Habertürk yazarı Sarıkaya, Erciyes Üniversitesi’nde Prof. Dr. Aykut Özdağrendeli ve arkadaşlarının Sinovac aşısına benzer inaktif aşıyı üretmeyi başardığını açıkladı.
Sarıkaya, "Ardından da Faz-1 denilen ilk aşamayı başarıyla geçti; 44 kişi üzerinde yapılan denemelerde yeterli koruyucu antikor geliştiği görüldü. Aşının çok daha güçlü hale getirilmesi için yeni ayarlamalar yapıldı ve Faz-2 aşamasına geçilmesi için üretime dün itibarıyla başlandı" dedi.
"Bundan sonraki aşamada Prof. Dr. Aykut Özdağrendeli ve ekibi Koçak Farma şirketinde ürettikleri inaktif aşının, Faz-2 çalışmasında uygulanması için gereken şişelenme sürecinin tamamlanmasını da gözetleyecek" diyen Sarıkaya, şöyle devam etti:
"Ardından kalite kontrol amacıyla 15 gün sterilize edilmesi sürece çalıştırılacak. Fabrikada seri üretim sürecinin sanıldığı kadar kolay olmadığını belirttiler; çünkü üretilen aşının önce 'Bio reaktör' denilen büyük tanklarda şişelenme için depolanması gerekiyormuş.
'Şubat ortasında Faz-2’nin başlanması hedefleniyor'
Bu süreçlerin ne kadar zaman alacağını sordum, Faz-2 çalışmasına bu hızla devam edilebilirse ve ısmarlanan tanklar zamanında gelirse Şubat ortasında Faz-2’nin başlanması hedefleniyor. Yani planlanandan 1.5 aylık gecikme söz konusu...
Faz-2 çalışması sonrası yeni bir bilimsel değerlendirme yapılıp, denetim kurumlarının onayı alındıktan sonra Faz-3 aşamasına geçilecek Bütün süreçlerin tamamlanması, Sinovac’ta olduğu gibi 'Acil Kullanım Onayı'nın alınması halinde, bugün de yaşandığı gibi eş zamanlı aşılamanın da başlayabileceğine vurgu yapıldı.
Bu durumda ilk dozu yapılanlara Faz-3 aşamasına geçilip AKO alınması durumunda Türkiye’de üretilen ise ikinci dozlarının yapılması gibi bir durum da karşımıza çıkacak; ki ikinci doz diğerinden çok daha donanımlı ve güçlü olacak.
Hedef beraberinde gelmesi beklenen diğer iki aşıyla birlikte bu yıl içinde Türkiye’ye yetecek çeşidi bol aşı üretilmesini sağlamak. Ancak bunun için de çok zahmetli ve bir o denli de masraflı süreçlerin tamamlanması gerekiyor.
'Hücre hafızası canlandı'
Aşının önemi bugüne kadar dünyada 78 milyon kişiyi enfekte eden ve 1 milyon 700 binden fazla kişinin de ölümüne neden olan Covid-19 virüsünün etkisini azaltmak.
Üretilen aşıların neredeyse tamamı da tam koruma sağlamazken, ağır hastalığı %100 engellediği ortaya çıktı; hatta orta şiddetteki hastalıkları engelleme oranı da %70 üzerine yükseldi.
Üzerinde durulan da aşının etkisinin ne kadar süreceği, bazı bilim insanlarının ileri sürdüğü gibi 6 veya 7 ay sonra tekrar ihtiyaç duyulup duyulmayacağıydı. Aşılamanın başlamasının üzerinden bu kadar geçmediği için etkisi bilinmiyordu."
