‘Türkiye’de traktörlerin yarısına yakınının yaş ortalaması 39.7’

Türkiye’de tarımın emek yoğun işten teknolojiye geçişi nasıl gidiyor?

“Bu geçişi kendi faaliyet alanımızla bağlantılı olarak da değerlendirebilmek için öncelikle birtakım verileri paylaşmak isterim. TÜİK verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 1.9 milyon kayıtlı traktör bulunuyor. Bu traktörlerin 850 bininden fazlası, 25 yaş ve üzeri, ekonomik değerini kaybetmiş ve çevreye zara veren traktörlerden oluşuyor. Bu 850 binden fazla traktörün yaş ortalaması 39,7 iken yaklaşık 600 bin traktör de 35 yaşın üzerinde. Kısaca Türkiye’de traktör parkının neredeyse yarısı şu anda ekonomik ömrünü doldurmuş, yakıt sarfiyatı yüksek, güvenlik normlarından yoksun ve emisyon yayılımı fazla olan traktörlerden oluşmakta.

2050 yılına kadar dünyadaki gıda talebinin yüzde 70 oranında bir artış göstereceğini beklerken; bu talebin karşılanabilmesi tarımsal verimliliğin artırılması, güvenli ve bilinçli tarımın yapılması ile mümkün olabilecek. Bunun için de ‘modern üretim tekniklerinin’ kullanılması ve eğitim ile sürekli gelişim şart. Uluslararası bir araştırmada, mevcut teknolojilerle otomatize edilebilecek işlerde harcanan zamanın en yüksek olduğu 2. sektör tarım olarak raporlanmış.  Bunu da dikkate alınca, özellikle Türkiye gibi çok bereketli toprakları ve potansiyeli de yüksek olan bir ülkede tarım da dijitalizasyon kaçınılmaz bir gerçek. Bunun içinde devlet, üniversite, sanayi iş birliğiyle çiftçiler eğitilir, dijital dönüşüme ayak uydurmaları sağlanırsa hem tarımın sürdürülebilirliği mümkün olur hem de Türkiye rekabetçi gücünü devam ettirebilir.”

Tarımın teknolojiyle buluşmasının ardından ürün çeşitliliği ve hacmi konusunda ne gibi gelişmeler yaşandı?

“Tarım makineleri sektörünün iki ana bileşeni traktör ve ekipman. Tarım bölgeleri arasındaki yapısal farklılık, bölgelerin mekanizasyon düzeyleri ve ihtiyaçlarında farklılığa yol açıyor. Traktör ve ekipmanlar ürün ekimi, hasadı gibi işleri beraber yapıyor ve ürünün evresi ile işin hacmine göre bu araçlarda teknik özellikler değişim gösteriyor. Akıllı tarım sistemleri ise tarımın teknoloji ile buluşmasına verilen bir ad. Akıllı tarım sistemlerini traktör ve ekipmanın üzerinde olabileceği gibi drone, sensor kullanımı veya farklı uygulamaların içerik hizmetleri ile de olabiliyor. Traktör ve ekipman üzerinde olan teknolojik gelişmelere yönelik genel bir örnek verebilirim. Biçerdöverleri ele alırsak Türkiye’nin hububat kapasitesi yıllık yaklaşık 40 milyon ton. Eski teknolojilere sahip biçerdöverler ile hasat yapıldığında yüzde 5-8 dane kaybı söz konusu oluyor. Bu da çok büyük bir miktara denk geliyor. Bu noktada ekipmanın teknolojisi çok ciddi bir verimlilik kazancı sağlıyor.

