00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
ÖZEL HABER
10:24
4 dk
ÖZEL HABER
11:20
4 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
12:00
1 dk
TARİHTE BUGÜN
Yeni nesil sizlerin eseri olacaktır
12:10
3 dk
EN ÇOK OKUNAN 5 HABER
Türkiye neyi takip etti?
12:36
19 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
13:00
1 dk
HAFTA SONU HALLERI
Erdal Kaplanseren'le Hafta Sonu Halleri
13:05
115 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
15:00
1 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
16:00
1 dk
GÜNDEM DIŞI
Serhat Sarısözen'le Gündem Dışı
16:01
59 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
17:00
1 dk
GÜNDEM DIŞI
Serhat Sarısözen'le Gündem Dışı
17:01
59 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
18:00
1 dk
ÖZEL HABER
Sayıştay raporlarında kara delik: İlçe belediyelerinin beşte dördü yok
19:00
6 dk
TARİHTE BUGÜN
Yeni nesil sizlerin eseri olacaktır
20:30
3 dk
DünBugün
Geri dön
Adana107.4
Adana107.4
Ankara96.2
Antalya104.8
Bursa101.4
Çanakkale107.2
Diyarbakır89.6
Gaziantep104.3
Hatay106.1
İstanbul97.8
İzmir91.0
Kahramanmaraş92.3
Kayseri105.5
Kocaeli90.2
Konya88.6
Malatya106.0
Manisa101.0
Mardin92.2
Ordu99.6
Sakarya90.2
Samsun107.7
Sivas104.2
Şanlıurfa95.3
Trabzon102.4
Van88.0
Bir Sovyet klasiği olan tırtıklı cam bardaklar, 76 yaşında
Sovyet döneminin vazgeçilmez sembollerinden birisi olan gösterişsiz ve her evde bulunabilen tırtıklı cam bardakların tarihi, 11 Eylül 1943 tarihine kadar dayanıyor. Sağlam, 'iri yarı' ve oldukça kullanışlı olan söz konusu bardaklar, mutfakların olduğu gibi votka içenlerin de gözdesiydi. Günümüzde yerini çoğunlukla daha modern tasarımlı bardaklar almış olsa da, söz konusu bardak tasarımı hala tedavülden kalkmış değil.
Bardağın tasarımcısının ünlü bİr heykeltıraş olduğu bİlİnİyor
Sovyet döneminin ilk tırtıklı cam su bardağı, Gus-Hrustalniy şehrindeki bir seri üretim fabrikasında 11 Eylül 1943 tarihinde üretildi. Bardağın tasarımcısı kabul edilen Vera Muhina, 1937 yılında Paris'teki dünya fuarında sergilenen 'İşçi ve Çiftçi Kadın' heykeliyle tanınmaktaydı.
Söz konusu tasarımın Muhina'ya ait olduğunun teyit edilebileceği resmi bir kaynak olmasa da, Leningrad'da düzenlenen Bardak Tasarımı Fuarı'na katılmış olması, hakkındaki iddiaları güçlendirir nitelikte.
Heykeltıraş, bardağın tasarımında tamamıyla özgür davranamamıştı. Zira 1940'lı yıllarda sadece belirli şekil ve ebatlarda bulaşıkları yıkayabilen Sovyet bulaşık makinelerine uyumlu olacak şekilde tasarlanmasına özen gösterilmişti.
Bardağın dayanıklılığının teminatı olan özel teknoloji
Sovyet dönemi tırtıklı su bardaklarının ölçüleri değişiklik gösterse de, genel geçer tasarımları değişmezdi. Yüzeyi çok sayıda yumuşak kenar çıkıntısıyla süslenmiş olduğundan, bardağın tasarımı oldukça dayanıklıydı. Tasarımın sağlamlığı ise sadece kalınlıktan değil, teknolojik altyapısından da kaynaklanıyordu.
80'li yıllara gelindiğinde cam bardak sektöründe köklü değişiklikler yaşandı. Ancak bu bardaklar çatlıyor, dipleri düşüyor hatta kimi zaman patlıyordu. Bunun nedeni ise bardağın yabancı maddelerden ve hatalı teknolojiyle üretilmiş olmasıydı.
Sovyet dönemi 'alkoliklerinin' en yakın dostu
Nikita Kruşçev, iktidarda olduğu 1952-1964 yılları boyunca alkolizmle mücadele etti.
Bu kapsamda votkanın toptan satışını yasaklayarak, yalnızca 500 ml'lik şişeleri piyasada bıraktı. Bu yeni düzenlemeler ise, sıklıkla votka içenlerin alışkanlıkları üzerinde değişiklikler yarattı.
Üç kişi bir araya gelerek, cam bardaklarda votka içmeye başladılar. Bunun nedeni ise 500 ml'lik şişelerin tam olarak 3 cam bardağı dolduracak kadar votka içermesiydi.
Votka arkadaşlıkları, birer bardak alkol tüketerek çakır keyif olmak, yaklaşık 3 ruble olan votka şişesinin ücretini bölüşmek ve sofraya neşe getirmek üzerine kuruluydu.
Bu durum, Sovyetler döneminde dile 'soobrazit na troih' (bir şişeyi üç kişi bölüşmek) şeklinde bir deyim de kazandırmış durumda. Nitekim günümüz Rusya'sında da cam bardaklar, hala votka ile ilişkilendirilmeye devam ediyor.
Sovyet döneminde cam bardaklar her yerde ve her amaçla kullanılırdı
Ancak Sovyet döneminde söz konusu tırtıklı bardaklar, yalnızca votka içenler arasında yaygın değildi.
Bu tür bardaklara her yerde rastlanabilirdi: Okullar, hastaneler, kafeteryalar ve hatta sokaklardaki su sebillerinde bile. Sovyet döneminde yiyecek pişirilen mutfaklar için ise su bardakları olmazsa olmazdı. Zira yemek yaparken kullanılan sıvı ve toz ürünler bu bardaklarla ölçülürdü.
Öyle ki, Sovyet döneminde yemek kitaplarında dahi ölçü birimi olarak kaç gram değil 'kaç su bardağı' olduğu yazardı. Rusya'ya özgü mantı çeşitlerinin (vareniki, piruhi, pelmeni) yapımında hamuru eşit şekilde bölmek için de yine tırtıklı su bardakları kullanılırdı.
Tırtıklı su bardakları henüz tedavülden kalkmış değil
Sovyet döneminin ardından Rusya'da, söz konusu tırtıklı bardaklar popülerliğini büyük ölçüde yitirdi. Zira gelişen teknolojiyle günümüzde çok daha ince ancak yine de dayanıklı cam bardaklar yapılabiliyor. Bundandır ki sıradan bir mağazaya, okula ya da hastaneye gittiğinizde eski tip bardaklarla karşılaşmanız pek olası değil.
Komsomolskaya Pravda gazetesinde yayınlanan bir araştırmaya göre, Sovyet tipi yemek takımları Rusya'daki trenlerde hala yaygın.
Günümüzde hala Sovyet su bardaklarını kullanıyor olmak, pek çok kimse tarafından 'çağdışılık' olarak görülebilir. Ancak söz konusu bardaklar, her daim Rusya'nın bir parçası olarak anımsanacak.
Söz konusu tırtıklı bardaklar üzerine Rus yazar Viktor Yerofeyev, "Yüzyıllar sonra arkeologlar Rus coğrafyasını kat be kat kazdıklarında, her dönemde meşhur su bardaklarımıza rastlayacaklar. Zira bizi biz yapan şeylerden birisi de bu" demiştir.
