Rusya'da tarihe karışan 5 meslek

Her toplumda olduğu gibi zamanla Rusya'da da kaybolmuş meslekler var. Sputnik, Russia Beyond the Headlines'ın derlediği (RBTH) bu meslekleri aktarıyor.

Denşik

Rusya İmparatorluk Ordusu'nda subaylara yardım etmekle görevli olan kişilere 'denşik' ismi veriliyordu.

Rus ordusunda görev alan denşikler. 'Rus askerlerin kıyafet ve silahlarının tarihçesi' kitabından, 1841-1862 // Foto: Public Domain, Public Domain

Maaşlı olarak çalışan Denşikler askerler arasından seçiliyor ve subayın üniforması, silahları, eşyaları, atı gibi şeylerden sorumluydu. Denşikler subayın talimatlarını yerine getiriyor, onu koruyor ya da savaşın zorlu anlarında ona eşlik ediyordu.

Yüksek rütbeli subaylar, albaylar ve generallerin, asilzadeler arasından seçilen denşikleri olabiliyordu. Bu tip denşikler onbaşılığa veya çavuşluğa terfi edebiliyordu.

Ancak bu meslek 1881'de Rusya İmparatorluk Ordusu'ndan kaldırıldı.

Rayoşnik (Dikiz şovu çalıştırıcı)

Cennet anlamına gelen 'ray' kelimesinden türetilen 'rayoşnik' mesleğini icra edenler, küçük bir ahşap kutunun içinde, bir silindir üzerinde bulunan resimleri bir kol yardımıyla çeviriyordu.

Foto: Public Domain

İzleyiciler kutunun üzerindeki deliklerden bakarken, rayoşnikler resimleri çeviriyor, bir yandan da onlara uygun kafiyeli bir takım şeyler anlatıyordu. Rayoşnikler seyirciye göre resim silindirlerini de değiştirebiliyordu.

'Rayok' (küçük cennet) adı verilen bu kutularda ilk zamanlarda İncil'den hikayeler anlatılıyordu. Daha sonra çocuklar için anlatılar, büyükler içinse savaş ve başka ülkelerin resimleri, hatta müstehcen görüntüler de kullanıldı.

Bu 'küçük cennetler' panayır ya da şenliklerde yaygındı.

Ressam Boris Kustodiyev, 'Panayır', 1906 yılı

Mekanizmalarla birlikte rayoşnikler de 19. yüzyıl sonlarına doğru okuma yazma oranının artmasıyla ve fotoğrafçılığın gelişmesiyle ortadan kayboldu.

Burlaklar (Gemi çekiciler)

Burlaklar, 17-20 yüzyılda Rus Çarlığı'nın nehirlerindeki mavna ve diğer denizaraçlarını çekmekle yükümlüydü.

Volga Kıyısında Burlaklar tablosu. 1870-1873 yılları.
Ressam İlya Repin

10 ile 100 kişilik gruplar halinde çalışan burlaklar arasında belirli bir hiyerarşi, kurallar ve teknikler vardı, üzerlerine bağlı kenevir halatlarla gemileri çekiyorlardı.

O dönemde nehir kıyılarında atlarla gemileri çekmek için uygun yollar olmadığından burlaklar tercih ediliyordu. Bir gemiyi 300 kadar burlak çekebiliyordu. Rus Çarlığı döneminde nehirler başlıca ulaşım yoluydu.

Fotoğraflarda: Erkek ve kadın burlaklar. 1900'lü yıllar

19. yüzyıl ortalarında demiryolu taşımacılığı geliştikçe burlaklar azalmaya başladı.

Su taşımacılar

Rusya'da köylerde herkes kuyulardaki suları kullanabiliyordu, ancak şehirlerde durum biraz daha karmaşıktı. Rusya'nın başkenti Moskova'da ilk su borusu ancak 18. yüzyılın başında görüldü, dairelerde de musluk suyu 20. yüzyılın başlarında kullanılır olmuştu.

O zamana dek Rusya'nın kentlerindeki insanlar sularını, 'su taşıyıcılardan' temin ediyordu.

Bu kişiler at arabalarına yüklü depolarda şehre su getiriyordu. At arabalarının ulaşamadığı yerlere de yaya olarak faaliyet gösteren su taşıyıcılar vardı.

Ofenya (Gezgin satıcı)

Ofenyalar Rusya'da demiryolları henüz yokken mevcuttu. Bu kişiler sokaklarda gezen yiyecek, tatlı ve meyve-sebze satan tüccarlar gibi değillerdi.

Ülkenin çok uzak kısımları da dahil olmak üzere her yere yaya olarak giden ofenyaların sattıkları başlıca ürünler kitaplar ve ikonalardı.

Ressam Nikolay Koşelev'in bu tablosunda seyyar satıcının mallarını inceleyen köylü bir aile resmedildi.

Ofenyaların sattıkları ikonalar da çoğunlukla Eski İnananlar'ın kullandığı, devlet tarafından yasaklı ve resmi olarak üretilmeyen ikonalardı. Ofenyalar gizli ikona ressamlarıyla bağlantı kuruyor, onlardan aldıkları ikonaları gizlice Eski İnananlar'ın bulunduğu köylere götürüyor ve yüksek fiyatlara satıyordu. Bu ikonaların pahalı olmasının sebebi ise satışının suç teşkil etmesiydi.

Made on

Tilda