Uzakdoğu'nun küçük şehir devletinden aldığı onay sayesinde, gıda üretim şirketi 'Eat Just', laboratuvarda imal ettiği tavuk etini satmaya başlayabilecek.
ABD'nin San Francisco kentinde merkezi bulunan şirket, laboratuvar mamulü tavuk etini ilkin nugget denilen top şeklinde piyasaya sürecek. Tüketicinin erişimine sunacağı tarihi henüz açıklamadı.
Singapur Gıda Kurumu'nun (SFA) Eat Just ürünlerini güvenli bulup satışa açması, Beyond Meat ve Impossible Foods gibi şirketlerin ürettiği bitki temelli et seçeneklerinin süpermarket rafları ve restoran menülerinde daha fazla yer kaplamaya başladığı zamanda geldi.
Singapore has given regulatory approval for the world’s first “clean meat” that does not come from slaughtered animals. https://t.co/CqqamSsew4
— Peter Hoskins (@PeterHoskinsTV) December 2, 2020
Nasıl üretiliyor?
Ancak Eat Just'ın 'kültür eti' bunlardan farklı. 'Temiz et' diye nitelenen bu ürün, bitki temelli değil, laboratuvarda hayvan kas hücrelerinden büyütülüyor ve 1200 litrelik bir biyoreaktörde üretiliyor.
No-kill, lab-grown meat to go on sale for first time
— Damian Carrington (@dpcarrington) December 2, 2020
Legal approval of chicken cells grown in bioreactors by @eatjust seen as landmark moment across industry
- Company says it opens door to a future when all meat is produced without slaughter
By mehttps://t.co/7iK5EEYhak
Bir hücre bankasından gelen hücreler, tavuğun kesilmesini gerektirmiyor, zira canlı hayvanlardan biyopsilerle alınabiliyor. Büyüyen hücrelere verilen besleyici içeriğin tümüyse bitkilerden elde ediliyor. Singapur'da ilk üretilen kültür etinde, sığır fetüsünden alınan kandan elde edilen serum da kullanıldı, ancak tüketimden önce bu büyük ölçüde yok edildi. Eat Just, bir sonraki üretim hattında bitki temelli serum kullanılacağını söyledi.
This could end the suffering of tens of billions of chickens every year -- Professor John Webster, emeritus professor of animal husbandry at University of Bristol calls it "“the single most severe example of man's inhumanity to another sentient animal." https://t.co/7ILlGdN4L6
— Peter Singer (@PeterSinger) December 2, 2020
Fiyat sorunu
Şimdiki halde laboratuvar üretimi et, bitki temelli etten daha pahalı. Daha önce, Eat Just, laboratuvarda yetiştirilen tavuk toplarının her birini 50 dolardan satacağını söylemişti. Sonrasında fiyat düşürüldü, ama yine de birinci sınıf tavuk kadar pahalı olacağından, başlangıçta sadece Singapur'daki bir restoranda satılacak.
Antibiyotik kullanılmadan
Üretim arttıkça fiyatın ucuzlayacağını belirten şirket, laboratuvarda üretim sürecinde hiçbir antibiyotik kullanılmadığını ve tavuğun geleneksel tavuğa göre daha düşük mikrobiyolojik içeriğe sahip olduğunu vurguluyor.
.@eatjust appears to be the first company to have secured approval to sell a product containing meat produced outside of an animal. Other products reportedly in the pipeline include @ShiokMeats’ cultivated shrimp and Ants Innovate’s cultivated meat. 3/6 pic.twitter.com/CIDQDLFZXA
— The Good Food Institute (@GoodFoodInst) December 2, 2020
Singapur'un verdiği satış iznini, 'küresel gıda sanayi için çığır açan ilerleme' diye niteleyen ve 'etin hayvan öldürülmeden üretildiği bir geleceğin kapısının açılabileceğine' dikkat çeken ABD'li şirket, diğer ülkelerin de tez zamanda aynı yoldan gitmesi çağrısında bulundu.
Piyasa büyüyor, rekabet kızışacak
Barclays verilerine göre et alternatifleri piyasasının değeri 10 yıl içinde 140 milyar dolara kadar ulaşacak, yani 1.4 trilyon değerindeki küresel et sanayinin yüzde 10'unu oluşturacak.
Nitekim onlarca şirket, hem etik kaygıları olan hem de et yemekten vazgeçemeyenleri cezbetmeye yönelik kültür eti ürünlerini piyasaya sürmek için seferber olmuş vaziyette.
Bunlar içinde en büyük iki şirket, İsrail merkezli 'Future Meat Technologies' ile ABD merkezli, Bill Gates destekli 'Memphis Meats'.
Her ikisi de hem lezzetli hem de ucuz laboratuvar üretimi et ürünleriyle piyasaya girmeyi bekliyor.
Küresel ısınma tartışması baki
Ancak bazı bilim insanları, bu eğilimin, belli şartlar altında iklim krizi için daha kötü sonuçları olabileceği görüşünde. Şimdiki kültür eti üretimi, görece yüksek düzeyde enerji tüketimi ve karbon salımını beraberinde getiriyor. Ancak üreticiler, işin boyutlarının büyümesiyle karbon salımının çok daha düşük olacağını savunuyor.
