İsrail ile Yunanistan savunma yetkilileri Mora Yarımadası'nın güneyinde, uluslararası bir uçuş eğitim merkezi kurulması için anlaşma imzaladı. Anlaşma kapsamında Kalamata şehrindeki askeri havaalanı 22 yıllığına İsrail'e kiralanacak ve İsrailli savunma şirketi Elbit Systems burada Yunan Hava Kuvvetleri için bir eğitim merkezi kuracak.
İsrail Savunma Bakanlığı'nın açıklamasında, 1.65 milyar dolar değerindeki bu sözleşmenin İsrail ile Yunanistan arasında bugüne kadarki en büyük savunma tedarik anlaşması olduğuna dikkat çekildi.
Elbit Systems'in işleteceği eğitim merkezi, İsrail'in kendi hava akademisini model alacak. Elbit'in İtalyan şirketi Leonardo'nun ürettiği M-346 eğitim uçaklarından 10 tane konuşlandırılacağı uçuş eğitim merkezinde ayrıca Yunan Hava Kuvvetleri’nin tüm eğitim filosu da bulunacak.
‘Askeri pilot eğitiminin özelleştirme çalışmaları var’
Sputnik’e konuşan Havacılık yazarı Tolga Özbek, anlaşmanın kapsamı ve modeline dair şu değerlendirmelerde bulundu:
“Tüm dünyada, askeri pilot eğitiminin özelleştirme çalışmaları var. Özel derken öğretmeninin, eğitim standartlarının özel şirket tarafından belirlendiği değil, eğitim uçaklarının ve finansmanının sağlandığı bir sistem. Günlük istenilen sayıda eğitim uçağını kullanıcıya sunuyor. Günün sonunda, uçuş eğitim maliyetlerini aşağı çekip verimliliği yükseltmek amacıyla kurulmuş bir sistem. Dünyada da yavaş yavaş buna doğru bir geçiş yapılıyor. Yunanistan, neden İsrail ile bu anlaşmayı yaptı? Bölgedeki dengeleri, Yunanistan’ın İsrail ile artan ilişkilerini, diğer diplomatik adımları bir kenara alırsak ve olaya sadece havacılık boyutuyla bakarsak; Yunan Hava Kuvvetleri’nin elinde pilotaj eğitimi için kullandığı ABD’den aldığı T-6 turboprop uçakları var. Jet eğitimini de T-2 olarak adlandırılan çok demode uçaklarla veriyorlar. Yunanistan’ın önünde iki yol vardı. Ya o T-2 uçaklarının yerine çok daha modern yeni nesil jet eğitim uçaklarını milyar dolarlara alacaklardı ya da birçok ülkenin yaptığı gibi uluslararası bir ihaleye çıkarak şirketten hizmet alınması sağlanacaktı. Bu ihaleye İtalya ve İsrail’den firmalar teklif verdi, kazanan İsrail’in Elbit Systems firması oldu. Pilotaj eğitiminde pervaneli uçaklarla başlayıp yüksek süratli jetlerle devam eden bir eğitim var. Bu temel eğitimin üzerine bir de harbe hazırlık eğitimi bulunuyor. Üçüncü aşamada da pilotun görev yapacağı uçak tipinde -Yunan Hava Kuvvetleri için F-16, Mirage-2000, yeni alınacak Rafale- eğitimi var. İsrail ile yapılan anlaşmanın hangi aşamaları kapsadığına dair pek bir bilgi bulunmuyor. Benim tahminim; temel uçuş eğitimi verilecek, bunun ardından da geri kalan harbe hazırlık ve sonrasındaki eğitimler Yunan Hava Kuvvetleri kontrolünde yapılacak.”
