Çavuşoğlu: İtalya ile Libya'da kalıcı barış ve sonuç getirici bir siyasi süreç için çalışmaya devam edeceğiz

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ile Dışişleri Bakanlığı'ndaki görüşmesinden sonra düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu:

• İtalya ile birlikte Libya'da kalıcı bir barış ve sonuç getirici bir siyasi süreç için çalışmaya devam edeceğiz. Burada İtalya'nın oynadığı kritik rolün farkındayız. Kendilerine teşekkür ediyoruz. Dengeli bir rol oynadılar. Bazı AB ülkeleri gibi darbeci Hafter'in yanında olmadı ama ateşkes ve siyasi süreç için samimi çaba sarf etti.
• Bugün normalleşme sürecinde İtalya ile ikili ilişkilerimizi nasıl daha güçlendirebileceğimizi enine boyuna konuştuk. Önümüzdeki süreçte özellikle düzenlemememiz gereken önemli toplantılar var.

İtalya bizim ihracatımızda 3. sırada, ithalatımızda 5. sırada. Biz her ikisinde de daha üst sıralara çıkabiliriz. Özellikle 30 milyar dolar hedefimize ulaşabilirsek, bunu başarabiliriz. Son günlerde AB’nin özellikle demir çelik ile ilgili kısıtlamaya gittiğini görüyoruz. AB ile demir çelik anlaşmamız var. Bu tür kısıtlamaların kaldırılması konusunda da dostum Luigi’nin desteğini istedik.

Biz Türkiye olarak Doğu Akdeniz’in bir çatışma alanı değil işbirliği alanı olmasını istiyoruz. Aynı duygu ve düşünceyi İtalya’da da gördük. Ama şu anda Türkiye’yi dışlamak çabalarının neticesi olarak maalesef bu işbirliği yok. Biz de kendi haklarımızı korumak için adımlar atmak durumunda kaldık. Aynı şekilde Kıbrıs Türk halkının da haklarını korumak bizim yükümlülüğümüz. Bu konularda herkesle iş birliği yapmak istediğimizi, buna hazır olduğumuzu, başta Yunanistan olmak üzere bir kere de dostum Luigi’ye söyledim. İtalya’nın bu konularda yapıcı bir rol üstlenmek istediğini gördük ve biz bunu memnuniyetle karşılarız. Önümüzdeki süreçte gerek AB içinde gerekse Doğu Akdeniz’de İtalya ile bu tür çalışmaları birlikte yürütmeye hazırız.

İtalya ve Yunanistan arasında imzalanan münhasır ekonomik bölge anlaşmasını da bölgemiz için önemli buluyoruz. Demek ki diyalog ve diplomasi yoluyla meseleler çözülebiliyor. Ayrıca dışlama ya da diğerlerin haklarını yok sayma veya bizim hakkımızı yok sayma yerine paylaşma kültürü olabiliyor. Yunanistan’ın aynı anlayışla bize de yaklaşmasını isteriz ve bu konularda önümüzdeki süreçte görüş alışverişinde bulunmaya devam edeceğiz.

Doğu Akdeniz’de her ne kadar deniz yetki alanlarıyla ilgili İtalya ile sınırlarımız olmasa da ama Akdeniz’in önemli iki ülkesi olarak Doğu Akdeniz’in barışı huzuru ve de refahı için birlikte çalışabiliriz. Var olan sorunların diyalog, diplomasi yoluyla çözülmesinde İtalya’da önemli katkılar sağlayabilir. Ayrıca, Doğu Akdeniz’in zenginliklerinin, Doğu Akdeniz etrafındaki tüm ülkelerce paylaşılmasını savunduk. Bizim bugüne kadar ki reaksiyonumuz, Türkiye’yi dışlamaya çalışan tek taraflı adımlara karşı atılmış adımlardır. Türkiye’yi dışlamaya çalışanlara karşı kendi haklarımızı korumak için biz de tek taraflı adımlar attık. Oysa burada paylaşıma inanan herkesle bu işbirliğine hazır olduğumuzu başka vesilelerle de sık sık vurguladık. Huzurun olmadığı yerde paylaşımın olmadığı yerde her zaman gerginlikler olur. Biz enerji faaliyetleri konusunda da İtalya ile birlikte çalışmak isteriz Doğu Akdeniz bölgesinde. Libya’nın bugün elektrik ihtiyacı var, sıkıntıları var. Bunların tedarikinde de yine çalışabiliriz. Libya’nın istikrarı için birlikte çalışmamızda fayda var.

