Çavuşoğlu'nun açıklamalarından öne çıkan başlıklar şu şekilde:
- İki ülkeyle Türkiye’nin meşru endişelerin sağlanacak şekilde mutabakatın sağlanması önemlidir. İçeride tüm çabalarımızı küçümsemeye çalışanlar iç politikamızın Rusya ile ABD arasında sıkışıp kaldığını söylüyorlardı onu özellikle vurgulamak isterim.
- Biz teröre karşı bir harekat başlattık, bu süreçte çok fazla tepki oldu. Bunlara tabii ki cevabımızı verdik. Büyük bir oyunu bozduğumuz için tepkiler geldi, özellikle İsrail ve Fransa bozuldu. İçeride yüzde 90’ın üzerinde bir bütünlük vardı bunun için milletimize teşekkür ediyorum.
'BİZİ KÜÇÜMSEMEYE ÇALIŞANLAR HAREKATIMIZI KABUL ETTİ'
- İki ülkeyle Türkiye’nin meşru endişelerin sağlanacak şekilde mutabakatın sağlanması önemlidir. İçeride tüm çabalarımızı küçümsemeye çalışanlar iç politikamızın Rusya ile ABD arasında
Barış Pınarı Harekâtı’nın meşruiyeti hem ABD tarafından hem Rusya tarafından kabul edilmiştir.
- Endişelerimiz meşruysa başlattığımız harekatta meşrudur.
- 10 km derinlikte 150 saatin sonunda Türk ve Rus askerleri ortak devriyelere başlayacak. Sınırımızda özellikle sızmaların önlenmesi, diğer tünel vs teröristlerin inşa ettiği yerlerin temizlenmesi açısından önemli. 30 km neden önemli? Bize gönderilen havan toplarının mesafesi aşağı yukarı 30 km oluyor. Bir istisna var Kamışlı. Çünkü başından beri burada rejim var. Rejim unsurlarıyla karşı karşıya gelmeme bakımından Rusların tavsiyesi ve ricası çerçevesinde hariç tuttuk. Bu bölgeden YPG'lilerin çekilmeyeceği anlamına gelmez. Ayrıca ABD ile uzun zaman müzakere ettiğimiz bir Münbiç var, ABD sözünü tutmamıştı burada. Zeytindalı harekatımızdan sonra bazı YPG'liler Tel Rıfat bölgesinde kaldılar. Mutabakata göre Münbiç ve Tel Rıfat'tan da YPG'liler arındırılacak.
'ÖNEMLİ OLAN TERÖR YAPILANMALARININ ORTADAN KALKMASI'
- Buralarda YPG'lilerin oluşturduğu bazı yönetimler var, şimdi Rusya olacak, rejim sınır muhafızları da var. Yerel halkın katılımıyla yerel yönetimler oluşacak. Önemli olan buralarda terör yapılanmalarının ortadan kalkması. Nüfusun zaten büyük bir bölümü Arap, onun dışında Hristiyanlar var Türkmenler var ve diğer azınlıklar da var. Buralar YPG kontrol ediyor diye tamamı Kürt gibi yorumlanıyor maalesef batı medyası ve siyasetçiler tarafından. Maalesef bu süreçte gördük ki batı medyası kadar yalan söyleyen, gerçekleri çarptıdan, ahlaksızca çarpıtıldığını hiç görmemiştim. İşini düzgün yapan medya mensupları da bundan utanmıştır.
- Kürtlerin çekilmesi' demeyin, teröristleri aynı tutmayın' diye Cumhurbaşkanımız da söyledi. Kürtler çekilecek demeyin çünkü bu Kürtlere hakaret olur. Türkiye'deki 350 bin civarı Suriyeli Kürt kardeşimiz de buralara dönecek. YPG onları buraya sürgüne gönderdiği, dönüşlerine izin vermediği için dönememişlerdi.
