Türkiye’nin ilk bor karbür tesisinin temeli atılıyor: Dünya bor karbürünün yüzde 8’i üretilecek

Dünya bor rezervinin yaklaşık yüzde 75’ine sahip Türkiye, savunmadan nükleere, metalurjiden makine sanayiye kadar pek çok alanda kullanılmak üzere bor karbür elde etmek için önemli bir adım attı. Türkiye’nin ilk bor karbür üretim tesisinin temeli Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in katılımıyla Balıkesir Bandırma’da atıldı.

 Açılış töreninde Balıkesir Valisi Ersin Yazıcı, AK Parti Balıkesir Milletvekili Yavuz Subaşı, China Machinery Engineering Corporation Başkan Yardımcısı Fung Yanshui ve Eti Maden Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Keleşer konuşma gerçekleştirdi. Törende,  Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Ülkemizin sahip olduğu bor rezervlerini katma değerli üretime çevirmek amacıyla hayata geçirilen projenin savunma sanayimize önemli katkı sağlayacağına inanıyorum. Zırh üretimi ve nükleer başta olmak üzere farklı sektörlerde kullanılacak bor içerikli ürünlerin üretileceği tesisin en kısa sürede tamamlanarak hizmete gireceğine inanıyor, ülkemize hayırlı olmasını temenni ediyorum” mesajı okundu. Törende konuşan Bakan Dönmez sözlerine “Yüksek teknoloji temelli dönüşüm ve uç ürün üretme hedefimiz doğrultusunda önemli bir aşama olan Bor Karbür Tesisimizin temelini atmanın gururunu ve sevincini sizlerle paylaşarak sözlerime başlamak istiyorum. Bor Karbür Tesisimizle birlikte; katma değeri yüksek ileri teknoloji bor ürünlerini ülkemize kazandırmanın ilk adımını bugün atıyor, yarınların altyapısını bugünden kuruyoruz” diye başladı.

‘TÜRKİYE ARTIK HAM MADEN DEĞİL YÜKSEK TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ İHRAÇ EDECEK’

Türkiye’nin bundan sonra madenlerini yurtdışına ağırlıklı olarak ileri teknoloji ürünleri olarak ihraç edeceğine işaret eden Dönmez “Yer altı kaynaklarımızın değerlendirilmesiyle ilgili sürekli şu hususun altını çiziyorum. Artık doğal kaynaklarımızı ve madenlerimizi yurt dışına ağırlıklı olarak ham madde şeklinde değil uç ürün ya da ileri teknoloji ürünler olarak ihraç edeceğiz. Bu model hem yatırımcı dostu olacak hem istihdamı artıracak hem sektörün hem de ülkemizin büyümesini sağlayacak. En önemli girdisi ise yüksek teknolojinin Türkiye’de üretilmesi ve kullanımı olacak. Bor madenciliğinden bor kimyasalları üretimine geçiş yaparak başlattığımız değişim sürecini, ileri teknoloji bor ürünlerine geçiş ve katma değeri yüksek stratejik bir yapıya tırmanışla taçlandırıyoruz” dedi.

‘TÜRKİYE BOR REZERVLERİNİN YÜZDE 73’ÜNE SAHİP, PAZARIN YÜZDE 59’UNA HAKİM’

Türkiye’nin, dünyanın bor rezervlerinin yüzde 73’üne sahip olduğunu hatırlatan Bakan Dönmez “Türkiye, ayrıca dünya bor pazarının yüzde 59’una hâkim. Ancak bu bizim için asla bir ölçü değildir. Çünkü ne kadar kaynağa ya da ne kadar rezerve sahip olduğumuzun bir önemi yok. Zira bizim için önemli olan, madenlerde katma değerli uç ürün üretim yapmak. Bu yönde stratejiler, planlamalar geliştiriyoruz. Aksi takdirde 1 birime sattığınız ham madde dışarıda işlenir ve 100 katı, 200 katı yeri gelir 1000 katı fiyatla geri almak zorunda kalırsınız. Biz artık bu defteri kapattık” ifadelerini kullandı.

‘ENERJİ TEKNOLOJİLERİNİN ÜRETİMİYLE JEOPOLİTİK GÜÇ ELDE EDECEĞİZ’

Bakan Dönmez “Bildiğiniz üzere, dünya piyasasında stratejik öneme sahip olan bor, savunma sanayisinden cam sektörüne, seramikten tarıma ve temizlik ürünlerine kadar çok çeşitli alanlarda kullanılıyor. Bizler için gelişmeye ve büyümeye açık bir alan. Daha fazla katma değerli ürün üretimiyle birlikte bor pazarındaki açık ara liderliğimizi, teknolojiyle pekiştireceğiz.  Milli Enerji ve Maden Politikamızın üç sac ayağından biri olan yerlileştirme işte bu yüzden çok önemli. Enerji teknolojilerindeki bu yerli dönüşümü sağlamak için önemli adımlar attık. Enerji ve madenciliğin her alanında yerli insan kaynağı, yerli teknoloji ve yerli uç ürün diyerek köşe taşlarımızı diktik.Türkiye, enerjide geçiş ülkesi ya da ham madde tedarikçisi olmanın ötesinde büyük bir potansiyele sahip. Enerji teknolojilerinin üretildiği ve ihraç edildiği bir ekosistemle ancak bu jeopolitik güç bir üstünlüğe dönüşebilir. Bu yüzden enerji teknolojilerinin yerlileştirilmesi bizim için hayati önem taşıyor” diye konuştu.

