Türk kamuoyunun ülkenin dış politikasına yönelik bakış açısını ortaya koymak amacıyla Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Grubu tarafından “Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması” yapıldı. 26 ilde 18 yaş ve üzeri bin kişi ile çevrimiçi görüşmelerle gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre, toplumun yüzde 86’sı dış politika haberlerini televizyondan, yüzde 50’si sosyal ağlardan ve yüzde 43’ü internet haber portallarından takip ediyor.
‘Türk halkı için en büyük tehdit sınırötesi terörizm ve ABD’
“Bundan sonraki 10 yılda Türkiye’nin karşı karşıya geldiği en önemli üç dış politika olayı hangileridir?” sorusuna katılımcıların yüzde 46.6’sı ‘sınır aşan terörizm’ cevabını verdi. Bu cevabı, yüzde 46’yla ‘Suriye’deki çatışmalar’, yüzde 40’la ‘küresel finansal/ekonomik kriz’ ve yüzde 30’la ‘Ortadoğu’daki silahlı çatışmalar’ cevabı takip etti.
Araştırmaya katılanların en büyük çoğunluğu Türkiye’ye en büyük tehdit olan devletin ABD olduğu görüşünde. Yüzde 70’lik çoğunluğun verdiği ‘ABD’ cevabını, yüzde 67 ile İsrail ve yüzde 65 ile Suriye takip ediyor. Bu ülkeleri de sırasıyla İran, Yunanistan ve Ermenistan takip ediyor.
‘ABD Türkiye açısından güvenilmez bir ülke, en büyük problem PYD’ye desteği’
Kadir Has Üniversitesi’nin araştırmasına katılanlar arasındaki en büyük yüzde ABD’yi, Türkiye ile olan ilişkileri açısından 'güvenilmez bir ülke' diye tanımladı. Yüzde 32’lik bu yanıtı, yüzde 28’le ‘stratejik ortak’ ve yüzde 15’le ‘sömürge ülke’ yanıtı takip etti.
Türkiye ile ABD arasındaki sorunların sorulması üzerine yüzde 34 “ABD’nin PYD’ye destek vermesi”, yüzde 27 “ABD’nin Ortadoğu’daki Kürt politikaları” , yüzde 24 “ABD kongresindeki Ermeni soykırımı iddiaları” yanıtını verdi. Ancak uzun listede, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemi almak istemesi, Fethullah Gülen’in iadesi konusu, ABD’nin İsrail-Filistin anlaşmazlığındaki tutumu, Suriye’de ayrışan politikalar ve ABD’nin Türkiye’yi İran’a yaptırım uygulamaya zorlaması gibi maddelerle devam ediyor. ABD’nin Türkiye’yi yaptırımlarla tehdidi ise yüzde 12’lik bir kesim için sorun.
‘Yalnızca yüzde 20, İsrail’le normalleşmeyi destekliyor’
Türkiye-İsrail ilişkilerindeki genel bakış açısı da olumsuz. Araştırmada sorulan “Türkiye-İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesini destekliyor musunuz?” sorusuna “destekliyorum” yanıtını verenler yalnızca yüzde 21. Partilere göre dağılımda ise İsrail’le ilişkilerin düzelmesini en fazla destekleyen seçmen ise yüzde 30’la HDP seçmeni, en düşük destek ise MHP seçmeninden.
‘Hükümetin dış politikasını en çok başarısız bulanlar HDP ve CHP seçmeni’
Araştırmada hükümetin dış politikasının ne denli başarılı olduğu sorusu da soruldu. Buna göre, AK Parti seçmeninin yüzde 68.2’si, MHP seçmeninin de yüzde 50’si hükümetin dış politikasını başarılı buluyor. Hükümetin dış politikasını en az başarılı bulan seçmen HDP. HDP’nin yüzde 66’sı, CHP’nin yüzde 59’u ve İYİ Parti’nin yüzde 55’i hükümeti başarısız buluyor.
Parti bazında Türkiye’nin Ortadoğu’daki politikasının değerlendirmesi
“Türkiye’nin Ortadoğu’daki son gelişmeler karşısında izlediği politikaları başarılı buluyor musunuz?” sorusuna ise en yüksek oranda “evet” yanıtı yüzde 52 ile AK Parti seçmeninden. MHP, yüzde 51 ile AK Parti’yi takip ediyor. Ülkenin Ortadoğu politikasını en az başarılı bulan seçmen ise yüzde 14 ile İYİ Parti’ye ait. Onu yüzde 15’le HDP ve yüzde 19’la CHP takip ediyor.
“Suriye’ye yönelik nasıl bir politika izlenmelidir?” sorusuna yüzde 38, “Tarafsız kalmalı” yanıtını verdi. Bu cevabı yüzde 13’le “silahlı güçlere destek olmalı” ve “tek başına askeri müdahalede bulunmalı” seçenekleri takip etti.
‘Türkiye’nin AB üyeliği din ve kimlik farklılıkları sebebiyle engelleniyor’
Kadir Has Üniversitesi’nin araştırması, Türkiye’nin AB’ye üye olamayacağını düşünenlerin oranını 2020 yılında yüzde 66.6 olduğunu gösteriyor. Buna karşın, Türkiye’nin AB üyeliğinin engellendiğini düşünenlerin oranı ise yüzde 55.6. Türkiye’nin AB üyeliğinin engellenme nedenlerine en çok yüzde 50’ye yakın oyla, ‘din ve kimlik farklılığı’ gösterildi. Bu gerekçeyi açık bir oransal farkla, ‘Türkiye’nin ekonomik sorunları’, ‘demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü sorunları’ ve ‘Türkiye ve Avrupa ülkeleri arasındaki tarihe dayalı husumet’ ifade edildi.
Yüzde 40’lık kesim, Kuzey Kıbrıs’ın Türkiye’ye bağlanmasını istiyor
Araştırmanın başlıklarından birisi de Kıbrıs Sorunu oldu. ‘‘Kıbrıs sorunu hangi temelde çözülmelidir?” sorusuna yüzde 40 “KKTC Türkiye’ye bağlanmalı” , yüzde 29 ‘iki bağımsız devlet kurulmalı” ve yüzde 28 “iki toplumlu ve iki kesimli federal bir Kıbrıs devleti kurulmalı” yanıtını verdi.
