ABD'de Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Başkan Donald Trump ile Demokrat Parti'nin adayı Joe Biden arasındaki 59. başkanlık seçimi için oy kullanma işlemleri başladı.
Doğu Yakası saatiyle 06.00 (TSİ 14.00) itibarıyla sandığa çağrılan seçmenler, ABD Başkanı'nın yanı sıra Kongre'nin iki kanadı olan 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı ile 100 üyeli Senato'daki 35 sandalye için de oy veriyor.
Rekor katılım beklentisi
158 milyondan fazla kayıtlı seçmenin bulunduğu ABD'de çoğu posta yoluyla olmak üzere yaklaşık 100 milyon seçmenin erken oy kullanması, başkanlık seçimlerinde bir yüzyılın en yüksek katılım oranına ulaşılabileceğinin işareti olarak yorumlandı.
Postayla kullanılan oylarda hile tartışması
ABD çapında erken oy kullananların sayısı 100 milyonu bulurken, bu, 2016 seçimlerinde atılan oyların yüzde 70'inden fazlasına tekabül etti. Erken oyların yaklaşık 60 milyonu posta yoluyla gönderildi. Bu, 4 yıl önce postayla atılan oyların 2 katına denk. Trump, uzun zamandır, postayla kullanılan oylarda hile yapılacağı gerekçesiyle seçim sonuçlarını tanımayabileceğinden söz ediyor.
Kovid-19'a rağmen uzun kuyruklar
Haber ajanslarının deyimiyle 'ABD tarihinin en kutuplaştırıcı seçimlerinden biri' için bugün sandığa giden seçmenler, Kovid-19 pandemisinin gölgesinde maske takarak ve sosyal mesafeye uymaya çalışarak kuyruklar oluşturdu.
İlk sonuçlar iki köyden
Gerisinde Cumhuriyetçi-Demokrat fay hattı ve Başkan Trump'ın tartışmalı politikalarına bir kesimin çok sıkı destek olurken diğer kesimin çok keskin muhalefet etmesinin yattığı bu manzara, küçük köylerden gelen ilk sonuçlara da yansıdı.
Her yıl tercihini ilk ilan eden yerleşimlerden New Hampshire eyaletinin Kanada sınırındaki Dixville Notch köyünde atılan 5 oyun tamamı eski ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'a gitti.
Results are in: 5 votes for Biden/Harris, 0 votes for Trump/Pence. #Election2020 #ElectionDay #MidnightVote #DixvilleNotch #PresidentialElection #NHpolitics pic.twitter.com/R24iDOu4pe
— Dixville Vote (@DixvilleVote) November 3, 2020
Eyaletin Millsfield köyünde ise 6 oy alan Biden'a karşı 16 oyla Trump ezici zafer kazandı.
ABD’de de ilk sandıklar açıldı;
— Hüseyin Günay (@huseyingunayDC) November 3, 2020
Dixville, 12 kişi yaşıyor.
Millsfield, 23 kişi yaşıyor.
Dixville;
Biden 5 Trump 0
Millsfield;
Biden 6 Trump 16
İki köy kavgalı, konuşmuyor.
Geceyarısı seçim merkezini açan Millsfield'de seçmenlerin neredeyse tamamı oy verdi.
📍Millsfield, NH
— Emily Hottinger (@emhottinger) November 3, 2020
The Birth Place of Midnight Voting, First in the Nation, has voted and have declared @realDonaldTrump as the winner 🇺🇸#nhpolitics #firstinthefield #LeadRight pic.twitter.com/ly5qqNP77J
Sonucu eyaletlerdeki seçici delegeler belirleyecek
Erkenci Dixville Notch'un tercihiyle ABD başkanlık seçimlerinin galibi her zaman aynı olmuyor.
2016'da Dixville Notch'da Demokrat aday Hillary Clinton kazanırken, ülke çapında halk oylarının çoğunu alan Clinton'a karşı seçici delegelerin çoğunu kazanan Trump, başkanlık ipini göğüslemişti.
West bile hayatında ilk kez oy kullandı
Trump yandaşlığını ilan ederek Afrika kökenli Amerikalıların çoğu kesiminden tepki çeken ve daha sonra çok gecikmeli şekilde başkan adaylığını açıklayıp bazı eyaletlerde yarışa katılan ünlü rap ve hip hop sanatçısı Kanye West, bugün hayatında ilk kez oy kullandığını duyurdu.
Twitter'da açıklama yapan West, "Tanrı iyidir" diyerek şöyle devam etti:
"Bugün hayatımda ilk kez ABD Başkanı için oy kullanıyorum ve oyum gerçekten inandığım birine... kendime."
God is so good 😊 Today I am voting for the first time in my life for the President of the United States, and it's for someone I truly trust...me. 🇺🇸 🕊
— ye (@kanyewest) November 3, 2020
Gerginlik tavan yapmış durumda
3 Kasım 2020 seçimlerine Trump'ın umursamama yoluna gittiği Kovid-19 pandemisi, George Floyd vakasıyla başlayan ırkçılık karşıtı protestoların yanısıra siyasi kutuplaşmanın beraberinde getirdiği şiddet olayları eşliğinde gidildi.
Şiddet olayları çıkmasından korkuluyor
Geleneksel olarak Cumhuriyetçi Teksas eyaletinde Biden’ın seçim kampanyası otobüsünün, konvoy halindeki Trump destekçileri tarafından otoyolda taciz edildiği kameralara yansıdı. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
Başkent Washington DC ve New York kenti başta olmak üzere çeşitli bölgelerde yetkililer ve işletme sahipleri olası ayaklanma ya da çatışmalara karşı cadde üzerindeki dükkanların hasar görmemesi için vitrinleri tahta plakalarla kapladı.
Beyaz Saray'a giden yol halk oyundan değil 270 delegeden geçiyor
ABD başkanlık seçimlerinde, seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor. Delegeler Kurulu adı verilen bu sistemde her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, Başkan olmaya hak kazanıyor.
Toplamda daha fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan kişinin başkan olması, eyaletler arasındaki dengenin gözetildiği Amerikan siyasal sisteminin dikkat çekici özelliklerinden biri olarak biliniyor.
