Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ürünlerinde ilaç etken maddesi ilave edildiğini tespit ettiği firmalar arasında bazı çay şirketlerinin de yer alması üzerine uzmanlar, çaydaki gıda boyası hilesine karşı tüketicileri uyarıyor.
Ziraat Mühendisi Osman Baykal, çaydaki boya maddesinin basit bir deneyle ortaya çıkarılacağını belirterek, "Bir bardak soğuk suya bir tutam kuru çay koyuyoruz. Kaliteli çayın hemen suya renk vermemesi gerekiyor. Eğer kuru çay suya temas ettiğinde anında renk vermeye başlıyorsa, bu çayda boya vardır" dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı, taklit, tağşiş yapıldığı veya ilaç etken maddesi ilave edildiği tespit edilen toplam 229 firmaya ait 386 parti ürünü 14 Ocak 2020'de kamuoyu ile paylaştı. Bu ürünler arasında sudan sonra en fazla tüketilen içeceklerin başındaki çay da yer alıyor. Bazı çay firmalarının ürünlerinde, ilaç etken maddesi ve gıda boyası tespit edildi. Kalitesiz ürünlere boya katılarak iyi dem veriyor izlenimi uyandırıp, çayın kaliteli görünmesinin amaçlandığı hile ilgili uzmanlar, tüketicileri dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.
‘İçerisinde çöp, odunsu, lifsi yapılar olmamalı’
Özçay Tarımsal Kalkınma Kooperatifi İşletme Müdürü Ziraat Mühendisi Osman Baykal, hileli çaya ilişkin uyarılarda bulanarak "Üreticinin marketten aldığı üründe dikkat etmesi gereken bazı özellikler var. Paketteki kuru çaya bakıldığında ürünün düzgün yapıda olması, içerisinde çöp, odunsu, lifsi yapılar ihtiva etmemesi gerekiyor. Bunlar gözle görülebilir kalite tespitleridir. Diğer özellikleri ise içtiği zaman dilde sert bir etki bırakması gerekir. Ancak bazı bazı işletmeler içlerine katkı maddeleri ekleyerek ucuz ürünlerden kaliteliymiş gibi gözüken ürünler elde etmeye çalışıyorlar. Çayda en çok bilinen hileler boyar madde ve granül kullanımıdır. Bunu da tabii çıplak gözle anlamak mümkün değildir. Çeşitli analizlerle anlaşılabiliyor" ifadelerini kullandı.
'Soğuk su deneyiyle boya hilesi tespit ediliyor'
Tüketicilerin kendilerinin yapabileceği çok kolay bir yöntemle çayın içine boyar madde katılıp katılmadığını tespit edebileceğini söyleyen Baykal, "Tüketiciler çaydaki boya hilesini en basit yöntemle soğuk su deneyi ile anlayabiliriz. Aldığınız çay paketinden bir tutam kuru çayı bir bardak soğuk suyun içine bırakıyoruz. Eğer ürün içinde boyar madde varsa anında boyasını suya verecektir ve su kırmızıya boyanacaktır. Eğer boyar madde yoksa su olduğu gibi kalacaktır. Çayda kullanılan bu granül veya boyar madde kimyasal madde olduğu için insan sağlığını etkiliyor. Çay sudan sonra en fazla tüketilen içecek olduğu için, herkese ulaşan büyük bir sektör olduğu için bazı firmalar çayda bu tür hilelere başvurma yoluna gidiyor maalesef" diye konuştu.
'Çay sektöründeki ilk kooperatifiz'
Çay sektöründe kurulan ilk kooperatif olduklarını da aktaran Baykal, şöyle devam etti:
"Kooperatifimiz 1989 yılında 1267 ortağın bir araya gelmesiyle üretim faaliyetine başladı. Hala üreticilerden oluşan 1267 ortakla günlük 150 ton hammadde işleme kapasitesiyle üretim faaliyetine devam etmektedir. Amaç üretici ile el ele verip üreticinin ürününü tekrar üretici ile beraber işleyip pazarlayıp üreticiye destek olmak. Çayın gerçek kalitesinin ortaya çıkması noktasında üretim aşamamızda tüm teknik noktalara hassasiyet göstererek üretimi gerçekleştirip, tüketicimize leziz içimli çaylar sunmak için çalışıyoruz."
