Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Taliban ile siyasi müzakereleri başlatmak amacıyla bir ‘iyi niyet göstergesi’ olarak ilk etapta bin 500 Taliban esirin serbest bırakılmasını öngören kararnameyi imzaladı.
İki sayfalık kararnameye göre serbest bırakılacak mahkûmların yaşına, sağlık durumlarına ve tutukluluk sürelerine bakılacak. Ayrıca serbest kalan her bir Taliban mensubu ‘sahaya tekrar dönmeyeceğine dair yazılı bir garanti’ vermek zorunda olacak.
Sürecin dört gün içinde başlaması ve her gün 100 kadar kişinin salınmasıyla toplam 15 gün içinde tamamlanması bekleniyor.
Anlaşma uyarınca serbest bırakılması planlanan diğer 3 bin 500 Taliban mensubu ise siyasi müzakerelerin başlamasının ardından bırakılacak. Kararnameye göre, Taliban şiddeti azaldıkça her iki haftada bir 500 kişi salınacak.
Taliban: Mahkûmların koşullu serbest bırakılmasını asla kabul etmedik
Ancak Taliban, ‘koşullu serbest bırakmanın’ ABD ile yapılan anlaşmaya aykırı olduğunu açıkladı.
Taliban’ın Katar’da bulunan Sözcüsü Suhail Shaheen, “İlk 5 bin mahkûmun serbest bırakılmasının ardından diyalogun başlayacağı barış anlaşmasında uygun bir şekilde açıklandı. Biz mahkûmların koşullu bir şekilde serbest bırakılmasını asla kabul etmedik. Eğer biri bunu iddia ederse, bu, 29 Şubat’ta imzaladığımız barış anlaşmasına aykırı olur” dedi.
Anlaşma 5 bin kişinin salınmasını öngörüyor
Anlaşma uyarınca Taliban'ın yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde, ABD ve müttefiklerinin Afganistan'daki tüm askerlerini 14 ay içinde çekmesi öngörülüyor.
Ayrıca anlaşmada, "Taliban olarak bilinen ve ABD tarafından bir devlet olarak tanınmayan Afganistan İslam Emirliği üyesi 5 binden fazla mahkûm, karşı taraftan da binden fazla mahkûm Afganlar arasında siyasi diyaloğun başlayacağı 10 Mart 2020'ye kadar serbest bırakılacak" ifadesine yer veriliyor.
Siyasi kaos müzakereleri de etkiliyor
Ancak Taliban ile yapılacak müzakereler, Afganistan’daki yönetim krizi nedeniyle de sekteye uğruyor. Çok az bir farkla ikinci kez cumhurbaşkanı seçilen Eşref Gani’nin zaferini şaibeli bularak kendisini cumhurbaşkanı ilan eden, hatta ‘paralel yemin töreni’ düzenleyen Abdullah Abdullah’ın bu çıkışıyla başlayan siyasi kaos, ulusal müzakere ekibinin oluşturulmasını da geri plana itiyor.
Bu süreçte Taliban her ne kadar ABD hedeflerine yönelik saldırılara son vermiş görünse de Afganistan’daki şiddet hâlâ yüksek düzeyde seyrediyor.
Anlaşma kapsamında dün ABD askerleri bölgeden çekilmeye başladı. ABD Savunma Bakanı Mark Esper 135 gün içinde ABD ve müttefiklerinin Afganistan’daki varlığının 8 bin 600 personele düşürüleceğini açıkladı.
