Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ), Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi ve Afyonkarahisar Devlet Hastanesinde çalışan Dr. Öğretim üyeleri Sadık Kağa, Uğur Fidan, Öğretim Görevlisi Dr. Elif Kağa ve Dr. Ahmet Murat Koyuncu, iki haftalık çalışmaları sonucu, Kovid-19 salgınında yoğun bakım ünitelerinde kullanılan solunum cihazlarının ventilatörleri için "UV" ışın temelli cihaz geliştirdi.
AKÜ Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Sadık Kağa, Devlet Hastanesi konferans salonunda düzenlenen tanıtım toplantısında, kısa sürede yaptıkları cihazın yoğun bakımdaki sağlık personelinin viral yükten korunması için geliştirilmiş bir sterilizatör olduğunu söyledi.
Hastaların soludukları havanın direkt cihazdan geçip yoğun bakım ortamına verilmesiyle viral yükün arttığını dile getiren Kağa, şöyle konuştu:
"Bu da sağlık çalışanları için çok büyük bir tehlike. Normalde önerilen filtreler, bu konuda biraz daha yetersiz kalıyor. Bir miktar buradaki yükü azaltsa da tam olarak sorunun çözümünde etkili olamıyorlar. Bizler de bu sorunun çözümünde çok daha iyi etki gösterebileceğini düşündüğümüz UV-C ışın temelli bir cihaz tasarladık. Bu cihazın asıl görevi, filtreden geçen havanın ortama verilmeden önce UV-C ışın hattından geçerek hastanın soluduğu havada bulunan virüsleri, etkisizleştirerek sağlık çalışanlarına çok daha güvenli bir ortamda çalışma fırsatı sunmak. Kısacası, şu anda ortama bu virüs yayılmadan kaynağında engelleyen bir sistem olarak bu cihazın prototipini geliştirmiş durumdayız."
'Maliyeti de oldukça düşük'
Bu cihazın henüz dünyada bir örneği olmadığını dile getiren Kağa, cihazın kullanımda olan bir örneğini veya benzerini araştırdıklarını ancak bulamadıklarını vurguladı.
Cihazın Türkiye adına gurur verici bir gelişme olduğunu düşündüklerini anlatan Kağa, "Birçok ülkede sağlık çalışanlarının tulum, maske gibi kişisel koruyucu donanımlarının ihtiyacı bile tam olarak karşılanamazken bizim ülkemizde sağlık çalışanlarının korunması için daha derin önlemler sağlayacak cihazlar geliştirilmesi de ülkemiz adına sevindirici bir durumdur." diye konuştu.
Cihazın prototipini geliştirmelerinin iki hafta gibi bir süre aldığını aktaran Kağa, şöyle devam etti:
"Bunu kendi imkanlarımızla yaptık. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığının (TUSEB) şu anda açık olan bir çağrısı var. Prototipi geliştirilmiş cihazların preklinik ve klinik çalışmalarının TUSEB tarafından gerçekleştirilebileceği bir proje çağrısı bu. Oraya başvuracağız ve bu prototipin ürüne dönüşmesi için belki bazı yatırımcılarla iş birlikleri de yapabiliriz. Böylelikle bu cihazın en kısa sürede ürüne dönüşüp sahada kullanılması için tüm adımları atmayı planlıyoruz. Maliyeti de oldukça düşük. Maliyetinin 500 ila 1000 lira arasında değişebileceği bir ön fizibilite çalışması yaptık. Tabii ki seri üretimde bu daha da ucuza mal edilebilir."
'UV-C lambasına çok daha ihtiyacımız olacak'
AKÜ Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Uğur Fidan da Türkiye'nin ne kadar yerli ve milli cihaz yaparsa o kadar güçlü olabileceğini ifade etti.
Prototipini geliştirdikleri cihazlarında kullandıkları UV-C lambaların ülkede üreticisinin olmadığına dikkat çeken Fidan, şöyle devam etti:
"Sanayici ve üreticilerimizin de bu UV-C lamba üretimi konusunda birtakım girişimler yapmasının çok daha önemli olduğunu görüyoruz. Bu pandemi kontrol altına alınıp bir süre sonra azalacaktır ama bunun ilerleyen zamanlarda tekrardan oluşmaması için herhangi bir sebep de yok. Fakat bu noktada UV-C lambasına çok daha ihtiyacımız olacak. Bu konuda farklı bilim insanları ile sanayicilerimizin girişimleriyle dışa bağımlılığımızı azaltacağını düşünüyoruz."
Tanıtım töreninde konuşan Afyonkarahisar Kamu Hastaneleri Başkanı Opr. Dr. Kadir Gökhan Saçkan da cihazı tasarlayan bilim insanlarına teşekkür etti.