- Anlaşmaların ve harekâtımızın Suriye'nin geleceği için o kadar faydası oldu ki, tarih bunu gerçekten yazacak. Başından beri niyetimiz buydu, kardeş Suriye'nin istikrarı ve barışı
- Adana Anlaşması'nı biz geçmişte Suriye'deki PKK yapılanmasının önüne geçmek için, Rusya'yla ilişkilerimiz çok gerilmişti o zamanlar gençlik yıllarımızdan hatırlıyoruz, yapmıştık. Türkiye'nin o zaman yaptığı da doğruydu. Adana Mutabakatı ise bunların engellenmesini öngörüyor. Suriye bunu engelleyemezse o zaman Türkiye teröristleirn yok edilmesi için gereğini yapar. Şimdi bizim rejimle doğrudan bir temasımız yok, istihbari temas olabilir, her zaman olur. Şu andaki rejimin Adana Mutabakatı'nı istese de uygulama kapasitesi yok. Ülkede boşluklar var neticede şu an ülkenin tamamını yönetme gücü yok. Ülkenin dörtte birini YPG kontrol ediyor. Suriye rejimi şu anda Adana Mutabakatı'ndaki yükümlülükleri yerine getiremiyor o yüzden Rusya anlaşmanın uygulanması konusunda rol üstlenecek. Anayasa komisyonu sayemizde kuruldu, Rusya Türkiye ve İran sayesinde kuruldu. Türkiye olarak yanıbaşımızda barış ve huzur istiyoruz. Bu süreçten sonra Suriye'de kurulacak bir hükümetle Adana Mutabakatı tekrar oturulur, konuşulur. Adana Mutabakatı'ndan da kaynaklanıyor bizim oraya girme hakkımız.
'MÜLTECİLERİN DÖNÜŞÜ İÇİN RUSYA İLE BİRLİKTE ÇALIŞACAĞIZ'
- Gönüllü ve güvenli dönme deniyor. Suriyeli göçmenler kendilerini güvende hissediyorsa dönüyor. Oradaki şartlar mükemmel diye dönmediler, teröristlerden arındırdığımız için döndüler. Türkiye, Lübnan, Ürdün ve Irak olarak mültecilerin geri dönüşüyle ilgili bir konferansa ev sahipliği yapmak istiyoruz. Rejimden garanti almamız ve bunun denetim altında olması gerek geri dönüşler için. Bunun ekonomik ve temel ihtiyaçların karşılanması boyutu var. Rusya sahada bir aktör. Buralarda da birlikte çalışacağımıza göre göçmenlerin dönmesi konusunda da birlikte çalışacağız. Mültecilerin dönüşü için gerekli altyapının oluşması konusunda belki bir donörler toplantısı yapmak gerekiyor. Bu sadece Türkiye ve Rusya'nın yapabileceği bir şey değil. İnsanlar evlerine dönmek istiyor burada herkesin üzerine düşen görevler var.
- İhtiyaca göre 10 km derinlikte her yerde ortak devriyeler yapılacaktır. Bir zaman sınırı yok. Suriye kalıcı bir çözüme ulaşıncaya kadar, seçimler de dahil, Suriye ordusunun oluşturulması, güvenliği tesis edilecek kapasiteye ulaşacağı noktalara kadar bunun devam etmesi gerekiyor. Teröristler çekildi ama daha sahada teröristler var. Bu mücadele bitecek anlamına gelmesin. Çekilmenin süresi var, ondan sonraki süreçte Suriye'de siyasi çözüme kadar biz bunları devam ettirmek istiyoruz
'VİCDANEN RAHATIZ ÇÜNKÜ SADECE TERÖRİSTLERİ HEDEF ALIYORUZ'
- Eksik anlatmak yok, haklı davamızı her yerde güçlü bir şekilde anlatıyoruz. Tepki çok gelince acaba iyi anlatılamadı mı diye soru işaretleri de oluştu. Ama gerçekten yaptığımız görüşmelerin dışında biz bu harekatı anlatan bildirimi daha önce yapmadığımız AB, Avrupa Konseyi gibi herkese çok güzel anlattık. Anlamak istemediklerini de gördük, oyun bozuldu. Anlatma konusunda başından beri anlatıyorduk. Güvenli bölge meselesini Cumhurbaşkanımız o kadar güzel anlatıyordu ki yaşayarak anlatıyordu. Biz dengeleri son 1 buçuk yıldır değiştirdik. Önce Fırat Kalkanı harekâtımız sonra Zeytindalı en son da Barış Pınarı Harekâtı'yla dengeler tamamiyle değişti. Bu harekâtımıza tepki gösterseler şimdi herkes meşruiyetini kabul etmek durumunda kalıyor. Şimdi Avrupalılar dahil herkes bizimle tekrar çalışmak istiyor. Sahada varsanız masada da varsınız. Masada güçlüyseniz sahadaki kazanımları da kaybetmezsiniz. Vicdanen rahatız çünkü sadece teröristleri hedef alıyoruz. Birçok karalama propogandası ortaya sürdüler ama biz siviller konusunda çok hassasız. Kimyasal silah tiyatrosunu ortaya attılar sonra ortaya çıktı.
