TBMM Dışişleri Komisyonu, çeşitli uluslararası anlaşmaların onaylanmasını uygun bulan 10 kanun teklifini kabul etti. Bu anlaşmalar arasında “Türkiye ile Sırbistan Arasında Ortak Devriye Polis Hizmetlerinin Uygulanması Hususunda Mutabakat Zaptı” da yer aldı.
Anlaşma ile hedef sınır kapılarında ortak devriye
Anlaşmaya ilişkin teklifin gerekçesinde, Avrupa ülkelerinde yaşayan Türk vatandaşlarının önemli bir kısmı yaz tatilini Türkiye’de geçirdiği, seyahatlerinde çoğunlukla karayolunu kullanan vatandaşların seyahat belgesi kontrolleri esnasında oluşan uzun araç kuyrukları nedeniyle mağdur olup zaman kaybı yaşadıkları ifade edildi.
Sırbistan’ın Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasında gerçekleşen karayolu ticaretinin önemli güzergahlarından birisi konumunda olduğu vurgulayan gerekçede, “Ülkemizden AB ülkelerine doğru yola çıkan nakliye araçlarının Sırbistan’da konakladıkları garajlarda bu araçlara kaçak olarak binip saklanan ve yapılan gümrük kontrollerinde yakalanan düzensiz göçmenler nedeniyle Türk şoförlerinin mağdur oldukları bilinmektedir” denildi. Gerekçede, anlaşma ile gerçekleşecek hedefler ise şöyle anlatıldı:
“7 Ekim 2019 tarihinde Belgrad’da imzalanan Mutabakat Zaptı ile; Emniyet Genel Müdürlüğü personeli ile Sırbistan Ulusal Polisi görevlileri arasında sınır kapılarında ortak devriye hizmeti yürütülmesi, tatil yolunda olan Türk vatandaşları ile Avrupa ülkelerine yük taşıyan nakliye araçlarının herhangi bir problemle karşılaşmamasını teminen gerekli tedbirlerin alınması ve ortaya çıkan sorunların hızlı bir şekilde çözülmesi amaçlanmaktadır.
Kaçma teşebbüsünde bulunan FETÖ üyelerinin tespiti
Sırbistan ile ortak devriye hizmetleri yürütülmesinin özellikle sahte seyahat belgeleri ile Avrupa ülkelerine kaçma teşebbüsünde bulunabilecek FETÖ üyelerinin tespit edilmesi bakımından da faydalı olacağı değerlendirilmektedir.”
Bakan Yardımcısı Kıran: Yasa dışı geçişler ve göçmen kaçakçılığıyla da mücadele
Komisyondaki görüşmelerde de Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran, söz konusu mutabakat zaptının onay sürecinin Sırbistan tarafınca tamamlandığını söyledi. Mutabakat Zaptı’yla Türkiye ile Sırbistan’ın arasında “Sıla Yolu” adı verilen proje kapsamında yürütülen ortak devriye faaliyetlerinin devamlı hale getirildiğini kaydeden Kıran, şöyle konuştu:
“Vatandaşlarımızın, firmalarımızın ve kurumlarımızın yaşadığı sorunları çözmek ve uygulamaları hızlandırmak için Sırbistan tarafına bu Mutabakat Zaptı’nı önerdik. Bu sayede, Emniyet Genel Müdürlüğü personelimizin Sırbistan polisiyle birlikte sınır kapılarında ortak devriye hizmeti yürütmesi için yasal zemin sağlamış oluyoruz.
Vatandaşlarımızın Sırbistan üzerinden yaptıkları seyahatlerde herhangi bir problemle karşılaşmamaları için gerekli tedbirleri alacağız ve ortaya çıkan sorunları da böylece hızlı bir şekilde çözebileceğiz. Ortak devriye sayesinde vatandaşlarımızın Sırbistan’daki yetkililerle irtibatlarını da kolaylaştıracağız. Hudut kapılarındaki yasa dışı geçişler ve göçmen kaçakçılığıyla mücadelede Sırbistan polisi ile polisimiz birlikte çalışma imkânına erişecek. Yine, ortak devriye faaliyetlerimiz ayrıca sahte belgelerle Avrupa ülkelerine kaçma teşebbüsünde bulunabilecek terör örgütü üyelerinin tespitinde ve yakalanmasında fayda sağlayacak.”
CHP’li Emre: Sırbistan polisi sınırlarımız içinde devriye icra edecek mi?
