Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kahire ile diplomatik ilişki kurulduğu yönündeki açıklamalarına Mısır'dan art arda tepkiler yağıyor. Mısır Dışişleri'nden üst düzey bir kaynağın 'normal ilişki kurmak isteyen ülkeden, uluslararası hukuk kurallarına, iyi komşuluk ve egemenlik ilkelerine uymasını ve bölgedeki Arap ülkelerinin içişlerine müdahale girişimlerini durdurmasını bekledikleri' yanıtını, Dışişleri Bakanı Semih Şükrü'nün "Türk dış politikasında bölgenin istikrara kavuşturulması yönünde Mısır'ın politikalarıyla uyuşan gerçek bir değişim görürsek ilişkilerin normale dönmesi için temeller atılabilir" açıklaması takip etti. Son olarak Mısır'da Abdulfettah es Sisi yönetimi yanlısı yayın yapan el Vatan'dan Kahire'nin Ankara ile görüşmeye başlaması için Türkiye'nin yerine getirmesi gereken 10 şart geldi.
El Vatan gazetesi ve haber sitesinin yazı işleri müdürü Ahmed El Hatib, 12 Mart'ta Facebook sayfasında Ankara'nın diplomatik gerilimi sona erdirmeye yönelik girişimleri karşısında Kahire'nin 10 şartını şöyle sıraladı:
"1) Uluslararası hukuk kuralları olmadan iki taraf arasında deniz sınırı çizilemez. Türkiye’nin uluslararası deniz hukukuna uyacağını taahhüt etmesi gerekmektedir. Ankara, şimdiye kadar bu yasayı (Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi/BMDHS) imzalamayı veya tanımayı reddetti.
2) Kahire, Türk tarafının genel kurallara riayetinden emin olana kadar siyasi iletişim olmayacaktır. Mısır’a göre, terörizme destek veren devletlerle siyasi iletişim kurulmadığı için iletişim yalnızca güvenlik düzeyinde kalacaktır.
3) Doğu Akdeniz’de, Türkiye, Avrupalı müttefiklerle ve özellikle Yunan ve Rum taraflarıyla kapsamlı bir anlaşmaya varmadıkça, Mısır-Türk anlaşması olmayacaktır.
4) Türkiye’nin Libya’dan siyasi, askeri ve güvenlik açısından ayrılması, Libya dosyasını tamamen terk etmesi ve Libya topraklarına getirdiği paralı askerleri geri çekme sözü vermesi gerekmektedir.
Ankara'nın PKK'yle mücadelesine uzanıyor
5) Türk askerlerinin Suriye’nin kuzeyinden çekilmesi için bir takvim ortaya koyması ve Irak hükümetiyle Irak topraklarına asla müdahale etmeme sözü veren bağlayıcı bir anlaşma imzalaması gerekmektedir.
'Arapların içişleri ve ulusal güvenliği ihlal edilmeyecek'
6) Müzakereler Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) taraflarını içermeli ve Türkiye, son yıllarda Körfez ülkelerine karşı işlediği suçlardan dolayı özür dilemedir. Dahası, Ankara, Arap devletlerinin içişlerine karışmayacağına ve Arap ulusal güvenliğinin sınırlarına uyacağına dair söz vermedikçe, Kahire, Türkiye ile herhangi bir anlaşıya varmayacaktır.
İhvan liste içinde liste
7) Özel olarak Mısır’a ve genel olarak Körfez ülkelerine saldıran tüm Müslüman Kardeşler medya kuruluşları durdurulmalıdır. Türkiye, topraklarında Müslüman Kardeşler’in her türlü siyasi faaliyetini yasaklamalıdır.
'Ankara İhvan'ı toplu halde teslim etmeyi Kahire'ye teklif etti'
8) Türkiye, aranmakta olan ve Türk topraklarında bulunan Müslüman Kardeşler üyelerinin hakkından gelinmesi için Interpol'ü engellemeyi bırakmalı ve Avrupalı yetkililere itiraz etmeden onlarla ilgili yargı süreci başlatmalıdır. (Kahire onların iadesini talep etmiyor ve etmeye de niyeti yok). Ankara'nın Mısır tarafını teskin etmek için onları toplu halde Kahire'ye teslim etmeyi teklif ettiğine dikkat çekmekte fayda var.
9) Mısır güvenlik yetkilileri, Türk rejiminin davranışını izleyecek ve gelecek dönemde bu koşullara ne ölçüde uyduğunu kontrol edecek. Başka herhangi bir iletişime girmeden önce, Dışişleri Bakanlığı, bununla ilgili Mısır siyasi liderliğine bir rapor sunacak.
10) Türkiye; Mısır, Yunanistan ve (Güney) Kıbrıs ile deniz sınırlarını belirlemeden ve yukarıda belirtilen koşullar üzerinde anlaşmadan Doğu Akdeniz Gaz Forumu’na katılmaya davet edilmeyecektir."
Egypt - editor of Al Watan reveals ten conditions that Turkey must meet https://t.co/fQ4wLCdZZ0
— Middle East Monitor (@MiddleEastMnt) March 15, 2021
Şart listesini haberleştiren Middle East Monitor (MEMO) haber sitesi, şu yorumda bulundu:
"Gözlemcilere göre bu şartlar Sisi rejiminin istek listesini temsil etse bile, yerine getirilmesi pek ihtimal dahlinde değil. Katar'la diplomatik ilişkilerin yeniden tesisi için benzer 13 talep sıralayan Mısır ve Körfez'deki müttefikleri, talepleri Doha tarafından karşılanmadığı halde, daha sonra sessizce ablukayı kaldırmıştı."
Cuma günü ilkin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'ndan 'Mısır ile hem diplomatik hem istihbari temasların başladığı' açıklaması gelmişti. Ardından AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Mısır'la istihbari, diplomatik ve ekonomik olarak zaten işbirliği sürecimiz devam ediyor. Bunda herhangi bir sıkıntı söz konusu değil. En üst düzeyde değil de en üst düzeyin şöyle bir tık altında bu devam ediyor" diyerek Mısır'la bu süreci çok daha güçlü şekilde devam ettirmek istediklerini dile getirmişti.