(BM'nin Libya'ya yönelik silah ambargosunu uygulamak amacıyla AB tarafından başlatılan IRINI Operasyonu) Dengeli değil taraflı. Ulusal mutabakat hükümetinin talep ve endişelerini hiçbir şekilde karşılamamıştır. Ben açıkça sormak isterim. Suriye’den Libya’ya gelen savaş uçakları ile ilgili IRINI'nin herhangi bir açıklaması, tespiti oldu mu? Ya da Abu Dabi’den gelen silahlarla ilgili bir tespiti olabildi mi? IRINI'nin içinde olan Fransa’nın sürekli Hafter’e silah vermesi ile ilgili bir raporlaması var mı? Objektif değil. Genel anlamıyla IRINI operasyonu Libya sorununun çözümüne ya da ambargo gibi konuların çözümüne, denetlenmesine bir katkı sağlamaz.

İtalyan turistler Türkiye’ye gelmek istiyor, Türk turistler de İtalya’ya gitmek istiyor. Bir an önce bu turizmin iki ülke için de önemli sektör, bir an önce başlaması gerekiyor. Ağustos itibarıyla uçuşların başlamasını konuştuk.

Diğer taraftan AB’nin bize yönelik aldığı karar hakkaniyetten uzak. Burada objektif kriterlerin belirlenmesi lazım. Objektif kriter nedir? O ülkedeki vaka sayısı, o ülkenin sağlık kapasitesi ve o ülkenin aldığı tedbirler. Biz aldığımız tedbirleri Avrupa ile paylaştık. İtalya ile Türkiye burada aynı bakıyor ama Avrupa Birliği ve bazı Avrupa ülkeleri de bu konuları siyasi bir baskı unsuru olarak kullanmaması gerekiyor. Gerek AB üyesi gerekse de AB dışındaki ülkeler için objektif kriterler konulsun ve bu objektif kriterlere göre karar verilsin.

Di Maio: Libya'da sürdürülebilir bir ateşkes olmasını istiyoruz

• Görüşmede ikili ilişkilerin yanı sıra Libya, Avrupa Birliği (AB) ve Doğu Akdeniz konularının masaya yatırıldığını ifade eden Di Maio da Libya'da çatışmaların sona ermesinin sağlanması gerektiğini söyledi:

İtalya olarak sürekli sivil ölümlere yol açan mayınların temizlenmesi için Trablus yakınlarındaki çalışmalara destek verdik. Libya artık Avrupa ve İtalya için güvenlik tehdidi oluşturmamalı. Bunun için de politik çözüm bulunması gerekiyor. Biz İtalya olarak Berlin Konferansı'nda da ifade ettiğimiz gibi Birleşmiş Milletler (BM) önderliğindeki barış sürecini destekliyoruz.

Libya'da sürdürülebilir bir ateşkes olmasını istiyoruz. Ülkede bölünmelere yol açacak silahlı ihtilaflara yol açmamak gerek. Bu yüzden en kısa zamanda BM Genel Sekreterinin özel temsilcisinin atanması gerekiyor.

(IRINI Operasyonu) AB ülkeleri tam olması gerekeni yapmadı, bizim gemilerimiz de yeni devreye girdi. Tam manasıyla abıhayat gibi hastalıklara çözüm oldu diyemem ama en azından ambargoya riayet edilmesi açısından önemli bir adım olabilir.