Ticaret Bakanlığı, çok sayıda tüketici mağduriyetinin yaşanabildiği 'efsane cuma indirimleri' gibi özel adlarla yapılan indirimler için gereken idari yaptırımların uygulanacağını belirterek, Bakanlık bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulunun da özel indirim günlerine ilişkin re'sen inceleme başlattığını bildirdi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, yılın belirli dönemlerinde özellikle de kasım ayında 'efsane cuma indirimleri', 'şahane cuma indirimleri', 'süper cuma indirimleri' gibi isimlerle birçok ürün yelpazesinde çeşitli oranlarda indirimler yapıldığı anımsatıldı.
Koronavirüs salgınının da etkisiyle tüketicilerin, kolay olması, zaman ve mekan sınırlaması bulunmaksızın çok çeşitli sayı ile türde ve daha düşük fiyattan ürüne ulaşabilme imkanı sunması nedeniyle "online mesafeli alışverişleri" tercih ettiği aktarılan açıklamada, "Ancak online alışverişlerin özellikle belirli özel günlerde yanıltıcı indirimler, yoğunluk sebebiyle lojistik süreçlerde aksama, kötü niyetli satıcılarca ayıplı mal gönderimi veya bedelin tahsil edilip hiç mal göndermeme, cayma hakkını kullandırmama gibi birçok mağduriyete de yol açabildiği görülmektedir" değerlendirmesinde bulunuldu.
Tüketicilerin dikkat etmesi gereken hususlar
Açıklamada, tüketicilerin mağdur olmamaları, satıcı veya sağlayıcıların da idari müeyyide ile karşılaşmamaları için taraf olacakları mesafeli sözleşmelere ilişkin dikkat etmesi gereken hususlar şöyle sıralandı:
- Alışveriş öncesi tüketiciler, ihtiyaçlarını karşılayacak mal veya hizmeti tam ve doğru olarak belirlemeli ve bütçeleri ile harcamaları arasındaki dengeyi gözetmeli.
- Satıcı veya sağlayıcı hakkında iletişim bilgisi, vergi kimlik numarası, MERSİS ve ETBİS kaydı, gerekirse şikayet platformları ile satıcı/sağlayıcı müşteri hizmetleri gibi yerlerden gerekli sorgulama yapılmalı. Satışa sunulan ürün fiyatı özellikle standart nitelikteki ürünler için diğer satıcı veya sağlayıcılardaki fiyatları ile karşılaştırılmalı.
- Satıcının internet sitesinin güvenliği ile alışverişe ilişkin güvenli ödeme yöntemleri olan SSL sertifikası, 3D security veya sanal kartla ödeme gibi seçeneklerin olup olmadığı kontrol edilmeli.
- Sosyal medya kanalları aracılığıyla yönlendirilen internet sitelerine ilişkin olarak satıcı veya sağlayıcının internet sitesine ilişkin yönlendirmenin yapıldığı adres çubuğundan kontrol edilmeli.
- Ödeme işlemi öncesi mevzuatta yer alan ve satıcı/sağlayıcı unvanı, açık adresi, ayrıntılı diğer iletişim bilgileri, mal veya hizmetin ödenecek toplam tutarı, cayma hakkına ilişkin ayrıntılar ve hak arama yollarını içeren ön bilgilerin verilip verilmediği kontrol edilmeli.
- Özel günlerde çok yüksek oranlarda yapıldığı iddia edilen indirimlerin doğruluğuna ilişkin olarak diğer satıcı veya sağlayıcılarda aynı ürünün fiyatına ilişkin araştırma yapılmalı.
Satıcı ve sağlayıcılara uyarılar
Açıklamada, satıcı ve sağlayıcılara ilişkin ise şu uyarılara yer verildi:
"Tüketiciler ile mesafeli sözleşme akdedilmeden önce tüketici mevzuatında yer alan yasal yükümlülüklerin karşılanması için ön bilgilendirmenin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığı ile tüketiciye iletilmesi, mevzuatta belirlenmiş olan teslim veya ifa, cayma hakkının kullanımı ve bedel iadesine ilişkin yasal sürelere uyulması önem taşıyor. Cayma hakkının kullanımı durumunda 14 gün içerisinde herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeksizin tüketiciye bedel iadesinin tek seferde yapılması gerekiyor. Mesafeli satışa konu edilen mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemesi alınan siparişlerin stokta bulunmama, tedarik edilememe gibi gerekçelerle iptal edilerek tüketici mağduriyetine neden olunmaması için stok ve ürün tedariki aşamalarına dikkat edilmeli."
İndirimli satışta dikkat edilecekler
İndirimli satışların başlangıç ve bitiş tarihleri ile indirimli olarak satışa sunulan mal veya hizmetin miktarı sınırlı ise bu miktarın açık ve anlaşılır bir biçimde belirtilmesi gerektiğine işaret edilen açıklamada, indirimli satış reklamlarında, indirimli satışa konu edilecek mal veya hizmete ilişkin bilginin yapılan indirim ile beraber anlam karışıklığına yol açmadan diğer bir ifade ile tüketicileri yanıltmadan ya da gerçekte olduğundan daha fazla indirim uygulanıyormuş izlenimi oluşturmayacak şekilde sunulması gerektiği bildirildi.
Açıklamada, yapılan indirimin miktarı veya oranı hesaplanırken, indirimli fiyattan bir önceki fiyatın esas alınması, satıcı sağlayıcı ya da reklam verenin yapılan indirimin ispatından sorumlu olduğu, indirimli fiyatın uygulanmasına ilişkin süre ve stok sınırı varsa bunun internet sitesi ve reklamlarda açıkça belirtilmesi gerektiği belirtildi.
Gereken idari yaptırımlar uygulanacak
Açıklamada, Bakanlıkça söz konusu hususlara ilişkin aykırılıkların tespiti halinde gerekli idari yaptırımların uygulanacağı ifade edilerek, şunlar kaydedildi:
"Bakanlığımız bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu tarafından ayrıca özel indirim günlerine ilişkin olarak re'sen incelemeler başlatılmıştır. Mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak hak kaybına uğrayan tüketicilerimizin, uyuşmazlıklarının çözümü için parasal sınırları da dikkate alınarak tüketici hakem heyetleri ya da tüketici mahkemelerine başvurmaları gerekmektedir."
