Belgrad ve Priştine’nin Kosova çözümüne ilişkin ve 2018 sonunda askıya alınan görüşmelerinin yeniden başlatılması gündeme geldi. Daha önce Sırbistan yönetiminin Brüksel’in baskısıyla ve Avrupa Birliği’ne (AB) yakınlaşmak için 2011’de masaya oturduğu görüşmeler, 2018 yılında askıya alınmıştı. Peki, bu görüşmelerin yeniden başlaması durumunda, Brüksel soruna çözüm olabilir mi? Sputnik’in bu sorusunu Balkan Stratejik Araştırmalar Merkezi (BASAM) Başkanı ve aynı zamanda Balkan Günlüğü gazetesinin başyazarı Rifat Sait verdi. Sait’e göre, AB, Balkanlar’daki gücünü kaybetmemek için müzakere sürecini oldu bittiye getirmeye çalışıyor ancak Amerikan destekli kampa karşılık Türkiye ve Rusya’nın sürece dahil olması şart:
“Avrupa Birliği, Balkanlar’da gücünü tamamen kaybetmek, yok olmak istemiyor. Zira Balkanlar, Avrupa için stratejik önemde. Almanya’nın eskiden Mitroviça’daki madenlerde gözünün olduğu ortada. Fransa da bölgenin dışında kalmak istemeyen başlıca Avrupalı aktörlerden birisi. Bütün bu sebeplerle AB, Balkanlar’daki gücünün kaybetmek istemiyor. Bu yüzden de müzakere sürecini oldubittiye getirmeye çalışıyor ancak Amerikan destekli kampa karşılık Türkiye ve Rusya’nın sürece dahil olması son derece önemli. Rusya destekli Türkiye’nin bölgede etkin olması kilit önemde.”
‘Avrupa, Balkanlar’da gerçek anlamda çözümden yana değil, bu yüzden Rusya ve Türkiye’yi istemiyor’
Avrupa Birliği’nin bölgede etkin olma çabası gösterdiğine ancak gerçek anlamda bir çözümden yana olmadığına işaret eden Sait “AB, Kosova-Sırbistan arasındaki diyaloğun sağlanması sürecine dahil olmaya çalışıyor. Ancak Fransa başta olmak üzere Avrupa bölgede bir çözüme ulaşılmasından yana değil. AB, Arnavutlara çözüm sunmak veya Sırpların beklentilerini karşılamak yerine bölgede gücünü korumak için zaman kazanmanın peşinde. Avrupa bu yüzden Balkanlar’da Rusya ve Türkiye’nin etkin olmasını istemiyor” diye devam etti.
‘Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde Türkiye, Sırplar ve Arnavutlar arasında arabulucu olmalı’
Türkiye’nin Rusya’yla yakınlaşmasının ülkenin Balkanlar’daki etkisini pekiştirdiğine işaret eden Sait “Türkiye-Rusya ilişkilerinin yakınlaşması bölgedeki Slav ülkelerinin, yani Sırbistan, Karadağ gibi ülkelerin Türkiye’ye yakınlaşmasını sağladı. Türkiye bu noktada etkin gücünü kullanıyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu konudaki kararlılığı da çok önemli. Kendisinin son Sırbistan gezisinde ben de oradaydım. Cumhurbaşkanımızın çözüme müdahil olma kararlılığına tanık oldum. Türkiye o ziyarette olaylara müdahil olacak ve bölgenin en önemli, etkin ülkelerinden biri olan Sırbistan’ı da işin içine sokarak çözüme gitmeye çalışıyor. Bu önemli. Ancak Türkiye, Sırbistan’la yakınlaşırken, Kosova ile, Arnavutlarla da yakınlaşmayı ihmal etmemeli. Ben Sayın Cumhurbaşkanımıza da ilettim. Kendisinin Sırplar ve Arnavutlar arasındaki ilişkilerde de arabulucu olması çok faydalı olacaktır. Zira, Türkiye’nin Balkanlar’daki bloklaşmada Rusya tarafında yer alması, Amerikan tarafında yer alan ve Amerika’yı ‘kurtarıcı’ olarak gören Arnavutları üzüyor” dedi.
‘ABD, Türkiye’ye karşı Balkanlar’da FETÖ’yü destekliyor’
Türkiye’nin Balkanlarla akrabalık ve dini anlamda güçlü bağlarının olduğuna işaret ederek “Türkiye, her şeyin ötesinde zaten güçlü bir Balkan ülkesi. Türkiye, bu durumu iyi şekilde kullanmalı, kullanıyor da. Tam da bu sebeple hem ABD hem de Avrupa Türkiye’nin güçlü rolünden rahatsız. Türkiye ise özellikle Kosova ve Arnavutluk’taki ABD destekli FETÖ yapılanmasından da son derece rahatsız. ABD, Türkiye karşıtı bu örgütü Balkanlar’da da destekliyor. Sırbistan, FETÖ konusunda, diğer Balkan ülkelerine kıyasla büyük özveri gösterdi. Bu önemli” diye konuştu.
‘Rusya destekli Türkiye, Balkanlar’da arabulucu olacaktır ama bu ABD ve Avrupa’nın işine gelmiyor’
Sait “Türkiye Balkanlar’da Rusya ile olan çıkar ortaklığını iyi değerlendirmeli. Zira ülkeler arasındaki işbirlikleri hiç bitmeyecek diye bir şey yok. Ülkemiz, her dönemde kendi çıkarlarını ön plana alan işbirliklerine girmeli. Yapılması gereken de bu. Türkiye, Amerika’yla da düşman olamaz. Rusya’yla yakın olduğu bu dönemde üçüncü taraflarla da etkin bir diyalog sürecine girmeli. Türkiye bu iletişimi doğru yürütür, gücünü sonuna kadar kullanırsa Sırplar ve Arnavutlar arasında süregelen kan davasını da bitirmiş olur. Türkiye, Rusya’nın da desteğini alarak, Sırbistan-Kosova, Sırbistan-Bosna Hersek ve Sırbistan-Arnavutluk arasında arabulucu olabilecektir ama bu ABD ve Avrupa’nın işine gelmiyor. Çünkü bu onların gücünün tamamen bitmesi demektir” diye ekledi.