CHP’li Yunus Emre, bu Mutabakat Zaptı’nın bir benzerinin herhangi bir ülkeyle imzalanıp imzalanmadığına baktıklarını ancak benzer içeriğe sahip bir metin bulamadıklarını söyledi. Emre, anlaşmaya ilişkin “Sırbistan polisi de bizim sınırlarımız içerisinde bu türden devriye faaliyetleri icra edecek mi? Bunu merak ediyoruz. Bir de, diyelim ki Almanya’dan başlanılan ve Türkiye’de sonuçlanacak bir yolculuk diye düşünüldüğünde, tabii ki sadece Sırbistan’dan geçilmeyecek, birçok ülkeden geçilecek. Bu başka ülkelerle de bu türden ortak devriye imkânı olacak mı ya da bu türden anlaşmalar yapılma yoluna gidilecek mi, bununla ilgili bir hazırlık var mı?” sorularını gündeme getirdi.
Kıran: Sırbistan polisine Türkiye’de görev yapma imkanı tanıyacak bir hukuki çerçeve çizilmedi
Bunun üzerine Dışişleri Bakan Yardımcısı Kıran, Sırbistan polisinin bu kapsamda Türkiye’de ortak devriye faaliyetlerinde bulunmasının söz konusu olmayacağını söyledi. Kıran, “Sırbistan tarafının da böyle bir talebi yok. Anlaşma müzakereleri kapsamında Sırbistan polisine Türkiye’de görev yapma imkânı tanıyacak bir hukuki çerçeve de çizilmedi. Bunu özellikle vurgulamak isterim” dedi.
“Mahiyeti itibariyle ilk kez bir ülkeyle böyle bir anlaşma”
CHP’li Yunus Emre’nin “Başka bir ülkeyle böyle bir anlaşmaya rastlamadık.” Dediğini hatırlatan Kıran, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Doğru, mahiyeti itibarıyla ilk kez biz bir ülkeyle böyle bir anlaşma kapsamına gittik. Bu da esasen Sırbistan’la ilişkilerimizin gelmiş olduğu noktayı göstermesi bakımından çok anlamlı. Sırbistan tarafının da bu konuda, açıkçası, talepleri olmuştu. Biz de iki ülke arasındaki iş birliğinin gelmiş olduğu düzeyi göstermesi bakımından son derece örnek bir iş birliğini hayata geçirmiş olduk ve bu anlamda hem Sırbistan’ın hem de ülkemizin ve ülkemiz vatandaşlarının son derece memnun olduğu, memnuniyet ve şükranla karşılanan bir iş birliği faaliyeti oldu.”
“Başka ülkelerle de bu tür anlaşmaların hayata geçirilmesi talepleri var”
Dışişleri Bakan Yardımcısı Kıran, başka ülkelerle bu tür anlaşmaların yapılıp yapılmayacağına ilişkin soruyu yanıtlarken de, Uluslararası Nakliyeciler Derneğinin bu anlamda bölge ülkelerinde yaşadıkları sıkıntılar olduğunu söyledi. Kıran, “Bu kapsamda, başka ülkelerle de bu tür anlaşmaların hayata geçirilmesi noktasında talepleri var. Özellikle Hırvatistan ve Bulgaristan’la bu anlamda görüşmelerimizin sürdüğünü söyleyebilirim ama şu anda olgunlaşmış, henüz olgunlaşma aşamasına gelmiş bir çalışma yok ama bu iki ülkeyle buna benzer bir iş birliğine gitmeyi arzu ediyoruz, görüşmelerimizi sürdürüyoruz” diye konuştu.
“Mutabık kalındığı taktirde farklı zamanlarda da ortak devriye hayata geçirilebilir”
Anlaşma metninde yer alan ““Proje sahası” ifadesiyle iki ülke makamlarının mutabık kaldığı uygulama alanlarının kastedildiğini vurgulayan Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran, “ Esasen bu anlaşmanın özü, mahiyeti özellikle turizm sezonunun yoğun olduğu, sınır geçişlerinin son derece yoğun olduğu dönemleri kapsayan -ki ilk uygulaması itibarıyla bunu üç ay uyguladık hudut kapılarında- ama iki ülke makamları mutabık kaldığı takdirde farklı zamanlarda da bu ortak devriye faaliyetleri hayata geçirilebilir. Bu anlamda, göçmen kaçakçılığıyla mücadelede de bu anlaşmanın önemli katkılar sağladığını şimdiden görebiliyoruz. Özellikle parklarda bekleyen tırlar üzerinden yapılan kaçakçılık faaliyetlerini engelleme bakımından bu anlaşmanın kısa sürede önemli katkı sağladığını müşahede ettik” dedi.
