Ulaştırmada aslan payı neden demir yollarının?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, bu yıl en yüksek harcamasını 7 milyar 462 milyon 618 bin lirayla demir yolu ulaştırması için yapacak.

Anadolu Ajansı'nın (AA), 2019 Yılı Yatırım Programı'ndan yaptığı derlemeye göre, bu yıl gerçekleştirilecek kamu yatırımları arasında 20 milyar 320 milyon 646 bin liralık bütçeyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ilk sırada yer aldı. Demir yolu ulaştırmasında, TCDD Genel Müdürlüğü'ne 3 milyar 866 milyon 200 bin lira, bakanlık tarafından gerçekleştirilecek diğer demir yolu projelerine 3 milyar 100 milyon 858 bin lira ve TCDD Taşımacılık AŞ Genel Müdürlüğü'ne 495 milyon 560 bin lira ayrıldı. 

Peki Türkiye son yıllarda neden demir yollarına öncelik vermeye başladı? Bu konuda yeni projeler neler? Demir yolu projeleri yabancı sermayeyi Türkiye'ye çekebilir mi? Türkiye'nin ulaştırma alanındaki adımlarını TCDD İşletmesi Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanlığı görevlerini de üstlenmiş olan AK Parti Erzincan Milletvekili Süleyman Karaman ile İstanbul Ticaret Üniversitesi öğretim üyelerinden Ulaştırma Profesörü Mustafa Ilıcalı Sputnik'e değerlendirdi.

AK PARTİLİ KARAMAN: ATATÜRK ZAMANINDA ALTIN ÇAĞINI YAŞAMIŞ

Demiryollarına en büyük önemi Mustafa Kemal Atatürk'ün verdiğini, Atatürk döneminde demir yollarının altın çağını yaşadığını anlatan AK Partili Süleyman Karaman, "Yani yılda 132 kilometre demir yolu yapılmış ve ‘demir yolu refah ve umran tevlid eder' demiş ve onun devrinde demir yollarına büyük önem verilmiş" dedi.

'DEMİRYOLLARI MODERNLEŞME VE EKONOMİK GELİŞME DEMEK'

Daha sonraki hükümetler döneminde demir yollarının ihmal edildiğini kaydeden Karaman, demir yollarının aslında teknolojisiyle de çalışma sistemiyle de bir modernleşme ve ekonomik gelişme olduğunu belirtti. Karaman, "Çünkü demir yolları öyle bir sistem ki, bütün mühendislik dallarına iş var. Onun için demir yolları umran tevlid eder derken doğru söz zaten ulu önder Atatürk söylemiş" diye konuştu.

'DEMİR YOLLARI İLE YOLCULUKLAR KISALIR, GÖÇLER ÖNLENİR'

AK Parti'nin iktidara geldiği 2002'de incelemeler yaptıklarını demir yollarına önem verilmesi halinde yolculukların kısa süreceğini, göçlerin önleneceğini gördüklerini kaydeden Karaman, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Mesela 600 kilometre çapında bir yerde eğer hızlı tren yaparsanız göçü önlersiniz. İnsanlar bir yerde okumak için evlerinden taşınmazlar, gider gelirler. Bugün mesela Ankara-Eskişehir arasında gidip orada kalmıyorlar, ailelerine gidiyorlar, geliyorlar. Ankara-Konya da öyle. Onun için yolculuk açısından göçü önleyen bir sistem. Dolayısıyla hızlı tren bütün Avrupa'da yolculuğun en kolay olanı. Tren hürriyet demektir, tren bağımsızlık demektir gibi sözlerle bu önemli.

