Erdoğan Trump'ı yumuşak karnından vurmuş: Başkanlık yetkilerini Kongre'ye kaptırma

Türkiye'nin Rusya'dan S-400 alma sürecinin NATO sistemleriyle uyuşmadığı gerekçesiyle yapılan tüm tehditlere rağmen hala engellenememiş olmasıyla ilgili ABD Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları yetkililerinin Başkan Donald Trump'ı suçladığı belirtildi. Başkan Yardımcısı Mike Pence, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Savunma Bakanı Vekili Patrick Shanahan dahil üst düzey yetkililerin aylardır Ankara'yı Amerikan Patriot sistemi yerine Rus S-400 sistemi almaması için uyardığını hatırlatan ABC News, Trump'ın bu konuda sert bir ültimatom vermemesinin ise yetkililerin tepkisini çektiğini aktardı. 

Meseleyi bilen kaynaklara dayandırıldığı kaydedilen haberde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le S-400 müzAkarelerini bizzat yürüttüğüne dikkat çekilerek, ABD'li yetkililerin Trump'ın Erdoğan'a yapacağı baskının S-400 anlaşmasını sona erdirmesine umut bağladığı belirtildi. 

Ancak habere göre 22 Şubat tarihli Erdoğan-Trump telefon görüşmesi hiç de onların umduğu gibi geçmedi. Telefon konuşmasıyla ilgili bilgilendirilmiş üç ABD'li yetkiliye göre, Trump'ın yaptırım tehdidini geri püskürten Erdoğan, Kongre'nin S-400 anlaşması üzerinden Türkiye'ye yaptırım uygulayarak Başkan'ın yürütme yetkilerini ihlal ettiğini savundu.

İki ABD'li yetkili de Erdoğan'ın Trump'a şöyle dediğini iddia etti: "Kongre'nin  ABD’nin Düşmanlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası'na (CAATSA) dayanarak Türkiye'ye yaptırım çıkarması olasılığı anayasaya aykırı, zira böylelikle sizin yürütme yetkinizi elinizden alıyorlar." Bunun üzerine Trump meseleyi Kongre ile görüşeceğini söyleyerek konu değiştirdi.

Üçüncü ABD'li yetkiliye göre Trump'ın karşılığı belli bir çerçeveye oturmadığından neyin yumuşak karnı olduğunu Erdoğan gördü.

Öncesinde ABD Dışişleri ve Savunma Bakanlıklarından yetkililerin Trump'ı Erdoğan'la telefon görüşmesine ve görüşmede ortaya çıkabilecek çapanoğullarına hazırlamak için büyük çaba sarf ettiğini aktaran ABC News, daha önce Pompeo ve Shanahan'ın da Erdoğan'la konuştuğunu ama hiçbir ilerleme kaydedemediğini hatırlattı.

Bir ABD'li yetkili "Bu yüzden bu meselede Trump'ın rolü kritik önemde. Çünkü Erdoğan kendisiyle görüşen temsilcileri dinlemiyor" dedi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun çarşamba günkü açıklamasında ABD yönetiminden farklı ve çelişkili sinyaller geldiğini ve 22 Şubat'taki telefon görüşmesinde Trump'ın Erdoğan'a "Meseleyi halledeceğim" sözü verdiğini söylediğine de dikkat çekildi.

Washington'daki NATO'nu 70. yıldönümü kutlamasında konuşan Çavuşoğlu, ABD'li yetkililerin Türkiye'ye 100 adet F-35 teslimatını iptal etme tehditlerini dert etmedikleri, çünkü Trump'ın güvence verdiğini dile getirdi:

"Trump telefonda ABD'nin Türkiye'ye Patriot satmayarak hata yaptığını kabul etti ve Erdoğan'a meseleyi halledeceği sözü verdi. Kendisi ABD'nin Başkanı… Sorunu çözmek için elinden geleni yapacağına söz verdi."

Bununla birlikte ABC News "ABD Başkanı'nın anlaşmayı durdurup durdurmayacağı meçhuldü, çünkü (karşısında) egemen bir ülke var" yorumunu yaptı.

Putin ile Erdoğan'ın 8 Nisan'da Moskova'da gerçekleştirdiği zirvede Rusya Devlet Başkanı şunları söyledi:

"Ülkelerimiz arasındaki askeri-teknik işbirliğini güçlendirmek için görevler var önümüzde. Türkiye'ye S-400 hava savunma sistemi sevkiyatı anlaşmasının gerçekleştirip tamamlanması, ikili ilişkilerdeki önceliğimiz. Türkiye ile gündemimizde, bu ülkeye başka modern Rusya yapımı askeri ürünler sevk etme projelerimiz de var."

Diğer taraftan S-400'e misilleme olarak Türkiye'ye F-35 teslimatını engelemeye yönelik bir tasarı ABD Kongresi'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi'nde kabul edildi ve ardından Senato için de hazırlandı.