Medya kullanım alışkanlıklarında yaş, cinsiyet, sosyoekonomik statü ve dünya görüşünün etkilerini araştırmak için Kadir Has Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ‘Kovid-19 Bağlamında Türkiye’de Yanlış Bilgi Yayılımını Medya Kullanıcılarının Gözünden Anlamak ve Önleyici Faaliyet Önerileri Geliştirmek’ araştırmasının sonuçları açıklandı.
‘Türkiye, sosyal medyada yanlış bilgi ve sahte habere maruz kalma algısının en yüksek olduğu ülke’
Araştırmanın sonuçlarını açıklayan Kadir Has Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Suncem Koçer Çamurdan, “2018’de yayımlanan Reuters Dijital Haber Raporu’na göre Türkiye, sosyal medya kullanıcılarının yanlış bilgi ve sahte haber maruz kalma algısının en yüksek olduğu ülkeler arasında ilk sırada yer alıyor. Kadir Has Üniversitesi olarak gerçekleştirdiğimiz bu araştırmada, Kovid-19’a ilişkin görüntü ve yazı formatındaki internet içerikleri, yanlış bilgi ve haberin sosyal medya platformları ve mesajlaşma uygulamaları aracılığıyla yayılımının Türkiye’deki dinamiklerini anlamayı amaçladık” dedi.
Türkiye’nin Kovid-19 döneminde haber tüketimi arttı
TÜBİTAK tarafından desteklenen araştırmaya göre Kovid-19 döneminde Türkiye’nin haber tüketimi arttı. ‘Salgın döneminde, daha öncesine göre bir değişiklik yaşadığınızı düşünüyor musunuz’ sorusuna katılımcıların yüzde 49.4’ü ‘evet, arttı’ derken, yüzde 46 ‘hayır, bir değişiklik olmadı’ ve yüzde 4.6 ‘evet, daha az’ cevabını verdi.
Yanlış bilgiye en çok Facebook’tan erişiliyor
12 ilde şehir merkezlerinde yaşayan 18 yaş üstü 1087 kişiyle yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, sosyal ağlar arasında yanlış bilgiyle en çok karşılaşılan platform Facebook, geleneksel medya türleri arasında ise tartışma programları olarak çıktı.
Yanlış bilgiye en çok Facebook’ta karşılaştıklarını söyleyenlerin oranı yüzde 35.1. Facebook’u yüzde 32.9’la Ekşisözlük, yüzde 31.1’le Twitter, yüzde 27.9’la mesajlaşma uygulamaları, yüzde 25.5’le Instagram, yüzde 24.3’le kullanıcı içeriği, yüzde 23.8’le çevrimiçi haber sitesi, yüzde 22.3 ile YouTube ve son olarak yüzde 21.4 ile Google takip ediyor.
Neredeyse yüzde 46 Kovid-19 ile ilgili bilgilerin doğruluğunu kontrol ediyor
Araştırmaya göre, Kovid-19’la ilgili bilgilerin doğruluğunu kontrol edenlerin oranı yüzde 45.9’ken, kontrol etmeyenlerin oranı yüzde 23.4 ve ‘ne kontrol ederim ne etmem’ yanıtını verenlerin oranı ise 31.2. Araştırmanın sonuçlarına göre Kovid-19 ile ilgili bilgi ve haberlerin doğruluğunu en çok kontrol eden grup 18-29 yaş aralığı. Eğitim ve gelir seviyesi açısından üniversite seviyesi ve üst gelir grubu bir bilginin doğruluğunu ve yanlışlığını en fazla kontrol ettiğini söyleyen gruplar.
‘Salgın döneminde açıklamalarına en çok güvenilen isim Sağlık Bakanı’
Salgın döneminde açıklamalarına en çok güvenilen ilk üç kişi ve kurum Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türk Tabipleri Birliği ve Bilim Kurulu üyeleri oldu. Yüzde 43.8 Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamalarına güvenirken, Koca’yı yüzde 31.7 ile Türk Tabipler Birliği takip ediyor. Yüzde 29.2 Bilim Kurulu’nun açıklamalarına güvendiğini söylerken, desteklediği partinin belediyesinin açıklamalarına güvenenler ise yüzde 26.5 oldu. Yüzde 25.3 de en çok Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarına güveniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ise yüzde 20.2’yle Süleyman Soylu takip ediyor.
