TBMM Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Dr. Baran Bozoğlu tarafından ‘Hava Kirliliği 2018 Raporu' açıklandı. Rapora göre, güvenli hava kirliliği verisinin alındığı toplam 45 farklı ildeki istasyonlarda yapılan ölçümler, bu bölgelerde yaşayan yaklaşık 60 milyon kişinin ulusal sınır değerlerinin üzerinde PM10 (toz) seviyesine maruz kalıyor. Rapora göre, kirlilik parametrelerinin tamamında sınır değeri aşan iller arasında büyükşehirler önde geliyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Mersin, Kocaeli, Edirne ve Erzurum'da hava kirliliği devam ediyor. Raporda yer alan saptamalardan bazıları şöyle:
EN KİRLİ İLLER BÜYÜKŞEHİRLER
— 2018 yılında PM10 (toz) ölçümlerinin gerçekleştirildiği 81 ildeki 219 istasyonun yüzde 38'inde güvenli veri alımının olmadığı görülmüştür. PM10 kirletici değerine dair güvenli veri alınamayan istasyonların olduğu bölgelerde yaşayan yaklaşık 20 milyon kişinin soluduğu hava ve hava kalitesiyle ilgili herhangi bir yorum yapılamamaktadır.
KÜKÜRDİOKSİT ÖLÇÜMLERİNE GÖRE KİRLİ İLLER
— Saatlik ve günlük SO2 (kükürtdioksit) ölçümü yapan 81 ildeki 213 istasyonun verilerine göre yapılan değerlendirmede kükürtdioksit kaynaklı hava kirliliği yaşayan illerin başında; İstanbul — Sutanbeyli, Adana-Doğankent, Edirne — Keşan, Ağrı — Doğubeyazıt, Kahramanmaraş, Yozgat, Manisa, Hakkari, Bitlis, Şanlıurfa ve Karabük gelmektedir. Bu iller belirlenirken, verilerin güvenilir olduğu bölgeler arasında Ulusal Sınır Değerin aşıldığı gün sayısına ve yıllık ortalama değere bakılmıştır. İstasyonların yüzde 44'ünde güvenli veri alımının olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca, yaklaşık 30 milyon kişi, ölçüm istasyonu olmasına rağmen güvenli veri alınamayan ve bu nedenle hava kalitesiyle ilgili herhangi bir yorum yapılamayan bölgelerde yaşamaktadır.
AZOT DİOKSİT AÇISINDAN KİRLİ İLLER
AZOT OKSİT VE OZON VERİLERİNE GÖRE KİRLİ İLLER
— 49 ildeki 173 istasyonun yıllık NOX verilerine göre hava kirliliği olan illerin başında İstanbul, Ankara, Adana, Amasya, Balıkesir, Çorum, Edirne, Erzincan, Erzurum, Eskişehir Odunpazarı, Iğdır, İzmir Şirinyer, Karabük, Tekirdağ, Bursa, Kayseri, Kocaeli ve Samsun'dur. Bu iller belirlenirken, verilerin güvenilir olduğu bölgeler arasında Ulusal Sınır Değerin aşıldığı gün sayısına bakılmıştır. İstasyonların yüzde 57'sinde güvenli veri alımının olmadığı belirlenmiştir.
TÜRKİYE ATMOSFERİ PARTİKÜL MADDELER AÇSINDAN AVRUPA'YA GÖRE DAHA KİRLİ
— Analiz edilen uydu gözlemlerine göre; Türkiye atmosferi partikül maddeler açısından Avrupa'ya göre daha kirlidir. Bu kirlilik 2018 yılında, Avrupa'ya göre yüzde 33.4 oranında daha fazladır. Avrupa atmosferindeki partikül maddeler yıllar bazında düzenli olarak azalmaktadır. Türkiye atmosferindeki partikül maddeler yıllar bazında düzenli olarak artmaktadır. Avrupa atmosferindeki partikül maddeler son 15 yılda yüzde 14.2 oranında azalmıştır. Türkiye atmosferindeki partikül maddeler son 15 yılda yüzde 8.4 oranında artmıştır. Türkiye atmosferindeki partikül maddeler 2003 yılında Avrupa'ya göre yüzde 5.6 oranında daha fazlayken, 2018 yılında yüzde 33.4 oranında daha fazla ölçülmüştür.
HAVASI DAHA AZ KİRLİ OLAN İLLER
TERMİK SANTRALLERİN OLDUĞU BÖLGELERDE KİRLİLİK DEVAM EDİYOR
— Termik santrallerin olduğu bölgelerde hava kirliliğinin devam ettiği veriler üzerinden değerlendirilebilmektedir. Muğla Yatağan'da termik santral bulunmasına ve bu alandaki hava kirliliğine dair birçok eleştiri yapılmasına rağmen 2018 yılında hiç hava kalitesi ölçümü yapılmamış olması dikkat çekicidir. Yeni termik santraller yerine enerji verimliliği ve yenilenebilir temiz enerji üretim biçimlerine odaklanılmalıdır.
YÜRÜYÜŞ YOLLARINA VE KENTSEL DÖNÜŞÜME DİKKAT
BELEDİYE BAŞKAN ADAYLARINA ÇAĞRI
Türkiye'nin yerel seçim sürecinde olduğunu hatırlatan Bozoğlu, bütün belediye başkan adaylarının, hava kirliliği probleminin çözmeye yönelik projelerini kamouyu ile paylaşmalarını beklediklerini de söyledi. Bozoğlu, bir soru üzerine, 2015 yılından bu yana bu raporları hazırladıklarını ifade ederek, hava kirliliği konusunda bir farkındalık oluşturduklarını ancak belediye yönetimleri tarafından pek de dikkate alınmadığını belirtti.
