Tarım Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi, Kırıkkale Üniversitesi Veteriner Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Naim Deniz Ayaz, yaklaşan Kurban Bayramı öncesi kurbanlıklardan insanlara Kovid-19 bulaş riskini değerlendirdi.
Prof. Dr. Ayaz, bugüne kadar bu konuda yapılan çalışmalar ve uluslararası bildirilen vakalarda 'kasaplık' ya da 'kurbanlık' denilen hayvanlarda virüsün görülmediğini söyledi. Ayaz, şu ifadeleri kullandı:
"Bugüne kadar daha çok kedi ve köpek ya da kürkü için yetiştirilen hayvanlarda Kovid-19 etkeni tespit edildi. Bahsettiğimiz kurbanlık hayvanlarda; koyun, keçi, sığır, manda ve devede bugüne kadar Kovid-19 etkeni henüz tespit edilmiş veya bildirilmiş vaka yok. Dolayısıyla şu ana kadar görülmüş ya da bildirilmiş herhangi bir vakamız yok. Ancak bu tedbiri elden bırakmayı gerektirmiyor."
‘Hayvan pazarlarıyla ilgili başka riskler var’
Prof. Dr. Ayaz, küçükbaş ve büyükbaşlarda şu an için koronavirüs riskinin olmadığını belirterek, "Ancak Kurban Bayramı ve hayvan pazarlarıyla ilgili daha başka risklerimiz var. Çünkü bu dönem yaklaşık 3- 3.5 milyon hayvanın satışı ve akabinde kesilmesi söz konusu ve dolayısıyla bu kurban pazarlarındaki alış ve satışlarda ve ardından kesimlerde ve parçalamada ve en son bayramlaşma esnasında ciddi bir insan hareketliliği ve sirkülasyonu olacak” dedi.
“Burada hayvanlardan ziyade insandan insana bulaşma söz konusu olabileceği için sosyal mesafenin korunması, maskenin takılması yine çok önemli olacaktır” diye devam eden Ayaz, “Ayrıca kolluk kuvvetlerinin hayvan pazarlarında vatandaşların maske kullanımı için çok hassas olması gerekiyor. Şu an hayvan pazarlarından bize yer yer maske kullanımında zafiyetler yaşandığına dair bilgiler de geliyor. Ondan dolayı kolluk kuvvetlerinin oralarda maske kullanımına dair uyarıları yapması çok önemli" diye konuştu.
‘Gıdalardan henüz bildirilmiş bir vaka yok’
Prof. Dr. Ayaz, koronavirüsün kesilen etlerden bulaşma riskine dair ise şunları söyledi:
"Şu ana kadar Kovid-19 etkeninin gıdalarla insanlara bulaştığı yönünde bir bildirim bulunmadı. Bulaşma yolları; öksürme, hapşırma gibi daha çok damlacık yoluyla bulaşan bir virüs bu. Gıdalardan henüz bildirilmiş bir vaka yok. Ancak bu konuda da yine tedbirli olmakta fayda var. Hastalık belirtisi gösteren kişiler kesim yerlerinde görevlendirilmeyecektir; ama hastalık belirtisi gösteren vatandaşlarımızın da bu etlerin kesimi ve parçalanması esnasında görev almaması ve orada bulunmaması gerekir. “
“Ayrıca etlerin 4 derece altında dondurucuda saklanıp 70 derecenin üzerinde pişirilip tüketilmesi gerekir” diyen Ayaz, “Daha uzun süre muhafaza gerekiyorsa etlerin eksi 18 derece saklanması lazım. Tüketmeden önce de en az 70 derecenin üzerinde ısı işlemi gördükten sonra tüketmek gerekiyor. Viral, bakteriyel etkenlerde zaten genel olarak 70 derecenin üzerinde inaktif hale gelmektedirler. SARS-COV etkeni gibi koronavirüslerin de daha önce yapılan çalışmalarda 70 derecenin üzerinde inaktif olduğu biliniyor" ifadelerini kullandı.