‘TÜRKİYE, BOR KARBÜRÜ SAVUNMA SANAYİDE DE NÜKLEER ALANDA DA KULLANACAK’

Türkiye’nin savunma sanayideki yerlilik oranının yüzde 70’lere ulaştığını aktaran Dönmez "Enerjiyi de teknolojide Türkiye’nin yeni savunma sanayisi yapmak istiyoruz. Bugün ileri teknoloji bor üretiminde ilk adımını attığımız bor karbür tesisimizle birlikte milli enerji milli savunmaya en büyük desteği verecek, gücümüze güç katacak.  Bandırma’daki tesisimizde üreteceğimiz bor karbür düşük yoğunluğu ve yüksek ısıya dayanma özelliği ile savunma sanayimizin yerlilik oranının artırılmasına da büyük oranda katkı sunacak. Bor karbür yüksek sertlik ve mukavemet/yoğunluk oranının kritik olduğu taktik araçlar, helikopterler, uçaklar, top namlusu, askeri kıyafetler ve personel koruyucu yeleklerin zırhlanması gibi askeri amaçlı malzemelerde yoğunlukla kullanılacak.  Bunun yanı sıra aşınmaya dayanıklı makine ve seramik parçalarının üretiminde ve nükleer uygulamalarda da bor karbürü kullanacağız. Yaptığımız bu stratejik dönüşümle ülkemize sağlanan katma değer; bor karbür gibi ürünlerde 150 katına, bu ürünlerin kullanıldığı zırh yapımında 500, nükleer gibi sektörlerde ise 2000 kata kadar çıkabiliyor” dedi.

‘TÜRKİYE HEM YAPTIRIMLAR HEM DE TERÖR TEHDİDİYLE ETKİN ŞEKİLDE MÜCADELE EDİYOR’

Türkiye’nin kendisine yönelik yaptırım tehditleriyle etkin bir şekilde mücadele ettiğine değinen Bakan Dönmez “Bugün Mehmetçiğimiz her türlü yaptırım tehdidine rağmen milletin ve devletin bekası için, milli güvenliğimiz için içeride ve dışarıda büyük bir mücadele veriyor. Biz ayak bastığımız her yerde yıkmak için değil yaşatmak için var oluruz. Bugün Türkiye’ye insan hakları dersi vermeye kalkanlar önce kendi sömürgeci tarihlerine baksınlar.  Unutmasınlar, terör bumerang gibidir. Bugün desteklediğiniz terör örgütleri yarın döner gelir sizi vurur. Bugün küçük hesapların peşinde koşanlar yarın ne büyük bir bela ile boğuşmak zorunda kalacaklarını anlayacaklar. Ama iş işten çoktan geçmiş olacak. Men dakka dukka. Çalma kapını çalarlar kapını. İster eden bulur deyin ister ilahi adalet. Başkasının kapısını kötü niyetle çalanın başına elbet bir gün yaptığı kötü işin aynısı gelir” diye ekledi.

‘TESİS 24 AYDA TAMAMLANACAK, 250 KİŞİ İSTİHDAM EDİLECEK’

Bakan Dönmez "Dünya bor lideri Eti Maden ve yine savunma sanayi alanında faaliyette bulunan özel sektörün katılımıyla TRBOR Bor Teknolojileri A.Ş'yi kurduk. Söz konusu şirkete Eti Maden yüzde 33 pay ile iştirak etti. Tesis ilk etapta yılda bin ton kapasiteyle bor karbür üretimi gerçekleştirecek. Yatırım tutarı 70 milyon dolar olan tesisi 24 ay gibi kısa bir sürede tamamlamayı planlıyoruz. Tesisimizde 250 kişiyi de istihdam edeceğiz” dedi.

‘BORUN KATMA DEĞERİ 4000 KATA KADAR ULAŞACAK’

Tesisin açılışında konuşan Eti Maden Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Keleşer “Bugün ülkemizin dünyaya satılan borun yüzde 59’u, Eti Maden tarafından dünyaya ihraç ediliyor. Türk borunu  100 ülkeye bor ulaştırıyoruz. Bugün açılışı yapılan tesis, uzun emekler sonucu oluşan bir proje. 20 yıl önce borun yüzde 97’sini tonu 200 dolardan satan Türkiye, bundan sonra borun katma değerini aşamalı olarak, 200, 2000 ve nihayetinde 4000 kata çıkaracak. Unutulmasın ki en iyi savunma üretimdir” ifadelerini kullandı.

BOR KARBÜR ÜRETİMİ 2021 SONU İTİBARİYLE BAŞLAYACAK

Çinli China Machinery Engineering Corporation (CMEC) firmasının inşa edeceği fabrika 70 milyon dolara mal olacak. Tesis, 2021 sonunda tamamlanacak. Tesis, açılışının ardından ilk etapta yılda 1.000 ton kapasitesiyle üretim yapacak. Üretilen bor karbür  savunmadan nükleere metalurjiden makine sanayiye kadar pek çok alanda kullanılacak.

Dünyada yaklaşık 12.000-15.000 ton Bor Karbür üretilebilmektedir. Piyasada hakim üretici ülke Çin olup, Almanya, Hindistan, Japonya, ABD, Ukrayna, Güney Kore, İngiltere bor karbür üretimi yapmaktadır. Bandırma Bor Karbür Tesisinde yılda 1.000 ton üretim gerçekleştirilerek yaklaşık 25-30 milyon dolar değerli ürün üretilecek.