Çin büyük değişimlerden geçti ama 75 yaşındaki Pekin çöpçatanı yarım asırdır popülerliğinden bir şey kaybetmedi

Evlilik, ataerkil toplumun temel taşıyken, zamanla gözden düştü ve Çin'deki doğum oranı 2018 yılında son 70 yılın en düşük düzeyini gördü. Ama Zhu insanların aşk arayışında değişen bir şey olmadığını söylerken bu yöndeki talepler telefonunu sık sık çaldırıyor. Pekin çöpçatanı, "Anlamlı bir uğraş, o yüzden devam ettim" diye açıklarken, bunun karlı bir iş olmadığını ve çocuklarının mali desteğiyle ayakta kaldığını ekliyor.

Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu Mao Zedong'un "Halka Hizmet" sloganından esinlendiğini belirterek "Başkalarının mutluluğu bulmasına yardım ettiğimde ben de bir nebze mutluluk buluyorum" diyor. Yetişkin çocukları için hayat arkadaşı bulmak isteyen yaşını başını almış insanların çoğunlukta olduğu müşterilerinden bir seferlik 200 yuan (29 dolar) üyelik ücreti alıyor.

Fransız haber ajansı AFP'nin dünyaya tanıttığı Pekin çöpçatanının işyeri olarak kullandığı evini, sıradan bir kış günü dolduran orta yaşlı ebeveynler, ellerinde hayat arkadaşı arayanlarının portrelerinin yer aldığı dosyalar, uygun bir gelin veya damat bakıyor. Örneğin emekli Huang Guiyun, dul kızı için endişelendiğini söylüyor: "Pekin'de kendi evimizde oturuyoruz, kızımın parası var, her şey yolunda, yalnızlık hariç."Zhu çöpçatanlığa ilk başladığında Çin ekonomisini henüz dünyaya açmamıştı ve müşterilerinin çoğu erkek fabrika işçileriydi. Onlar için parklarda, yollarda, istasyonlarda buluşmalar ayarlıyordu.

Kendisi de eşiyle komşusunun aracılığıyla tanışan ve 1969'da dünyaevine giren Zhu, o günleri "Eskiden insanlar ilk bakışta aşık olurdu. Ben de derin derin düşünmedim. Ömrümü birlikte geçirebileceğim birini bulursam hoş olur diye düşündüm sadece" diye hatırlıyor. Çin değiştikçe müşteri profili de değişen Zhu, son yıllarda müşterilerinin daha statü odaklı olduğunu ve çöpçatan kullanmaktan utandığını söylüyor: "Bazıları sanayi, ticaret sektöründe ya da vergi dairesinde çalışıyor ve diğerlerinin 'bu kadar iyi bir işin varken kadın ya da erkek arkadaş bulmak için niye çöpçatana ihtiyaç duyuyorsun' demesinden korkuyor."

Çöpçatanlık kariyerinde 1700'den çifti biraraya getiren Zhu, herkese partner bulmanın mümkün olmadığını, bazı fotoğrafların uzun zamandır duvarda asılı olduklarını belirtiyor. Artık müşterilerinin çoğunun kadın olduğunu ama kadınların yüksek standartları olduğunu anlatıyor: "Üç konuda yüksekler: Yüksek eğitimliler, yüksek maaş alıyorlar, yüksekten bakacak kadar uzun boylular. Değersiz bulduklarına sırf erkek arkadaşları olsun diye razı gelmiyorlar. Bekar kadınlar diyor ki, yeterince iyi olmayan biriyle birlikte olmaktansa erkek arkadaşsız kalırım."

AFP'ye göre Çin'de sadece seks ihtiyacını giderme eğilimi artıyor, bazıları da gerçek yaşamdaki ilişkilerin baskı ve taahhütlerinden kurtulmak için sanal kadın-erkek arkadaş edinmeyi tercih ediyor. Çin'de bekar kadınların sperm bağışıyla hamile kalmalarına izin verilmezken, giderek daha fazla sayıda varlıklı ve gençlikçağını geçmiş kadın yabancı sperm bağışlarıyla kendi kafalarına göre kendi ailelerini kuruyor. AFP'nin görüş aldığı Hong Kong Üniversitesi sosyoloğu Sandy To'ya göre Çin'in 1979-2016 arası yürürlükte olan tek çocuk politikası 'büyük aileleri' engellerken kendine güvenen ve kendi hayatını kendi kazanan bir kadın nesli yarattı.

Ancak Çin'de Momo ve Baihe gibi arkadaş bulma uygulamaları ve internet ajanslarının gördüğü rağbete rağmen, Zhu, en iyi yolun kendisininki olduğunu söylüyor. "İnternet ne kadar iyi olursa olsun ben güvenmiyorum" diyen Zhu'nun çöpçatanlık kulübü, yüz yüze yakınlaşmaya hasret kalmış her yaşta insanla dolup taşmaya devam ediyor.

30'lu yaşlarının başındaki finansçı Joyce Gao, Zhu'nun eski moda buluşturma yöntemlerini online buluşmalara tercih ettiğini söylüyor: "İnternetin dışına çıktığınızda her şey daha gerçek ve karşınızdakinin insan olduğunu hissedebiliyorsunuz."