Kime oy vermeniz gerektiğine yapay zeka sizin için karar verebilir

Alışveriş sitelerinden, müzik ve video akış hizmetlerine kadar pek çok farklı türden içerik sağlayıcılar hâlihazırda her bir kullanıcı için özelleştirilmiş önerilerde bulunuyor. Tüm bunlar, daha önce izlediklerimize, dinlediklerimize veya satın aldıklarımıza dayanıyor.

​

Peki kime oy vermemiz gerektiğini öneren benzer bir sisteme de sahip olabilir miyiz?

Seçmenleri, sürekli aynı partiye oy verenler ve seçim yapmadan önce seçenekleri karşılaştırıp karar verenler olmak üzere genel olarak iki ayrı grupta toplamak mümkün. Politikacılar seçim kampanyaları sırasında ağırlıklı olarak ikinciye odaklanma eğilimindeler ve bu seçmenleri ikna etmek için bir dizi genel argümandan yararlanıyorlar.

YAPAY ZEKA ‘DUYGULARI’ DENKLEMDEN ÇIKARABİLİR

ABD'li sosyal psikolog Jonathan Haidt, kişilerin değerleri ve derinlemesine inandıklarıyla uyumluluk gösteren bilgileri daha kolay kabul etme eğiliminde olduklarını söylerken, Avustralyalı psikolog Katharine Greenaway, seçmenlerin ‘bizden biri’ olarak algıladıkları kişiler tarafından sunulan argümanları güvenilir bulduklarını belirtiyor.

Bilim insanlarına göre, yapay zeka yakın gelecekte işte bu noktada devreye girebilir: değerleri, duyguları ve grupçuluğu denklemden çıkarıp salt ‘daha iyi sonuçlara’ odaklanılmasını sağlama.

DİJİTAL AYAK İZİNİ TAKİP EDİP KARAR VERECEK

Buna göre kişinin ‘dijital ayak izine’ ulaşma izni verilen yapay zeka, internetteki tarama geçmişi, online alışveriş alışkanlıkları, konum verileri, sosyal medya faaliyetleri, fotoğraflar, ilgilenilen başlıklar gibi bir dizi veriyi analiz ederek kişiye en yüksek faydayı sağlayacak adayı belirleyebilir.

Bazı medya organlarının kişilerin politik eğilimlerini anlamak üzere kullandıkları anketlerin aksine, bu tür bir teknoloji aktif olarak sorulara yanıt verilmesini gerektirmiyor.

Araştırmacılara göre siyasetçiler tarafından kullanılan yapay zekanın seçmenler tarafından kullanılması sadece an meselesi. Yapay zekadan oy verme konusunda yararlanılmasının kişilerin politik eğilimlerinde değişimlere yol açabileceği belirtiliyor.

Bu tür bir teknolojinin olumsuz yönlerinden biri ise, ‘yarar’ kavramını toplumsal ölçekte değil, bireysel çıkarlara göre ele alacak olması. Öte yandan yapay zekanın ‘vicdan’ gibi bazı pozitif tepkileri oy verme sürecinden dışlayacak olması da eleştiriler arasında. Yapay zekanın dışarıdan, örneğin üretici şirketler tarafından dışarıdan manipüle edilmesi de olası.