Mahşerin bir atlısı daha çıkageldi: Dördüncü büyük ihracatçı, GDO'lu buğday üretim-tüketimine onay veren ilk ülke oldu

Buğday ihracatında dördüncü-beşinci-altıncı sıralarda gidip gelen Arjantin, genetiği dönüştürülmüş buğday üretimine resmen geçiyor.

Arjantin Tarım Bakanlığı'na bağlı Ulusal Bilim ve Teknoloji Komisyonu (CONICET), "Bu, kuraklığa dayanıklı şekilde genetiği dönüştürülmüş buğdaya dünyada verilen ilk onaydır" açıklamasını yaptı. 

Tüketici güveni olmadığından pazarlanması zor

GDO'lu gıdaların çevre ve sağlığa olumsuz etkileriyle ilgili şüphelerden ötürü tüketiciler nezdinde güvenli bir şöhreti yok, bu da pazarlanmasını zorlaştırıyor. Ancak dünyada ilk GDO'lu buğday üretimine resmi onay, koronavirüs pandemisi nedeniyle küresel çapta çok büyük bir ekonomik kriz yaşandığı ve çok geniş kesimlerin işsizlik, yoksulluk ve açlıkla sınandığı bir dönemde geldi. 

Brezilya'nın ikna edilmesi şart

CONICET, 'Arjantin buğdayındaki genetik dönüşümün ticari açıdan geçerliliğinin olabilmesi için Brezilya tarafından onaylanması gerektiğine' dikkat çekti. 

Arjantin en büyük ihracat pazarı konumundaki Brezilya'ya buğday ihracatının yüzde 45'ini gerçekleştiriyor. Diğer önemli pazarları Endonezya, Şili ve Kenya oluşturuyor. 

Alberto Ángel Fernández'in cumhurbaşkanlığı, Cristina Fernández de Kirchner'in cumhurbaşkanlığı yardımcılığındaki hükümetin resmi onayını alan kuraklığa dayanıklı HB4 çeşidi buğday, Arjantinli biyoteknoloji şirketi Bioceres tarafından Ulusal Üniversite ve CONICET ile işbirliği içinde geliştirildi.

Güney Amerikanın tuzlu ve susuz topraklarında buğday verimini arttırmayı amaçlayan HB4 teknolojisinin kullanımıyla birlikte verimin ortalama yüzde 20 oranında artması öngörülüyor. Bu artışla hektar başına 150 ABD dolarına varan ek gelir bekleniyor. Şirket bu teknolojiyi Arjantin'in yanısıra Brezilya, Uruguay ve Paraguay’da da uygulamayı planlıyor. 

'Küresel değer zincirinin tamamı açısından bir dönüm noktası'

"Arjantin'de HB4 buğdayımızın onaylanması, beraberinde getireceği verim ve çevre yararları eşliğinde, bu önemli tahılın küresel değer zincirinin tamamı açısından bir dönüm noktası oluşturuyor" diyen Bioceres CEO'su Federico Trucco, "Şimdi artık dünyaya dönüp bunun süper iyi olduğuna insanları ikna etmemiz ve piyasasını yaratmamız lazım ki, bu evrimsel bir atılım olacaktır" diye ekledi.

Brezilya'dan onay almanın kolay olmayabileceğini kabul eden Trucco, "İlk ikna etmemiz gereken ülke Brezilya ve bu zor bir iş olacak" dedi. 

Uzmanlardan açık mektup: Hiçbir ülke onaylamazken neden?

Ulusal Tohum Enstitüsü'ne bağlı Kışlık Tahıl Komisyonu'ndaki uzmanlar ise Fernández hükümetinin projeye onayını endişeyle karşıladıklarını duyurdu. 

Uzmanların yayımladığı mektupta "Transgenik mahsullerin ürünlerinin yerel ve/veya yabancı tüketiciler tarafından kabul edilmemesi ve GDO'lu ve GDO'suz üretimi birbirlerinden ayrı tutmanın zorluğu nedeniyle hiçbir ülke transgenik buğday çeşitlerinin kullanımını onaylamadı" hatırlatması yapıldı.

Brezilya hükümetinden onay koparılsa bile bunun tekil olarak değirmenler, fırınlar ve tüketici bireylerin GDO'lu buğday almayı kabul edeceği anlamına gelmediğini belirten mektupta, "GDO'lu buğday alsalar bile bunu fiyat indirimi olmaksızın yapacaklarının bir garantisi yok" denildi. 

Dönüştürülmüş HB4 teknolojisinin bilimsel bir gelişme olduğu ve soya fasulyesi, mısır ve diğer mahsullere önemli katkıda bulunabileceğinden söz eden uzmanlar "Ama şimdilik buğdaya hayır" dedi. 

İklim değişikliği kuraklığı artırdı

HB4 buğdayıyla yaklaşık 10 yıldır tarlada yapılan denemeler, iklim değişikliğiyle kuraklık sorununun büyüdüğü döneme denk geldi. Geçen ay Buenos Aires Tahıl Borsası, Arjantin'in kuraklığın en çok vurduğu bölgelerinde buğday hasadının yarı yarıya azaldığını duyurmuştu.

Diğer yandan ABD'den sık sık resmi izin olmaksızın GDO'lu buğday üretimi yapıldığı, bunun GDO'suz bağdayları da etkilediği haberi geliyor.