ABD Başkanı Donald Trump'ın 3 Kasım seçimlerini kaybetmiş gözükmesine rağmen yenilgiyi kabul etmeyi reddettiği dönemde 7 ülkeyi kapsayan tura çıkan Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İsrail'de Başbakan Benyamin (Bibi) Netanyahu'ya adeta veda hediyeleri verdi.
İsrail'in işgal ettiği Kudüs ve Batı Şeria'da kurduğu Yahudi yerleşimlerinden biri olan Psagot'a giden Pompeo, uluslararası hukukun ve BM kararlarının yasadışı kabul ettiği işgal topraklarındaki yerleşimleri ziyaret eden ilk ABD Dışişleri Bakanı unvanını aldı.
Bugüne dek yasadışı Yahudi yerleşimi ziyaret eden en üst düzey ABD yetkilisi olan Pompeo, bir yıl önce yaptığı açıklamada, Washington'ın, İsrail'in 1967'de ele geçirdiği topraklarda kurduğu yerleşimlerin uluslararası hukukla tutarlı olmadığı görüşünü artık terk ettiğini duyurmuştu.
ABD Dışişleri Bakanı, Kudüs yakınında, Batı Şeria'da bulunan Psagot yerleşiminde ürünlerinden birini Pompeo diye adlandıran şarapevine de konuk oldu.
.@SecPompeo arrives at Psagot winery, near the settelment of Psagot in the West Bank - The first ever visit by a U.S. secretary of state in an Israeli settlement. The winery has produced a wine named 'Pompeo' pic.twitter.com/YnzOiVz99T
— Amichai Stein (@AmichaiStein1) November 19, 2020
Pompeo, yerleşim ziyaretinin ardından, yine uluslararası hukuka ve BM kararlarına aykırı şekilde İsrail'in 1981'de ilhak ettiği, Suriye'ye ait Golan Tepelerine gitti. Trump, Mart 2019'da ABD'nin İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıdığını ilan eden deklarasyonu imzalamıştı.
'ABD'nin bunu onlarca yıldır yapmamış olması delilik'
Dolayısıyla Pompeo'nun yasadışı turlarının öncesinde İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüşmesi Trump güzellemesine sahne oldu.
Netanyahu, Trump'ın İsrail'in başkentinin Kudüs olduğunu ve Golan'daki egemenliğini tanımasını överken, Pompeo da "Trump'ın tarihi önemdeki kararı, aslında gerçekliğin tanınmasından ibarettir" diye tasdik edip şunları söyledi:
"Kudüs şehri İsrail'in başkenti kabul edildi. ABD'nin bunu onlarca yıldır yapmamış olması delilik. Büyükelçiliğimizi Kudüs'e taşıdık. Bu doğru ve adil... Bugün Golan Tepeleri'ni ziyaret edeceğim. Bu bölgede İsrail'in egemenliğini tanıma kararı gerçeğe uygun olduğu için Başkan Trump tarafından alındı."
"ABD Dışişleri Bakanlığı uzun zaman yerleşimlerle ilgili yanlış tavır aldı. Bu özel yerin tarihini tanımayan bir görüş benimseyen bakanlık bugün artık yerleşimlerin yasal, düzgün ve uygun şekilde yapılabileceğini güçlü şekilde tanıyor."
BDS'ye 'Yahudi karşıtı örgüt' yaftası
Hızını alamayan Pompeo, Trump yönetiminin Uluslararası BDS (İsrail'e Boykot, Yatırımların Geri Çekilmesi ve Yaptırımlar) Hareketini 'Yahudi karşıtı örgüt' olarak gördüğünü ve yaptırımları değerlendirdiğini duyurdu.
Yasadışı yerleşimlerde üretilen mallara 'İsrail malı' etiketi vurulacak
Pompeo, yasadışı yerleşimlerde üretilen ve imal edilen malların artık Batı Şeria uyarısı olmaksızın 'İsrail'de üretildi', 'İsrail malı' diye etiketleneceğini de açıkladı. Böylece işgal toprakları ile İsrail topraklarında üretilenler arasındaki ayrımı ortadan kaldırdı.
Şarapevi sahibi: Biz hırsız değiliz, toprağı çalmadık
Nitekim ABD Dışişleri Bakanı'nı ağırlayan şarapevi sahibi Yaakov Berg, Pompeo şarabını yasal şekilde ürettiklerini savundu.
AFP'ye konuşan Berg, şarabın adının Pompeo olması kadar etiketin üst sağ köşesine kondurduğu 'yasal şekilde yapıldı' yazısının da önemli olduğunu söyledi.
Yazının 'marka hilesi değil, ahlaki beyan' olduğunu savunan yerleşimci şarap üreticisi, İsrail'e ait olmayan topraklarda şarapevi işlettiği suçlamasını kesin dille reddederek "Biz hırsız değiliz. Bu toprağı çalmadık" dedi.
Israeli winemaker Yaakov Berg captured attention by naming his red bled after US Secretary @SecPompeo, but he said the tag on the label's top right corner, #madeinlegality, is as important as the namehttps://t.co/r1k8lFT7Y7
— WION (@WIONews) November 19, 2020
ABD Dışişleri Bakanı'nın giderayak yasadışı adımlar atmasına Filistin Yönetimi'nin bazı önde gelen isimlerinden sert tepki yükseldi.
'Filistin topraklarından çalınmış apartheid şarabıyla zehirlenmiş'
Reuters'e konuşan Filistinli müzakereci Hannan Aşravi, Pompeo'yu Trump'ın Beyaz Saray'daki son günlerini yeni bir yasadışı emsal oluşturmak, uluslararası hukuku ihlal etmek ve belki de kendi siyasi hırslarını ilerletmek için kullanmakla suçlayarak şunları söyledi:
"Pompeo, Filistin topraklarından çalınmış apartheid şarabıyla zehirlenmiş. Fırsatçılık yapıp kendi kişisel amaçlarına hizmet ederken, barış şansına zarar veriyor."
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) üst düzey üyesi Vasıl Ebu Yusuf, "Başkan Trump ile işgal arasındaki ortaklığın göstergesi" dedi.
