Uzmanlara göre yerel paraya geçiş, iki ülkenin dolara bağımlılığını azaltacak, Rusya ve Türkiye'nin ticaretinde öngörülmeyen döviz risklerine karşı sigorta görevi görecek.
Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu, iki ülke arasında yerel para ile ticaret yapılmasını öngören anlaşmanın önemini ve getirilerini RS FM'e değerlendirdi.
‘DENK BİR İHRACATTA, YEREL PARA İLE TİCARET AVANTAJLI OLUR’
Türkiye'nin Rusya ile hem ticari hem de politik anlamda iyi ilişkiler içinde olduğunu anımsatan İktisatçı Prof. Dr. Uzunoğlu, yerel para cinsinden ticaretin iki ülke açısından da kazançlı olacağını söyledi.
Anlaşmanın son derece olumlu bir adım olduğunu kaydeden Sadi Uzunoğlu, iki ülke arasındaki ticaret dengesine vurgu yaptı; "Eğer, denk bir ticaret yaparsak, yerel paralarla alışveriş son derece avantajlı hale gelir" dedi:
"Türkiye, Rusya ile ticarette ithalatçı konumda. Biz Rusya'ya karşı dış ticaret açığı veriyoruz. Bu nedenle biz aradaki farklı ödemeleri TL ile yapamayız. Örneğin biz 10 milyar dolar ihracat yapıyoruz, onlar da bize 20 milyar dolar ihracat yapıyorlarsa arada 10 milyar dolarlık açığımız var. O açığın bir şekilde kapatılması lazım. TL ile ödediğimiz zaman bu parayı Rusya nasıl kullanacak sorusu gündeme gelebilir. Olmaz demiyorum, tabii ki TL ile ödeyebiliriz. Rusya da Türk Lirası'nı alıp örneğin bize kredi açabilir ya da bu parayı Türk piyasasında finansal varlıklara yatırabilir."
Trakya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu, ilerleyen dönemlerde iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin daha da gelişmesi ve denk hale gelmesiyle aradan diğer para birimlerinin çıkarılarak direkt ruble ve Türk Lirası ile alışveriş yapılabileceğini ifade etti:
"Dış ticaret açığını bir tarafa bırakırsak, 10 milyar dolarlık alış verişi çok rahat kendi paralarımız cinsinden yaparız ve bunun için de ayrıca dövize ihtiyacımız olmaz. Zaten bir takas sistemi kurulur büyük olasılıkla. Bu takas sistemi aracılığıyla karşılıklı mallar gönderilerek takas edilmiş olur. Bunun da TL ve ruble cinsinden mahsuplaşması yapılır. En azından aramızdaki ticari ilişkilerde ithalat yaparken bizim dövize ihtiyacımız olmaz."
‘KISA VADEDE DOLARIN İMPARATORLUĞUNUN YIKILMASINI BEKLEMEK YANLIŞ’
İktisatçı Sadi Uzunoğlu'na göre Türkiye ve Rusya arasındaki yerel para ile ticaret her ne kadar olumlu bir gelişme olsa da kısa vadede Amerikan dolarına ve Euro'ya bağımlılığımızı tamamen ortadan kaldıramaz.
Böyle bir anlayış içerisine girilmemesi gerektiğini ifade eden Uzunoğlu, Türkiye'ye gelen sermaye akışının yüzde 80'inin Batı kaynaklı olduğuna dikkat çekti:
"Bizim diğer ülkelerle ilişkilerimiz sadece ticari değil bir de sermaye hareketleri var. Bu para da genelde Batı'dan, ABD ve Avrupa kaynaklı geliyor. Türkiye'ye gelen sermayenin neredeyse yüzde 80 kaynağı Batı'dır. Körfez veya Uzak Doğu dediğimiz bölgeden gelen para, toplam sermayenin yüzde 20'sidir. İleride bu oranlar tabii ki değişecektir. Ama kısa vadede bunları değiştirmek mümkün değil, yani doların imparatorluğunu kısa vadede yıkmak veya yıkılmasını beklemek doğru değil."
Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu, Türkiye'nin komşularıyla ticareti geliştirmesinin önemine de vurgu yaptı.
"Komşularla daha fazla ticaret yapmaya odaklanmamız lazım" diyen Uzunoğlu, bunun için bölgede barış ortamının sağlanmasının oldukça önemli olduğunun altını çizdi.
Ticaretin insanları birbirine yaklaştırdığını anımsatan İktisatçı, "Komşularımızla ne kadar çok ticaret yaparsak aslında o kadar da bölgesel barışa yaklaşmış oluruz. Çünkü ticaret ne olursa olsun her zaman insanları birbirine yaklaştırır. Bir de kendi paralarımızla bu işi yapabiliyorsak çok daha büyük bir avantaja dönüştürebiliriz. Kısa vadede çözülmez bu işler ama bu yerel paralar cinsinden ticarete şimdi bile başlanması son derece olumlu" değerlendirmesini yaptı.
‘İRAN VE RUSYA GİBİ SURİYE, IRAK VE ÇİN'LE DE YEREL PARA KULLANILABİLİR’
Sadi Uzunoğlu, Rusya'nın yanı sıra yerel para ile ticaretin diğer ülkelerle de genişletilebileceğini söyledi.
Uzunoğlu, "Mesela nasıl İran'la bu işler gidiyorsa, Rusya ile nasıl yapılacaksa, Suriye ile de Irak'la da Çin'le de yaparsınız" dedi.
