Türkiye, bütün ülkelerin zor günlerden geçtiği Kovid-19 salgını döneminde yaptığı medikal malzeme yardımları uluslararası kamuoyunun gündemindeydi. Son dönemde ise bu yardımlar ekonomik boyuta da taşındı. Ancak bu yardımlar, ülke içindeki ekonomik durgunluk nedeniyle muhalefetin eleştirilerine neden oluyor.
Peki, uluslararası ilişkiler uzmanları bu yardımları nasıl değerlendiriyor? Sputnik’in bu yöndeki sorusunu ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi ve Dış Politika Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Bağcı ve Ekonomi ve Dış Politika Merkezi (EDAM) Başkanı Sinan Ülgen yanıtladı.
‘Uluslararası itibar kazanacakken para düşünülmez’
Prof. Dr. Bağcı’ya göre, Türkiye bu yardımlarla uluslararası kamu diplomasisi açısından önemli kazanımlar elde ediyor.
Yardım yapılan ülkelerin önümüzdeki dönemde Türkiye’nin birçok farklı alanda işbirliği yapabileceği ülkeler olduğunu ifade eden ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi ve Dış Politika Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Bağcı, “Uluslararası itibar kazanacakken para düşünülmez” diyor.
Ukrayna ve Tunus’a yapılan yardımların ardından bu ülkelerin özellikle savunma sanayi alanında Türkiye ile yeni anlaşmalara imza attılar. Bağcı, ‘kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez’ sözünü hatırlatarak bu anlaşmaların yapılan ekonomik destekler ile bağlantılı olduğunu söylüyor. Devletlerin bunun gibi politikalar izlemesinin normal olduğunu söyleyen Bağcı, Türkiye’nin bu konuda doğru yaptığını düşündüğünü özellikle vurguluyor.
‘Uzun vadede muhakkak ki geri dönüşleri olacaktır’
EDAM Başkanı Sinan Ülgen de uluslararası alanda hem siyasi hem de askeri boyutta etkileri olan bir ülke olarak Türkiye’nin bu yardımları yapmasını, ‘diplomatik atılım’ olarak değerlendiriyor.
Türkiye’nin ekonomik sıkıntıları üzerinden yapılan eleştirileri de yorumlayan Ülgen, “Evet, ekonomik sıkıntılar var ama yapılan yardımların boyutuna ve Türkiye’nin ekonomik büyüklüğüne bakıldığında, bu yardımlar çok kayda değer rakamlara ulaşmıyor. Onun için Türkiye’nin ekonomik durgunlukta olması tek başına kullanılabilecek bir argüman değil” diyor. Yapılan yardımların tek amacın o ülkeye destek vermek olmadığını söyleyen Ülgen sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Türkiye, bu ülkelerle siyasi, diplomatik ilişkilerinde destek unsuru elde etmek istiyor. Bu adımların kısa vadede çok fazla bir geri dönüşü olmasa da uzun vadede muhakkak ki geri dönüşleri olacaktır” diye ekliyor.
Hangi ülkeye, ne kadar yardım yapılıyor?
- Türkiye’nin Ukrayna’ya, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaçları doğrultusunda mal ve hizmet alımı için 205 milyon liralık yardım sağlayacağı duyuruldu. Söz konusu anlaşma, 3 Şubat’ta Kiev’de iki ülke liderlerinin katılımıyla düzenlenen Türkiye-Ukrayna Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey 8. Toplantısı’nda imzalanmıştı. Ukrayna Bakanlar Kurulu, Haziran ayında bu anlaşmayı onayladı.
- Resmi Gazete'de yayımlanan 5 Kasım tarihli duyuruya göre Türkiye, IMF bünyesindeki Ağır Borçlu Fakir Ülkeler İnisiyatifi’nin Somali'nin borcunun hafifletilmesi amacıyla başlattığı girişime, 3 milyon 487 bin dolara karşılık gelen 2 milyon 372 bin SDR'lik (özel çekme hakkı) hibe desteği verme kararı aldı.
