BBC'nin yaptığı araştırma, Amazonlarda yerli rezervasyonları ve ulusal ormanlar gibi koruma altındaki bölgelerin aralarında bulunduğu binlerce stadyum büyüklüğündeki çok sayıda yerin yasadışı şekilde satışa konulduğunu gözler önüne serdi.
Devletten denetim değil destek
BBC, Facebook Marketplace'de Portekizce orman kelimesi ve benzeri terimlerle aramalar yapınca, Brezilya'nın Amazon bölgesinde yasadışı şekilde işgal edilmiş yerlerin satılığa çıkarıldığına dair ilanlar buldu.
Amazon'da işgal ettiği yerleri ağaç yakarak tarım arazisi diye satışa çıkaran bir kişi, BBC'ye "Devlet yetkililerinin denetlemesi riski bulunmuyor" dedi.
Parts of Brazil's Amazon rainforest are being illegally sold on Facebook, BBC investigation findshttps://t.co/Vc47LH9CTe
— BBC News (World) (@BBCWorld) February 26, 2021
'Bu utanmazlığı yapacak kadar güçlü konumdalar'
Karanlık siciline yeni bir vaka eklenen Facebook, BBC'nin sorularına, çözüm için yerel yetkililerle birlikte çalışmaya hazır olduğu yanıtını verdi. Ama çevre koruma ve yerli hakları örgütleri, Jair Bolsonaro hükümetinin bu duruma müdahale etmeyeceği yönünde görüş bildirdi.
Kanindé isimli Çevreci STK'nin başındaki Ivaneide Bandeira, "İşgalciler, Facebook'ta yasadışı toprak satışı yapma utanmazlığı gösterecek kadar kendilerini güçlü hissettikleri bir noktadalar şu an" dedi.
Kanindé ile Uru Eu Wau Wau yerlilerinin birlikte çalıştığı Rondônia, Amazon bölgesinde yağmur ormanlarının en yoğun şekilde yok edildiği eyalet.
İşgalciler, yasadışı şekilde ağaçları yaktıktan sonra bölgenin 'koruma altında' statüsünün kaldırılması için siyasiler nezdinde lobi yapıyor. İstediklerini elde ettikten sonra devletten toprağı satın alıp yasal sahibi haline geliyor.
Plots of Amazon rainforest being illegally sold through Facebook https://t.co/4CBLRMNY7Y
— The Independent (@Independent) February 26, 2021
En az 1 milyon yerlinin memleketi
BBC'nin araştırması, Uru Eu Wau Wau kabilesinin 200 üyesinin yaşadığı rezervasyon içindeki toprakların da satılmaya çalışıldığını ortaya koydu. Bu bölgede dış dünyayla teması bulunmayan en az 5 kabile daha yaşıyor.
Yeryüzündeki yağmur ormanlarının 3'te 1'inin bulunduğu Amazon, en az 1 milyon yerlinin memleketi konumunda.
BBC'nin elindeki bulgularla ilgili soru yönelttiği Brezilya Çevre Bakanı Ricardo Salles, Bolsonaro yönetiminin çevreye karşı işlenenler dahil her türlü suça karşı sıfır hoşgörü hükümeti olduğunu, ama pandeminin denetleme ve düzenleme çabalarını olumsuz etkilediğini savundu.
Bolsonaro rekoru
Son 10 yılda en üst düzeyine ulaşan Amazon'daki orman kaybı, Bolsonaro'nun devlet başkanlığına geldiği Ocak 2019'dan beri en yüksek hızda seyrediyor. 'Brezilyalı Trump' lakaplı aşırı sağcı liderin bölgede ağaç kesimine neden olan tarım ve her türlü işi teşvik etmesi sonucu tarım, hayvancılık, kerestecilik, madencilik sanayileri yağmur ormanlarının hızla kökünün kazınmasının öncüsü haline geldi. Bolsonaro, çevre koruma yasalarını ihlal edenleri cezalandırma ve hatta hapse yollama yetkisine sahip federal kurumların fonlarını da kesti. Geçen yaz Amazon'u kavurup kül eden rekor sayıda yangının varlığını inkar eden Brezilya Devlet Başkanı, kendi hükümetinin elindeki binlerce yangına dair veriyi de 'yalan' diye nitelemişti.
