Rusya Yüksek Ekonomi Okulu Ulusal Araştırma Üniversitesi’nin kıdemli öğretim görevlisi, Ortadoğu uzmanı Grigoriy Lukyanov, Sputnik’e demecinde Libya’daki şeyhlerin ve kabile reislerinin, petrol satışından elde edilen gelirlerin Libyalılara adil bir şekilde dağıtılması için Rus bankasında yeni bir hesabının açılması ile ilgili önerisini değerlendirdi.
“Her şeyden önce bunun sadece bir öneri olduğu belirtilmeli. Henüz gerçek herhangi bir proje yok. Karmaşık uluslararası ortam göz önüne alındığında, bu proje konusunda Rus hükümeti ile doğrudan mutabakat sağlandığını söylemek çok zor. Öte yandan Libya'nın doğusunda geçtiğimiz yıl boyunca Rus katılımı olan şirketlerin, orada çalışan ve hem Libya Ulusal Ordusu (LUO), hem de Temsilciler Meclisi ve bazı yerel siyasi gruplar ve ekonomik elitler konusunda farklı politikacılara danışmanlık hizmetleri veren çeşitli danışmanlık firmalarının sayısı önemli ölçüde arttı” diyen Lukyanov, sözlerini şöyle sürdürdü:
‘Rus Dışişleri daha önce proje ile doğrudan bir alakası olmadığını açıklamıştı’
“Daha önce de çeşitli projeler dile getirilmişti. Örneğin, bu yılın ilkbaharında Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in de, projenin Rus danışmanlarla işbirliği içinde geliştirilmesi gerektiğini vurgulayarak siyasi çözüm için bir yol haritası önerdiğini hatırlayalım. Ancak Rusya Dışişleri Bakanlığı, son zamanlarda tartışılan diğer pek çok proje gibi bu projenin de geliştirilmesi ile doğrudan bir alakası olmadığını resmen açıklamıştı.”
‘İkili ilişkilerde gerekli altyapı ve finansal etkileşim kanalı yok’
Rus uzman, “Dolayısıyla burada özel bir girişim söz konusu. Bu tür mekanizmanın uygulanması ile ilgili konuşmak oldukça zor, zira bugün bu tür işlemler için ikili ilişkilerde gerekli hukuki altyapı, ayrıca böyle bir finansal etkileşim kanalı da yok. Ve Libya'da tek bir meşru yargı merkezinin olmaması ve bir yandan Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH), diğer yandan da Temsilciler Meclisi'nin himayesinde hem uluslararası toplum, hem de Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan iki paralel iktidar hiyerarşisinin varlığı nedeniyle bunları kurmak ta zor” dedi ve şöyle devam etti:
“Bu tür işlemleri yönetmek için oldukça büyük bir deneyim, kıvraklık ve ciddi siyasi irade gerekli. Bana göre Rusya şu anda bir devlet olarak Libya işlerine daha aktif şekilde müdahale edecek siyasi iradeye sahip değil. Devletin katılımı olmadan böyle bir girişimi uygulamanın son derece zor ve macera niteliğinde bir adım olacağı ortada.”
‘Resmi UMH yetkilileri Libya’nın belli fonlarının biriktirilmesinde dış oyuncu kabul etmez’
Libya’nın kuzeydoğusundaki seçkinler tarafından dile getirilen buna benzer tüm önerilerin, Libya Ulusal Ordusu’nun batıya ilerleyişi sırasında açıklanmayıp, şimdi müzakere sürecine hazır olduklarını göstermeye yönelik olduklarını belirten Lukyanov, “LUO’nun ilerleyişi son bulup askeri yenilgiler serisine dönüşür dönüşmez kuzeydoğudaki seçkinler çatışmalara ara verilmesine, molaya, görüşmelere ihtiyaç duymaya başladı. Bu nedenle bugün çeşitli girişimler dile getiriliyor. Ancak, kuzeybatıdaki elit tabaka temsilcilerinin, resmi UMH yetkililerinin bu plana ‘evet’ deyip, Libya hazinesinin belirli fonlarının biriktirilmesinde bir dış oyuncuya güvenmeyi kabul ettiği bir durumu hayal etmek çok zor” dedi ve ekledi:
‘Tüm Libyalılar Kaddafi döneminde Avrupa bankalarında para biriktirmenin acı deneyimini tattı’
“Rusya'nın belirli bir itibara sahip olmasına ve ülkenin hem kuzeydoğusunda, hem de kuzeybatısında olumlu bir tutumla karşılanıyor olmasına rağmen, tüm Libyalılar Kaddafi döneminde Avrupa bankalarında para biriktirmenin acı deneyimini öğrenmiş bulunuyor. Libyalılara göre bu paralar Avrupa devletleri tarafından çalındı ve vatanlarına dönüşü, Libyalıların Avrupa'ya gösterdiği bu güven nedeniyle imkansız. Şimdiki koşullarda böyle bir hikayenin tekrarlanması pek te olası görünmüyor. Bu nedenle bence söz konusu girişim popülist, açık bir şekilde savunmasız ve uygulanması zor olan bir adımdır.”
