Devlet televizyonunun haberine göre, 1981 ile 2011 arasında Mısır'ı yöneten Hüsnü Mübarek, yeniden ameliyat olmasından haftalar sonra hayatını kaybetti. Öncesinde oğlu Ala, Mübarek'in rahatsızlığı nedeniyle yoğun bakım odasında olduğunu belirtmişti.
#عاجل: وفاة الرئيس المصري الأسبق #محمد_حسني_مبارك#الغد #مصر pic.twitter.com/oKZowC0EMu
— جريدة الغد (@AlghadNews) February 25, 2020
Sisi: Askeri lider ve savaş kahramanıydı
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfetah es Sisi'nin makamından yapılan açıklamada, Mübarek 'askeri lider ve savaş kahramanı' diye nitelenerek 'yasının tutulduğu ve ailesine taziye mesajı iletildiği' belirtildi.
BAE: Çok önemli ulusal ve tarihsel pozisyonlar almış bir devlet adamı
Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dışişleri'nden Sorumlu Devlet Bakanı Enver Gargaş, 'Arap aleminin çok önemli ulusal ve tarihi pozisyonlar almış bir devlet adamını kaybettiğini' duyurdu.
HOSNI MUBARAK
— The Spectator Index (@spectatorindex) February 25, 2020
- President of Egypt between 1981 and 2011
- Resigned in Arab Spring's Egyptian Revolution of 2011
- Was put on trial
- Former Vice President and Air Force commander
- Dead at age of 91 pic.twitter.com/NiyF5eLPJk
Devrilişi ve aklanışı
'Firavun' lakaplı Mübarek, 2011 Arap isyanları döneminde Kahire'deki Tahrir Meydanı ile özdeşleşen protestoları sonucunda istifa etmek zorunda kalmıştı. Kendisi ABD'nin çok sıkı müttefiki olmasına rağmen dönemin Başkanı Barack Obama'nın protestoculara destek açıklaması, sonunu hızlandırmıştı.
Çeşitli suçlamalardan yargılanan ve müebbet hapse mahkum edilen Mübarek, sadece birkaç yıl hapis yattı.
Mübarek sonrası düzenlenen ilk serbest seçimlerle Muhammed Mursi'nin temsiliyle iktidara gelen Müslüman Kardeşler'e (İhvan) karşı giderek tırmanan protestolar sonucunda dönemin genelkurmay başkanı Abdülfettah es Sisi'nin yönetime el koymasının ardından 2017'de serbest kaldı.
Göstericilerin öldürülmesi emrini vermekten önce müebbet sonra beraat
İstifa etmesinden 2 ay sonra, Nisan 2011'de tutuklanan Mübarek, hapishanede ve sağlığının kötüleştiği gerekçesiyle askeri hastanede tutuldu.
Mahkeme salonuna sedyeyle getirilmesi
Ağustos 2011'de başlayan davalarda 18 günlük isyanda 900 protestocunun öldürülmesinin sorumlusu olmak ve çok sayıda yolsuzluğa karışmaktan yargılanan Mübarek'in mahkeme salonuna sedyeyle getirilmesi tüm dünyada büyük ses getirdi.
Former Egyptian strongman Hosni Mubarak is dead at age 91. He led #Egypt into nothingness, allied himself with the dogs of this region, and wore black socks with white shoes. No loss whatsoever. pic.twitter.com/UZZ5dS9hk2
— Sharmine Narwani (@snarwani) February 25, 2020
2012'de 239 göstericinin öldürülmesi emrini vermekten müebbete mahkum edildi. Ancak mahkumiyetler temyizden geri döndü ve davalar birer birer düştü. Protestocuların ölümünden sorumlu tutulduğu davada da 2017'de beraat geldi.
Sadece iki oğlu Ala ve Cemal ile birlikte kamu parasını hortumlamak ve kişisel malvarlığına yatırmaktan 3 yıl hapse mahkum edildi.
Hayat hikayesi
4 Mayıs 1928'de orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğan ve askeri eğitim alan Mübarek, 1972'de dönemin yine asker kökenli Cumhurbaşkanı Enver Sedat tarafından Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na getirildi, 1973 Yom Kippur Savaşı'nda İsrail'e askeri kayıplar verdiren saldırıları yönetti ve bu başarıları nedeniyle onur nişanına layık görüldü.
Sedat'ın en güvendiği isimler arasına girmesi ve 1975'te cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanmasıyla birlikte Mübarek Milli Demokrat Parti'nin (NDP) kıdemli üyesi sıfatıyla siyasetteki ilk büyük görevini üstlendi.
Sedat'ın Ekim 1981'de İhvan bağlantılı Mısır İslami Cihadı'nın asker bir üyesinin suikastına uğrayıp ölmesiyle önü açılan Mübarek, Mısır'ın 4. cumhurbaşkanı oldu.
İslamcı köktendincilerin terör saldırıları dalgasını bastırdı
Sedat'ın İsrail'le barış anlaşması yüzünden Arap ülkeleriyle bozulan ilişkilerini yeniden düzelten Mübarek, diğer yandan ABD ve İsrail'in sıkı müttefiki ve İsrail-Filistin sorununun temel arabulucularından biri haline geldi. Birçok suikast girişiminden kurtuldu ve İslamcı köktendincilerin terör saldırıları dalgasını bastırdı.
Servetine servet katarken halkı yoksulluğa mahkum etti
Demir yumruğu, yolsuzlukları eşliğinde halkı cehalete, yoksulluğa, işsizliğe mahkum etmesi nedeniyle pek çok Mısırlı tarafından 'Firavun' lakabıyla anıldı. Ancak devrildikten sonra da kemik bir destekçi kitlesi kaldı.
R.I.P GENERAL MUBARAK. #حسني_مبارك pic.twitter.com/ZEc8kjVXtq
— M J D Y (@hazem_mjdy) February 25, 2020
Yerine seçilen Mursi'yi 2013'te deviren Sisi'nin 2014'te cumhurbaşkanı seçilmesi sonrası, Mübarek dönemi yetkililerinin aklanılmasına başlandı.
Mübarek, her daim 'masum olduğunu' savundu ve 'tarihin kendisini ülkesine fedakarca hizmet etmiş bir vatansever olarak anacağını' iddia etti.