‘Türk Hava Kuvvetleri pilotları gerçek görev uçuşları yapıyor’
Bu eğitimle birlikte Yunan pilotların geleceği seviyeyi ve Türk Hava Kuvvetleri’ne karşı Yunanistan’ın oluşturacağı gücü de değerlendiren Özbek, şunları kaydetti:
“Yeni nesil uçaklar ve mühimmatlar çok büyük bir caydırıcılık sağlıyor. Ama bunun arkası çok iyi bir eğitim gerektiriyor. İyi eğitimli askeriniz olursa daha düşük seviyedeki uçak ve mühimmatlarla çok daha yüksek başarı elde edebileceğiniz aşikâr. Uzun vadede, Yunanistan’ın pilotlarının eğitim standartlarını biraz daha yükselteceğini düşünüyorum. Ama havacılık, sadece iyi bir eğitim almanızla değil, pilotun ilk gününden son gününe kadar sürekli gelişen bir süreç. Şu an baktığımızda Yunanistan’ın odak noktası Ege’de, Türk Hava Kuvvetleri’ne karşı güç oluşturmak. Ağırlık olarak Türk Hava Kuvvetleri’ni önlemek için hava-hava görevleri yoğun olarak yapılıyor. Türk Hava Kuvvetleri’nin eğitim standartlarında gerçek uçuşlar çok ciddi bir yere sahip. Ege’de Yunan uçakları ile it dalaşı yapılıyor. Sınır ötesi harekât oluyor, çok gelişmiş mühimmatlar canlı hedeflere karşı atılıyor. Suriye hava sahasından Türkiye’ye bir ihlal olmaması amacıyla bölgede devriye uçuşları gerçekleştiriliyor. Türk Hava Kuvvetleri pilotlarının uçuşlarının çok önemli bir kısmı gerçek görev uçuşları. Yunanistan, bu alandaki eksikliğini gidermek için son dönemlerde tatbikatlar yapıyor. Yakın zamanda Birleşik Arap Emirlikleri’nin F-16 uçakları Yunanistan’a gelerek bir tatbikat yaptılar. Aynı tatbikata İsrail de katılıyor. Geçen hafta Suudi Arabistan uçakları bölgedeydi. Ama sonuçta gerçek görev uçuşları pilotların niteliklerini çok artırıyor.”
‘İlerleyen yıllarda Türkiye’nin de benzer bir programa gireceğini düşünüyorum’
Peki, Türk Hava Kuvvetleri’nin böyle bir eğitim programı başlatması gerekiyor mu? Özbek’in bu konudaki değerlendirmeleri ise şöyle:
“15 Temmuz öncesinde FETÖ, Çiğli’deki hava üssünde çok etkin bir yapılanma içine girmişti. Orada kendinden olanların pilotaj eğitimini tamamlaması, kendinden olmayanların elimine edilmesi üzerine bir sistem kurulmuştu. Epey miktarda FETÖ bağlantılı pilotu, Türk Hava Kuvvetleri bünyesine almışlardı. 15 Temmuz sonrasında gerçekleşen temizlik operasyonu ile birlikte Türkiye pilot sayısında ciddi sorun yaşadı. Bu dönemde, bir İtalyan firmasının fırsatı değerlendirmek için Türkiye’ye bir eğitim sunma girişimi oldu. Ama Türkiye’nin havayolu sektöründen göreve çağırdığı 400 civarında pilotla birlikte bu problem çözülmüş oldu. Bir bakıyorsunuz Türk Hava Kuvvetleri uçakları havada yakıt ikmali yaparak Libya açıklarına kadar gidiyor. Sınır ötesinde harekâtlarda çok önemli noktalar nokta atışları ile vuruluyor. Nakliye uçaklarımız dünyanın dört bir yanına yardım taşıyor, ikmal yapıyor. Türk Hava Kuvvetleri’nin 15 Temmuz’dan sonra bunları yapabilmesi çok çok önemli bir faktör. Geçtiğimiz yıllarda TUSAŞ da benzer bir eğitim projesini Türk Hava Kuvvetleri’ne sunmaya dair girişimlerde bulundu. İlerleyen yıllarda Türkiye’nin de benzer bir programa gireceğini düşünüyorum. Zaten TUSAŞ’ın HÜRKUŞ Eğitim Uçağı’nı yaparken amaçlarından biri de buydu.”
