Hale, “ABD-Belarus ilişkileri için bugün tarihi bir an yaşadığımıza inanıyorum. Bu sebeple de ilişkilerimizi normalleştirmek adına karşılıklı olarak büyükelçi göndermeye hazır olduğumuzu dile getirmekten oldukça memnunum” dedi.
Geçtiğimiz aylarda Belarus, diplomatik temsilciliklerle sorunları barışçıl yoldan çözme niyetini dile getirmiş olsa da ABD kanadı ‘bunun için daha fazla zaman gerektiğini’ belirtmişti. Ancak dün Minsk’e giden Hale, bu zamanın geldiğini söylemiş oldu.
Belarus basınının aktardığına göre Hale, “İki ülke arasındaki ilişkilerin olağandışı olduğu hususunda biz de size katılıyoruz. Bu devri, ülkeniz ve bizzat attığınız adımlar nedeniyle kapatıyoruz. Takınmış olduğunuz vizyonu da olumlu değerlendiriyoruz. İçişlerinde olduğu gibi, uluslararası ilişkilerde de daha çok çeşitlilik söz konusu. Bu tavrı destekliyoruz ve bu yönde size yardım etmek için elimizden geleni yapacağız” açıklamasını yaptı.
Ancak Hale, ABD’nin Belarus’la arasını düzeltmesinin üçüncü bir ülkeye karşı bir rekabet amaçlı olmadığını, yalnızca iki ülke arasındaki ilişkilerdeki potansiyelin tam anlamıyla uygulanmasını istediklerini ifade etti ve ekledi: “Elbette bu bölge bizim için çok değerli bir bölge, güvenlik tehditleri konusuna çok dikkatli yaklaşıyoruz. Ayrıca, Belarus’un bağımsızlık ve egemenliğini şiddetle destekliyoruz.”
‘DOĞU VE BATI ARASINDA BİR TERCİH YAPMASINI İSTEMİYORUZ’
LUKAŞENKO: İLGİNİZ GÜVEN VERİCİ
Minsk’te Hale ile bir araya gelen Lukaşenko, ABD’nin Ukrayna’daki krizin çözümünde olumlu rol oynayabileceğini belirterek, Hale’i Avrupa’nın doğusu ile ilgili gösterdiği tutumdan dolayı takdir etti.
Lukaşenko “Bu zor zamanlarda bölgeye dikkatinizi yöneltmeniz güven verici” dedi.
RUS BASINI: ‘RUSYA İLE KARDEŞLİĞE İHANET’
Ancak Belarus ve ABD arasında gelişen ilişkiler, Rus basınında da oldukça yankı uyandırdı. Bu durumun ‘Belarus ve Rusya arasındaki kardeşliğe ihanet’ niteliğinde olduğu ve ‘Lukaşenko’nun tamamen kendi çıkarlarını gözeterek hareket ettiği’ ifade edildi.
ABD büyükelçisinin Minsk’e ne zaman geleceği net olarak bilinmiyor, zira bu göreve getirilmesi planlanan diplomatın öncelikle ABD Senatosu’nun onayından geçmesi gerekiyor.
Rusya’nın sınır komşusu olduğundan ötürü, Belarus ABD dış siyasetinde kilit bir rol oynayabilir.
BÜYÜKELÇİLER BUGÜNE DEK NEDEN YOKTU?
ABD’nin Lukaşenko’nun Saddam Hüseyin adına para akladığından ve ülkedeki demokrasi taleplerini bastırdığından şüphelenmesi üzerine ise, 2000’li yılların başında iki ülke arasındaki ilişkiler gerilmeye başladı. Ekim 2004’ün başlarında ise ABD, George W. Bush'un başkanlığı döneminde Belarus'a ve Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'ya yaptırım uygulamaya başlamıştı.
ABD, yaptırımlar kapsamında seyahat ve mali kısıtlamaların uygulandığı Belaruslu yetkililerin sayısını genişletirken, Belarus'un çeşitli kuruluşlarla iş yapmasını yasaklamış, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'ya ve üst düzey diğer devlet yöneticilerine mal varlıklarını dondurarak vize yasağı getirmişti.
2008 yılına gelindiğinde ise Belarus hükümeti, ABD Büyükelçisi Mihail Hvostov’u geri çağırmıştı, kendilerine ambargo uygulayan ABD’nin büyükelçisinin ülkeyi derhal terk etmesini istemişti. Bunun üzerine her iki ülkenin büyükelçisi de görev yerlerini terk etmişti. Yaşanan bu gerilim sonrası ABD’nin Minsk büyükelçiliğindeki çalışan sayısı 35’ten 5’e düşürülmüştü. Bu tarihten beri büyükelçi atamayan ülkelerde bu görev, vekâleten maslahatgüzarlar tarafından yürütülüyordu.
2015 yılında ise ABD Başkanı Barack Obama, Belarus'a uyguladıkları ve 16 Haziran'da süresi dolacak yaptırımları bir yıl daha uzatmıştı.
ABD vizesi almak isteyen Belarus vatandaşları da yakınlardaki Moskova, Varşova, Kiev ve Vilnus gibi şehirlerin büyükelçiliklerine başvurmak durumunda kalıyordu. Ancak gelişen ilişkiler sonrası, artık hiçbir Belarus vatandaşı vize almak için yurtdışına seyahat etmek zorunda kalmayacak.
