Türkiye'de görülen nadir 'nörosistiserkozis' vakalarından biri olarak literatüre giren hasta hakkında bilgi veren Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sultan Abdülhamit Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği'nden Doç. Dr. Serkan Demir, özellikle Anadolu'da yaygın olan yaban domuzu avcılığında vatandaşların eldiven takmadan hayvanla temas etmemesi gerektiğini söyledi.
Unutkanlık ve kişilik değişikliğiyle geldi
Doç. Dr. Demir, son günlerde ülkemizde de popüler olan bir doktor dizisinde, nörosistiserkozis vakasının konu edildiğini ve böyle bir hastanın neredeyse aynısının yıllar önce kendilerine geldiğini anlatarak şunları kaydetti:
"Ege sahillerinde yaşayan ve çiftçilik yapan bir erkek hastaydı. Dizideki karakterden farklı olarak şikayetleri bayılma vs değildi ama kişilik değişiklikleri ve unutkanlık vardı. Yaptığımız tetkiklerinde beyinde çok ilginç lezyonlar (doku bozukluğu) gördük. Nörosistiserkozis dediğimiz yassı solucan hastalığı, domuzlardan bulaşıyor ve bizim ülkemizde çok nadir görülüyor aslında. O nedenle ilk başta aklımıza bu gelmedi ama radyoloji konsültasyonlarını alıp literatür taradıktan sonra bu hastalık olduğunu saptadık. Bizim hastamızın da bulguları 20-25 yıl sonra ortaya çıkmıştı. Çünkü bu hastalığın bazı özellikleri var, 20- 25 yıl ‘latent’ dediğimiz; vücutta sessiz kalabiliyorlar."
Gençliğinde domuz avlıyorlarmış
Domuzlardan bulaşan ve gözle görülemeyen bu yassı solucan larvasının hastaya nasıl bulaştığını anlayabilmek için hastadan çok detaylı öykü aldıklarını belirten Doç. Dr. Demir, "Gençliğinde yaban domuzu avcılığı yapıyormuş. Domuz eti yememesine rağmen sadece enfekte bir domuzla teması sonucu bulaşmış. Dizide de farkındaysanız hekim de tanıyı hemen koyamıyor. Dedektif gibi iz sürüyor. Önce tümör zannediliyor ama alttan bir nörosistiserkozis hastalığı çıkıyor. Gerçekte de böyle oldu. Biz hastayı alzheimer zannederken, yaptığımız tetkikler ve detaylı öykü alma sonucunda teşhisini koyabildik" diye konuştu.
Beyninde larvalara bağlı birçok kist vardı
Nörosistiserkozis hastalığının vücutta nereyi tutarsa ona göre belirti verdiğine dikkat çeken Doç. Dr. Serkan Demir, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Eğer gözünüzü tutarsa görme bozukluğu yaşarsınız, beyin zarlarını tutarsa, menenjit bulgusu ile gelebilir hasta, beyin sapını tutarsa ya da apse gibi beynin bir lobunu tutarsa, inme ile kendini gösterebilir. Kol bacak sinirlerinizi tutarsa, nöropati yapıp ellerde, kollarda güçsüzlük yapabilir, beyinde tuttuğu bölgeye göre epilepsi (sara) nöbetleri ile karşımıza gelebilir. Bizim hastamızın MR görüntülerinde birçok farklı yaşta ve farklı zamanda ortaya çıkmış kistler vardı. İşin doğrusu bu kistik yapılar görüldüğünde ülkemizde nadir de görülse akla nörosistiserkozis gelmeli. Hastamız şu anda hala hayatta ama hastalığa bağlı bazı sorunları kaldı maalesef."
Av hayvanlarına eldivensiz dokunmayın
Özellikle Anadolu’da yaygın olan yaban domuzu avcılığı konusunda vatandaşları da uyaran Doç. Dr. Demir, sözlerini şöyle noktaladı:
"Eğer avcılıkla uğraşan vatandaşlarımız varsa, bir yaban domuzu ya da yabani bir hayvanla temas edeceklerse, mutlaka eldiven kullansınlar. Ayrıca pikniğe gittiğimiz yerlerde de enfekte olabilecek durgun sulardan ya da iyi yıkanmamış besinlerden uzak durulması gerekiyor. Hastalığın nereden geleceği işin doğrusu pek bilinmiyor. Temasla aldığınız bir parazit ya da larva (solucan yumurtası) vücudumuza bir şekilde girip orada yıllarca kalabiliyor. Bizim vakamız beyin tutulumlu nörosistiserkoz vakasıydı. Gerçekten çok nadirdir aslında. Her sistiserkozis vakası da beyni ya da kol bacak sinirini tutacak diye bir şey yok. Çoklu organ tutulumu olan bir hastalık bu. Kasları tutabilir, değişik organları tutabilir. Tedavi planlaması kişiye değişiklik gösterir. Birkaç tane antiparaziter ilaçlar var ama tabii hastanın gösterdiği klinik ne ise ona yönelik semptometik tedaviler de verilebilir."
Dizide genç kreş öğretmeninin beynindeki gizem
House M.D. ve Türkiye uyarlaması Hekimoğlu adlı dizinin ilk bölümünde kreş öğretmeni olan genç bir kadının ders sırasında aniden bayılması ve nöbet geçirmesiyle hastaneye kaldırıldıktan sonra çekilen MR'ın ardından beyninde tümör olduğu düşünülmüş, ancak tedaviden sonuç alınamamıştı. Daha sonra detaylı araştırmalarla, genç kadının haberi olmadan domuz eti yediği ve bu şekilde bulaşan bir tenyanın bacak kasına yerleşerek oradan beynine ulaştığı ve nörosistiserkozis adlı hastalığa yol açtığı anlaşılmıştı.
