan kısmı ise 10 metrekare civarında" dedi.
'Mezarların hangi döneme ait olduğunu bilemiyoruz'
Avluda biri kapının sağ, ikisi sol tarafında pencere altında üç de mezar bulunduğunu aktaran Hüseyin Coşar, “Hatta cesetler içinde duruyordu. İlginç bir şekilde buranın kıblesi normalden biraz sola kaymış ama cesetler tam kıbleye dönmüş vaziyette kazı sonucu ortaya çıktı. Kime ya da hangi döneme ait olduğunu bilemiyoruz. Mezar taşı da kaybolmuş. Zaten 70-80 yıl önceki fotoğraflar var ve o zaman da mezarlar gözükmüyor. Uzun süredir bu şekilde, avlu herkesin ayak bastığı bir yerdi. Koruma altına alınacak ve sade bir mezar yapılacak. Boş bir mezar taşı konulacak, sadece mezar olduğu belli olması için" diye konuştu.