- Kürtler diye bir tabir kullandıysa Peskov biz buna karşıyız. YPG unsurları diyelim. Kürtlerle teröristleri iyi ayırt etmek lazım. PKK eşittir Kürtler demek Kürt kardeşlerimize küfürdür.
- Peskov Türkiye'yi en iyi bilen insanlardan birisi. Hatta dün bir espri de yaptık. Mutabakat açıklaması öncesi Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rus lider Putin'in de bulunduğu sırada Rusya Dışişleri Bakanı Sergey'e 'Sen Türkçe'sini oku, ben Rusça'sını okuyayım.' dedim. Dediler 'Sergey'in Türkçesi daha o kadar iyi değil.' Diğer taraftan Putin de dedi ki 'Sözcü Peskov olsa hem Türkçe, hem Rusça, hem İngilizce yapardı.' Orada değildi ama Peskov'un da kulağını çınlattık. Sonuçta Peskov Türkiye'yi ve PKK/YPG terör örgütlerini çok iyi bilen birisi. Türkçesi de iyi.
- Pompeo dün beni aradı, ABD askeri birimlerinin bizim askeri makamlarımıza buradan YPG'li unsurları çıkardık bilgisini teyit etti. Bundan sonraki süreçte de biz birlikte ABD ile yaptığımız bu mutabakat çereçvesinde ne olup olmadığını bilgilendirmeye devam edeceğiz. Bir sizden gelen yazılı teminatı kabul ederiz dedim ama sahada karşımıza herhangi bir terör unsuru çıkarsa etkisiz hale getiririz dedim. Rusya'nın bu yaptığı açıklamayı önemsiyoruz, dün Putin de onlara aynısını söyledi "Biz onlara güçlü bir ultimatom vereceğiz, çekilmezlerse siz gerekeni yaparsınız" dedi.
'ABD ARTIK YPG İLE İSTEDİĞİ GİBİ İŞBİRLİĞİ YAPAMAYACAK'
- ABD gördüğümüz kadarıyla bizim bu bölgelerden çekiliyor. Ama güney bölgesine ya da Irak'ın batısına geçecekleri görülüyor. Buralarda zaten yapılanmaları var. Bugüne kadar YPG'ye verdikleri silahların çoğunu Irak üzerinden getirdiler. Bunların esas endişesi İran buralara gelmesin bunu da kim istiyor İsrail istiyor. Dolayısıyla aşağıdan İran'dan başlayıp Akdeniz'e kadar 'İran koridoru' oluşmaması için neler yapacaklar onu göreceğiz. Trump tamamen çekileceklerini söylüyor ama Trump'ın bu kararını değiştirmek için yoğun bir kampanya yürütüldüğünü de görüyoruz. Son bir yıldan beri ABD'nin aldığı pek çok karar oldu. Artık YPG PKK ile istedikleri gibi bir işbirliği sürdüremeyecekler.
