Fransa, Charlie Hebdo'nun uğradığı cihatçı katliamının davasının görülmesi öncesi Muhammed peygamberlerini yeniden yayımlamasını takiben bir dizi terör saldırısının hedefi olurken, Kanada'da bu karikatürleri gösterme hakkıyla ilgili soruya Başbakan Justin Trudeau'nun verdiği yanıt, muhalefetle basının tepkisini çekti.
"Diğerlerine saygı göstererek hareket etmeyi ve birlikte toplumu ve gezegeni paylaştıklarımızı keyfi ya da gereksiz şekilde incitmemeyi kendimize borçluyuz. İfade özgürlüğünü daima savunacağız, ama ifade özgürlüğü sınırsız değildir" diyen Başbakan Justin Trudeau'ya, anamuhalefetteki Kanada Muhafazakar Partisi lideri Erin O'Toole sert yanıt verdi.
Başbakanın İslamcı saldırıların gölgesinde ifade özgürlüğüne destek vermemesi karşısında dehşete düştüğü mesajını veren anamuhalefet lideri, Trudeau'yu demokrasinin temel direklerinden birini baltalamakla suçladı.
C’est très inquiétant quand le premier ministre envoie le signal qu’il ne protège pas la liberté d’expression. C’est l’un des piliers de notre démocratie, et sans elle, nous glissons vers l’ignorance.https://t.co/CX2MA1zINE
— Erin O'Toole (@erinotoole) October 31, 2020
Dün Twitter'da açıklama yapan Erin O'Toole "Başbakanın ifade özgürlüğünü korumadığına dair işaret göndermesi çok rahatsızlık verici. İfade özgürlüğü demokrasimizin temel direklerinden biridir ve onsuz cehalete sürükleniriz" dedi.
'En berbat İslamcıların tarafını tuttuğu için istifaya zorlanmalı'
Frankofon kent Quebec'ten gazeteci Benoit Dutrizac, 'Trudeau'nun İslamcıların en berbatlarının tarafını tutan açıklamalar yapmasının ardından istifaya zorlanması gerektiğini' söyleyerek ekledi:
"Muhakemesinin kötü olduğunu zaten biliyorduk, ama bu kez çok ileri gitti."
'Şiddete başvurabilecek kişileri rencide etmediği sürece ifade özgürlüğüyle hemfikir'
Toronto Sun köşe yazarı Brian Lilley, 'başbakanın tüm Kanadalıların hakkı olan ifade özgürlüğüne tam destek vermeyi beceremediğini' belirterek şu eleştiriyi getirdi:
"Justin Trudeau'nun yaptığı, kimse incinmediği yahut şiddete başvurabilecek kişileri rencide etmediği sürece ifade özgürlüğüyle hemfikir olduğunu söylemektir."
'Cezası kafa kesmekse, başbakana ne gerek var?'
Uluslararası tepkiler de gecikmedi. Hindistan'da Bollywood yıldızı ve film yapımcısı Kangana Ranaut, Trudeau'ya şu soruyu yöneltti:
"Sevgili Justin, ideal bir dünyada yaşamıyoruz, insanlar her gün uyuşturucu kullanıyor, diğerlerini taciz ediyor, duyguları incitiyor. Her adi suçun cezası kafa kesmekse o zaman başbakana ya da kanun ve düzene ne hacet?"
Please answer this @JustinTrudeau https://t.co/XiloS8F9xw
— Kangana Ranaut (@KanganaTeam) October 31, 2020
ABD'li gazeteci ve sosyal medya ünlüsü Andy Ngô'nun uluslararası tepkilere ilişkin haberine, Kanada liderinin 'ırkçılık' olarak eleştirilen 'siyah yüz' makyajı yaptığı kostümlü bir geçmiş pozunu hatırlatan bir yorum geldi. Yorumda Trudeau'nun mantığına göre bunu hakaret olarak alan biri tarafından kafasının kesilebileceği ima edildi.
Except when it applies to his own freedom of expression of course — nothing he says ever applies to himself. Following his logic, it would be okay for someone to take offence to his costume and have a possibly unwanted reaction. #shoepolishtrudeau pic.twitter.com/8Tg4lVFnNR
— Dylan Hoey (@dylanBBhoey) October 31, 2020
Eylül sonunda Charlie Hebdo'nun karikatürleri tekrar basmasıyla Fransa'da yeniden başlayan terör saldırılarında 16 Ekim'de sınıfta karikatürleri göstererek ifade özgürlüğü tartışması açan bir tarih öğretmeninin ve 29 Ekim'de kiliseye gidenlere düzenlenen saldırıda yaşlı bir kadının kafasının kesilmesi ayrıca dikkat çekti.
İslam'ı yeniden yapılandırmaktan söz eden Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un "Fransa Muhammed peygamber karikatürlerinden vazgeçmeyecek" diyerek laik cumhuriyetin değerlerini koruyacaklarının altını çizmesi, Müslüman ülkelerle kriz çıkardı.
Kanada'nın yüzde 21'i Frankofon
Fransa ile güçlü bağları bulunan Kanada'da nüfusun yüzde 21'ine tekabül eden 7.2 milyon kişinin anadili Fransızca. Kanada'da 1 milyondan fazla Müslüman yaşıyor.
Trudeau'dan Macron'a 'şuursuz' iması
Kanada'nın liberal lideri Trudeau, Fransa'nın maruz kaldığı saldırı dalgasını 'haklı gösterilemez' diye eleştirirken, Macron'un tavrına mesafe koydu:
"Bizimki gibi çoğulcu, çeşitlilik arz eden ve saygılı bir toplumda, sözlerimizin, eylemlerimizin başkaları üzerinde, özellikle de hala büyük oranda ayrımcılığa uğrayan topluluklar üzerinde yaratacağı etkinin bilincinde olmayı kendimize borçluyuz."
Macron son olarak Müslüman Kardeşler yanlısı Katar kanalı Al Jazeera'ya verdiği demeçte "Bu karikatürlerin uyandırdığı duyguları anlayabiliyorum ve bunlara saygı duyuyorum" diyerek şöyle devam etti:
"Benim görevim şu an yaptığım gibi ortamı yumuşatmak ama aynı zamanda (bu karikatür) hakkını savunmak. Bu karikatürleri çizen Fransız hükümeti değil. Ancak Fransa Cumhurbaşkanı'nın bu hakkı iptal etmesi gerektiğini soruyorsanız cevap hayır. Çünkü bu hak Fransız halkının hakkı ve tüm dünyayı ilgilendiriyor. Önemli olan bu özgürlüğü korumaktır."