Öncelikle üzerinde durmak istediğimiz, uydu destekli dümenleme sisteminin yardımıyla tarlanızın koordinatlarını sisteme girdikten sonra sistemin yönlendirmesi ile çalışıldığı için zorlu hava koşullarında bile 7 gün 24 saat ekim, ilaçlama, toprak işleme ya da hasat imkânı tanımaktadır. İşte bu sistem çalışma saatlerini arttırırken daha birçok avantajı da beraberinde getirmektedir. Bu avantajlar:

1.  İstikamet tutturma ve arazinin şekline ve konturlara göre hareket etme kabiliyeti sağlamaktadır. Klasik markörlerde hata payı yüzde 10 iken bu sistemlerde yüzde 1.5-5 arasında değişmektedir.
2. İstikameti bozmadan hep aynı aralıkta ekim ve dikim, düzgün ekim sırtları oluşturabilmektedir.
3. Üst üste ekim, ilaç ve gübre uygulamasını engellemenin yanında ekilmemiş, ilaçlanmamış ya da gübrelenmemiş yer bırakmamaktadır.
4. Kullanıcı konforunu arttırarak daha uzun süreler çalışma imkanı sağlamaktadır.
5. Sistem kullanıcıyı yönlendirdiği için daha az kalifiye kullanıcıların çalışabilmesine imkân tanımaktadır.
6. İstenilen bölgeye ihtiyaç kadar ilaç ve gübre atımını sağlamaktadır.
7. Aynı boyuttaki alanın daha hızlı ve hatasız işlenmesini sağlamaktadır.
8. İstikamet için kılavuzlama, metre çekme, kazık çakma ihtiyacını tamamen ortadan kaldırarak ciddi zaman ve emek tasarrufu sağlamaktadır.
9. Tarla şekline uygun çiziler oluşturmanıza imkan tanıyarak hatları üst üste binmeden ve atlamadan tarlayı işleme olanağı vermektedir. Sonucunda yakıt ve girdi maliyetlerinden tasarruf sağlamaktadır.
10. Azaltılmış pestisit ve yakıt tüketimi ile çevre korunmasına yardımcı olmaktadır.”

Bir traktör üreticisi olarak Tarlam Cepte hizmetini hayata geçirme macerası nasıl başladı?

“Tarımda teknoloji ihtiyacına paralel olarak, sadece profesyonel anlamda bu işi yapan büyük ölçekli çiftçilerin veya işletmelerin yüksek maliyetler karşılığında faydalanabildiği bir hizmet çıkarmak istemedik. Teknolojik ürünlere ulaşmak bazen çok maliyetli olabiliyor. Bizde girdi maliyetlerini azaltan ve operasyonel verimliliği artıran yeni teknolojilerin yaygınlaşarak, tüm çiftçilerimiz için ulaşılır olmasını dikkate alarak kendi sektörümüzde bir ilk olarak Tarlam Cepte’yi geliştirdik.

Tarlam Cepte bu ay içerisinde hizmete sunduğumuz bir uygulama olmasına rağmen bugüne dek yaklaşık 1400 kişi tarafından yüklendi ve şimdiye kadar çok olumlu yorumlar aldık. Girenlerin uygulamayı kullanım süreleri de aktif olarak servisten yararlandıklarını gösteriyor. Bu süreçte her zaman kullanıcılarımızla temas halindeyiz. Aldığımız geri bildirimlere göre de sürekli bir geliştirme ve iyileştirme halinde olacağız. Henüz pazara giriş döneminde olduğumuzdan, zamanla kullanımın yaygınlaşacağını ve tüm çiftçilerimiz tarafından benimseneceğini öngörüyoruz.”

Çiftçilerin akıllı telefona erişimi ne düzeyde?

“Elimizde net bir veri yok ama sosyal medya ve dijital uygulamalarımızdaki etkileşim oranı ile saatlerine bakınca yüksek olduğunu düşünüyoruz. Yapılan son araştırmaya göre Türkiye’de çiftçilerin günlük akıllı telefon kullanım süresi yaklaşık 3 saat. Akıllı telefonların yaygınlaşması, çiftçilerin sektörle ilgili bilgi toplama, araştırma ve merak ettikleri sorulara anında yanıt almalarına yardımcı oluyor. Bloglarda birbirlerine soru sormakta, en çok da traktör ve ekipman kullanum videoları izlemekteler. Sadece ihtiyaç duydukları kaynaklara ve bilgilere erişim anlamında değil, daha etkin bir sosyal ağa sahip olup meslektaşlarının tecrübelerinden eş zamanlı olarak faydalanabilmeleri açısından da akıllı cihazların çiftçiler için son derece önemli olduğunu ifade edebiliriz.”