Prof. Dr. Han: Siyasetçiler mevcut kimlik çatışmalarını kullanıyor

Yeni Zelanda'da yaşanan katliam bütün dünyanın ilgisini buraya ve yeni dünya düzeninin kimlik çatışmalarına çekti. Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, Seyr-i Sabah programında, güç dağılımlarının farklılaşması, teknolojinin gelişmesi ve buna benzer değişimlerin insanların kimlikler altına sığınmasına neden olduğunu dile getirdi. Han, siyasetçilerin kimlikleri peşinden sürüklemek için bu tepkinin dalgasında sörf yapmak isteyebileceğini belirtti:

‘BAŞ DÖNDÜRÜCÜ BİR YOL KAVŞAĞINDAYIZ'

"Genel olarak dünyada insanlığın insanlık krizi içinde olma problemi var. Her dönemde her nesil bir dönüşüm içerisinde yaşamıştır siyasi sosyal ve ekonomik olarak. Bu yüzyılın bu anında yaşayan insanlar olarak ciddi bir dönüşümden geçiyoruz. Uluslararası ilişkilerdeki sıklet değişiyor. Bir yandan da sistemdeki güç dağılımı çift kutupludan tek kutupluya oradan başka bir şeye değişiyor. Bunun üstüne teknolojinin hızlı sıçrayışı, insanlığın insanlığını etkileyen dönüşümler, yapay zeka, genetik kodun çözülmesi, bunların yaratacağı etkiler üstüne binince… Bir de elimizin altında 17 bine yakın atom bombası olduğunu düşününce küresel ekonominin de düştüğünü düşününce, baş döndürücü bir yol kavşağındayız. Bu kavşak insanların kimliklerini ön plana çıkararak bazen de kimliğe sığınmayı bir takım hastalıklı şekillerde, bu olayda olduğu gibi, eylemlere taşıyarak gerçekleştirdiği bir manzarayla karşı karşıyayız.

Böyle bir dönüşüm başlayınca güven azalıyor. Belirsizlik ve öngörülemezlik artıyor. İnsanlar kendini güvende hissetmiyorlar. Kimliklere sığınma meselesi gündeme geliyor. Kitleler kimliklere sığınınca siyasetçiler de bunu kullanırlar. Ben bunu olumlu bulmuyorum. Kimsenin de bulacağını zannetmiyorum. Eğer kitlenin genelinde bu tepki ortaya çıktıysa siyasetçi kitleyi peşinden sürüklemek için bu tepkinin dalgasında sörf yapar.

Donald Trump'ın ABD'de iktidara gelmesi böyle bir kimlik meselesi. 2024'te Beyaz Anglosaksonlar ilk kez oy verenlerin çoğunluğunu oluşturmayacak. ABD'de ciddi bir ekonomik dönüşüm var: Eski endüstrilerin çalıştığı eyaletler, örneğin Detroit gibi otomotiv üretimi yapılan yerler dönüşüyor. Buradakilerin babası nasıl yaşıyordu? Annesinin evde çalışmadan yaşamasını mümkün hale getiriyordu, çocuğuna bakıyor, bir yerinden Amerikan rüyasına tutunabiliyordu. Şu anda çocuğuna eğiktim veremiyor, eşi iki işte çalışıyor, kendisinin işi yok. Buna ben sana babanın hayatını geri getireceğim dedi Trump. Bu mümkün değil çünkü artık otomotiv endüstrisi eskisi kadar emek yoğun değil. Çin'den geri getireceğin iş aynı iş değil. Ama bu adam bu popülizmin peşine takıldı. Bir de bu kişilerde içinde rahat ettiği kimliklerin hassasiyetini yaratırsanız beyazlık ve Hristiyanlık gibi… Mesela kopup gidiyor ve Donald Trump gibi bir şaka bile ABD başkanı olabiliyor.

‘KİMLİKLERİN UZLAŞISINI SAĞLAYAN PROGRAMLAR GEREKİYOR'

Çözümle ilgili söz söylemek kolay yapması güç. Bu ortamın içinde insanların güvenlerini artırmak kimliklerin birbirleriyle olan uzlaşısını destekleyecek programlar ortaya koymak gerekiyor. Bunları iki cümleyle söylüyoruz ama bunu yapmak dünya çapında efor gerektiriyor. Hele ki gelir eşitsizliğinin bu kadar yaygınlaştığı dünyada. Bir yerde çılgınlar mutlaka olacaktır.

Nerede durup nereye doğru gittiğini tahlil ederseniz sosyopat olduğu anlaşılıyor. Kafasına bir kamera takıp katliam yapan bir adamın ruh halinin normal olmasını bekleyemezsiniz.

Şiddet eylemlerinin övülmesi veya bunların bir kimliğin bir diğerini kaşıyacak şekilde kullanılması bu teröristlerin istediği sonuca hizmet eder. Bunlar sosyopattır. Ya bunları birileri alıp doldurup kullanıyorlardır ya da bunlar ortaya çıkar ve yalnız kurt dediğimiz eylemlere girerler. 2001'den sonra eylemler kolektif olmaktan çıkıp bireyselleşti. Her ikisinin kendi sınırları farklıdır. Bir bireyin yapacağı eyleme engel olmak da zordur bir de bireyin hayal gücüyle sınırlısınız kurumsal sınırlar da yok. Bundan daha korkutucusu, bu eylemlerin yaygınlaşması. Daha da korkutucusu bu yaygınlaşan eylemlerin toplumsal eylemlere tahvil edilip yaygınlaştırması. Bunlar bir araya gelince mükemmel fırtına dediğimiz şey ortaya çıkıyor."