Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran nükleer anlaşmasına ABD'nin geri dönüşünün ve Tahran tarafından tam uygulanmasının sağlanması için yürütülen Viyana görüşmelerinden ilerleme haberleri gelirken, Financial Times, üst düzey Suudi ve İranlı yetkililerin iki ülke arasındaki ilişkileri yeniden canlandırmak için doğrudan görüşmelerde bulunduğunu yazdı.
Israel alarmed about US 'completely folding' to Iran amid Vienna talks on JCPOA revival, report says https://t.co/HgDNnuS6bf
— Sputnik (@SputnikInt) April 18, 2021
Riyad, Suudi Arabistan'ın önde gelen bir Şii dini liderinin idamının ardından İran'daki temsilciliklerinin saldırıya uğraması üzerine 2016'da Tahran'la diplomatik ilişkileri kesmişti.
Olumlu geçmiş
İngiliz gazetesine konuşan kaynaklar, 9 Nisan 2021'de Irak'ın başkenti Bağdat'ta İranlı ve Suudi yetkililer arasında üst düzey doğrudan görüşme gerçekleştiğini, görüşmenin olumlu geçtiğini ve gelecek hafta yeni bir turunun yapılacağını söyledi.
Saudi Arabia & Iran have begun direct talks in Baghdad to repair their rift. PM Mustafa Kadhimi is facilitating. The first meeting was April 9, incidentally the 18th anniversary of the toppling of Saddam. More are planned. By @cornishft https://t.co/mCxRd2GVHc
— Liz Sly (@LizSly) April 18, 2021
Husi saldırılarının da etkisiyle
ABD'nin dolaylı katıldığı Viyana görüşmelerinin hızlı ilerleme kaydetmesinden ve Husi saldırılarının hız kesmemesinden ötürü Suud-İran görüşmelerinin beklenenden daha hızlı ilerlediğini ifade eden bir kaynak, görüşmede Yemen'de İran destekli Şii Husilerin Suudi Arabistan'a her gün defalarca düzenlediği İHA ve füze saldırılarının da ele alındığına işaret etti.
Thaw in Sight? Iran, Saudi Arabia Reportedly in Direct Talks to Mend Frayed Tieshttps://t.co/1P5N5EKkMd
— No Lies Radio (@NoLiesRadio) April 18, 2021
Bunun 2016'dan beri Suudi Arabistan ile İran arasındaki ilk önemli siyasi istişare olduğuna dikkat çeken FT, yeni ABD Başkanı Joe Biden'ın selefi Donald Trump'ın çıktığı İran'la nükleer anlaşmaya geri dönme sinyallerini müteakip gerçekleştiğini vurguladı.
Doğrudan görüşmeye dolaylı yalanlama
Haberin yayımlanması sonrası El Meyadin'e göre İranlı kaynaklar, Arab News'a göre üst düzey bir Suudi yetkili böyle bir görüşme gerçekleştiğini yalanladı.
Görüşmelere aracılık ettiği öne sürülen Irak Başbakanı Mustafa Kazımi geçen ay Suudi Arabistan'a resmi ziyarette bulunmuştu.
'Birbirimizle konuşmaktan başka seçeneğimiz yok'
Tahran'ın Suudi Arabistan ile doğrudan veya aracılar üzerinden müzakereye her zaman hazır olduğuna dair açıklamaları bulunan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Ekim 2019'da "Suudi Arabistan ile her şeyi tartışmaya her zaman açığız. Suudi Arabistan komşumuzdur […]. Bizim birbirimizle konuşmaktan başka seçeneğimiz yok" demişti.