- Suriye Milli Ordusu önceki harekatlarda da çok büyük katkı sağlamıştır. Birçok insan Suriye Milli Ordusu mensubu o bölgeden gelen insanlar. Sahaya gittikleri zaman aileleriyle buluşma sahneleri insanları duygulandırıyor. Bu insanlar esasen kendi topraklarına dönme mücadelesi veriyorlar. Çok sayıda da şehit var Suriye Milli Ordusu'ndan. O gün Mecliste de söyledim 'bunlar cihatçı, yok şu yok bu' dedim ki bu insanlar DAEŞ'e kadar mücadele etti mi? Etti. YPG'ye karşı mücadele ederken birden 'cihatçı' oluyorlar. Dışarıdakilerle mücadele diyoruz da bizim şu içeridekiler de çarpıtmaktan yorulmadı
- Bir boşluk olursa bundan en çok terör örgütleri faydalanır. DAEŞ'ın canlanması en çok Türkiye'ye tehdittir. Bu örgütün içinde çok sayıda yabancı terörist savaşçılar var. Doğrudan bize yönelik tehditi daha ilk günden görebilirsiniz. O yüzden DAEŞ'ın canlanmasını en çok biz istemeyiz. Şu andaki DAEŞ unsurlarıyla da ne gerekiyorsa yapılması gereken yaparız. Önce teröristlerden bahsederim Fırat Kalkanı Harekâtı bölgesi hapishanelerinde de DAEŞ'liler var. Fırat'ın doğusunda ele geçirdiğimiz DAEŞ'liler Türk vatandaşıysa zaten hemen getirip hapishanelere koyuyoruz, eğer yabancı terörist savaşçıysa orada hapishanelerde tutuluyor. ABD'nin de sürekli gündeme getirdiği yabancı terörist savaşçıların ülkelerine gönderilmesi gerektiği. Kaynak Avrupa olabilir başka olabilir. 125'ten fazla ülkeden terörist savaşçı gelmiş Suriye'ye. Yakaladığımız yabancı terörist savaşçıları başta ülkelerine gönderdik. Paris ve Brüksel saldırılarında onlara iade ettiğimiz yabancı teröristler vardı. Bu ülkeler kendi vatandaşlarını ülkesinde yargılasa kontrol altında tutsa bu sorun çözülür. Geri almamak için vatandaşlıktan çıkarıyorlar. Trump'ın da isyan ettiği nokta bu. Kadınlar çocuklar da var. Teröristlerin salınması mümkün değil öyle veya böyle. Gerekli tedbirleri almak önemli. Kadın ve çocukları ne yapacaksınız. Bazı kadınlar da terörist ama bazıları gelip bunlarla evlenen şimdi ortada kalanlar, çocuklar da var. Bunları rehabilite edebilecek miyiz? Topluma kazandırabilecek miyiz? Bunu da yapmamız lazım. Kaynak ülkelere diyoruz ki bunlar sizin kadınlarınız onlar da sizin çocuklarınız. Irak'tan çok sayıda bizim vatandaşımız olan çocuğu ve kadını geçmişte getirdik. Neticede kadınların ve çocukların tekrar kazanılması gerekiyor. Bunun insani boyutu da var. Tüm boyutlar konusunda en hassas ülke biziz. İnsani konularda kimse bize ders veremez.
'VERDİĞİMİZ YAZILI TEMİNAT CEBİMİZDE'
- ABD 120 saat içinde çekme taahütünde bulundu. Dün bazı tereddütler vardı. Fakat burada net olmayan şeyler vardı. Soçi'den döner dönmez askerlerimiz ve istihbaratımız bir araya gelerek değerlendirme yaptı. ABD'nin tamamen çektik açıklamasıyla bu karar alındı. Bu kararı aldık bundan sonra teröristlerle mücadele etmeyeceğiz anlamına gelmez. Çekilmeyen varsa zaten ABD ile müzakere ederken '120 saat içinde YPG tarafından taciz olursa karşılık vermek hakkınızdır' dendi. Dün de bunu bir kere daha kayıtlara geçirdik. Verdiğiniz yazılı teminatı cebimize koyduk, biz de şu anda bu harekâtı durdurduk. Ama bu çekileceğimiz anlamına gelmez. Bu hem ABD mutabakatıyla hem de Soçi muhtırasında teyit edildi. Daha yapılacak çok iş var. Sahada var olmaya devam edeceğiz. Bundan sonra atılacak adımları da diğer birimlerimizle birlikte çalışacağız. AFAD olacak, Kızılay olacak, eğitimle ilgili çalışmalar olacak. Yerel yönetimlerin kurulması lazım. Yerel halk askerlerimizi çok iyi karşıladı. Özgürlük gibisi yok bu insanlar yıllardır terör örgütü baskısı altında yaşıyorlardı. Gerekirse emniyetimiz, valiliklerimiz devreye girecek buralarda istikrarın sağlanması için.
- Bu insanların temel ihtiyaçlarının karşılanması lazım. İstanbul Zirvesi'nde geçmişte bu sonuca varılmıştı. Temel ihtiyaçlarda okul, barınma, sağlık, gıda, su , elektrik olacak. Bunların sağlanması lazım. Batılıların şöyle bir argümanı var 'Suriye'de siyasi çözüm olmadan yeniden inşası olmaz' insanların temel ihtiyacını karşılamak gerekiyor. Tüm yıkılan binaları baştan inşa etmek değil dönen insanların temel ihtiyaçlarının karşılanması. Bir donörler konferansıyla bunlar belirlenecek.
