Kongre'nin üst kanadı Senato'da 15 Mayıs'ta, alt kanadı Temsilciler Meclisi'nde 27 Mayıs'ta onaylanan Çinli yetkililere Uygur Türkleri gerekçesiyle yaptırım çağrısı yapan yasayı 17 Haziran'da imzalayan Başkan Donald Trump, 15 Ocak'ta imzaladığı ve mayısta yükümlülüklerini yerine getirme taahhüdünü duyurduğu ABD-Çin Ticaret Anlaşması Aşama Bir nedeniyle Pekin'e ağır yaptırım uygulamaktan geri durduğunu söyledi.
BREAKING: Trump confirms in an interview with Axios that he held off on imposing sanctions against Chinese officials involved with the Xinjiang mass detention camps because doing so would have interfered with his trade deal with Beijing. https://t.co/6fOrijtZbu
— Axios (@axios) June 21, 2020
Cuma günü Axios'a konuşan Trump, Hazine Bakanlığı'nın Sincan Uygur Özerk Bölgesindeki Müslümanlara 'zulüm' gerekçesiyle Çin Komünist Parti (ÇKP) yetkililerine karşı çıkardığı yaptırımları niye yürürlüğe koymadığı sorusunu şöyle yanıtladı:
"Yani büyük bir ticaret anlaşmasının ortasındaydık. Ben de 250 milyar dolar potansiyel alış değeri olan muhteşem bir anlaşma yapmıştım.
Müzakerenin ortasında birden bire ilave yaptırım yüklemek ki biz çok yaptırım getirdik zaten. Ben Çin'e pek çok gümrük vergisi koydum, bunlar düşünebileceğin her türlü yaptırımdan çok daha beterdi."
Trump held off China sanctions over Xinjiang to protect trade deal https://t.co/yMVEAFxruV
— Guardian news (@guardiannews) June 22, 2020
Axios, Trump yönetimindeki Çin karşıtı şahinlerin Başkan'ın 2016 Küresel Magnitsky Yasası'nın Çinli yetkililere yaptırım uygulamak için kullanılmamasından hayal kırıklığı ifade ettiğini de gündeme getirdi. Küresel Magnitsky Yasası, Başkan'a, inandırıcı kanıtlar temelinde işkenceden yargısız infaza dek insan hakları ihlalleriyle ilgili yaptırım uygulama yetkisi veriyor.
Axios'a 'kimsenin kendisine bu yasadan Çin bağlamında söz etmediği' yanıtını veren Trump, diğer yandan geçen hafta imzaladığı Uygur İnsan Hakları Politikası Yasası'nın Sincan üzerinden Çinli yetkililere yaptırım çağrısı yaptığını, ancak 'herhangi bir yaptırım uygulayıp uygulamama konusunda takdir yetkisinin kendisinde olduğunu' belirtti.
Daha önce Reuters'e konuşan ABD'li yetkililer, 2018 sonundan beri Uygur Türkleri gerekçesiyle Çinli yetkililere yaptırım uygulamayı değerlendirdiklerini, ama ticaret ve diplomasiyi dikkate alarak bu adımı atmaktan çekindiklerini söylemişti.
2019'da müzakere edilen, Ocak 2020'de imzalanan, Şubat 2020'de yürürlüğe giren ABD-Çin Ticaret Anlaşması Aşama Bir, Çin'in iki yıl içinde ABD'den en az 200 milyar dolarlık ilave mal ve hizmet almasını öngörüyor.
Trump'ın görevden aldığı eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, yeni kitabında, Trump'ın 2019'daki bir görüşmede Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’den tarım ürünü alımı yaparak yeniden seçilmesine yardımcı olmasını talep ettiğini, üstüne üstlük Şi'ye 'Uygur Müslümanlarını yeniden eğitmek için toplama kamplarını inşa etmeye devam etmesi gerektiğini, çünkü yapılması gereken şeyin tam olarak bu olduğunu' söylediğini iddia etmişti.
Trump ise Bolton'ın suçlamalarını reddetti.
Trump'ın ticaret savaşı açıp gümrük vergilerini yükselttiği Çin'in bazı şirketlerinden ithalat yasağı ve adı açıklanmayan bazı yetkililerine vize yasağı da geçen yıl uygulamaya konuldu, ama Hazine'nin ağır yaptırımları yürürlüğe girmedi.