'YÜK TAŞIMACILIĞI AÇISINDAN DA DEMİR YOLU GELİŞTİRİLMELİ'

İkinci bir önemi de taşımacılıktan geliyor. Artık dünya ticareti son yıllarda daha da gelişti. Türkiye'nin 36 milyar dolardan 168 milyar dolara çıktı ihracatı. Neyle yapacaksınız? Taşıma sistemlerinizi geliştirmeniz lazım. Şu anda Avrupa'dan

Asya'ya, Asya'dan Avrupa'ya giden yüklerin navlun oranı 75 milyar dolar. Buradan Türkiye'nin pay alması lazım. Onun için demir yollarını geliştirmesi lazım. Onun için de büyük hatlarını da geliştirmesi lazım. "

'ERDOĞAN 'DEMİR YOLLARINI GELİŞTİRİN' TALİMATI VERDİ'

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın AK Parti'nin iktidara geldiği yıllarda demir yollarının geliştirilmesi talimatını verdiğini vurgulayan Süleyman Karaman, AK Parti döneminde demir yolu, kara yolu ve hava yolunun hepsinin birden geliştirildiğini söyledi. Karaman, "Demir yolları neden fark edildi? Daha önceki yıllarda demir yolları gelişmediği için gelişmeye başlayınca fark edildi" dedi.

'DEMİRYOLU AYNI ZAMANDA TEMİZ ENERJİ DEMEK'

AK Partili Süleyman Karaman'a göre demir yolu aynı zamanda ‘temiz enerji' demek. Karaman, "Gelecekte havalar satın alınıp verilecek. Yani havayı kirletmeyen ulaşım sistemleri çok daha öne geçecek" dedi. Demiryolunun bir ülkenin gelişmesine çok büyük katkısı olduğunu ifade eden Karaman, sözlerini şöyle sürdürdü:

'DEMİRYOLLARINI EN AZ 20 YIL DAHA HIZLA GELİŞTİRMEK GEREKİR'

"Biz Marmaray'ı yaparken bütün dünya gelip oradan bilgi alıyordu, nasıl yapılıyor, teknoloji nasıl gelişiyor. Hızlı tren için de öyle. Dünyanın 8'ci, Avrupa'nın 6'ıncı hızlı tren ülkesiyiz. Bizden sonra gelen yüzlerce ülkenin gelip demir yollarından bilgi ediniyor. Onu inceliyorlar. Ancak yapıp hızı biraz daha kara yoluna göre yavaş. Teknolojik bir şey olduğu için, para harcama, paranız olsa bile harcama süresi de olması lazım. Onun için demir yollarını en az bir 20 yıl daha böyle hızla geliştirmek gerekir ki, doğu-batı, kuzey-güney hatları gelişsin ve demir yolları Türkiye'de daha iyi bir ulaşım aracı olsun."

'YABANCI SERMAYE İÇİN DE ÖNEMLİ PROJELER'

Hızlı trenlerin komşu ülkelerle birleşmesinin dostlukları da artırdığını vurgulayan Süleyman Karaman, demir yolunun yabancı sermaye için de önemli olduğunu söyledi. Karaman, "Daha önceleri Çin ile ortak bir hat yapıldı. Başka ülkelerden de teklifler var. Şu anda Çin ile de görüşmeler devam ediyor. Gerçekten para akışını da sağlayan projeler bunlar. Çünkü dünyada da bu iş adamları, müteahhitler kendini geliştirmek için projeler arıyorlar. Yap-işlet-devret modelleri de gelişmeye başladı dünyada, yavaş gelişiyor ama inşallah daha da hızlanacak" diye konuştu.

'GAP-HALEP HATTI DA DAHİL BİRÇOK PROJE VAR'

Şu anda yatırım programına alınmış projeler olduğunu da ifade eden Süleyman Karaman, "Mesela Samsun-Ankara, Antalya-Ankara- İstanbul hattı, bir turizm hattı olarak nitelendiriliyor. Yani Antalya'dan tren kalkacak Konya, Kapadokya, Sivas'a kadar böylece bir turizm hattı gelişecek. Elbette Suriye ile çalışmalarımız GAP-Halep yani Gaziantep'ten Urfa'dan Halep'e kadar giden hat" dedi. Karaman, Suriye'deki durumun hatırlatılması üzerine de, "Olsun daha sonra, hep öyle olacak değil" diye konuştu. Karaman, şöyle devam etti:

"Bizim projelerimiz devam ediyor. Daha sonra Edirne yani Avrupa'ya gidecek hızlı tren projesi, 3'cü köprüden geçen projeler var, büyük projeler. Bursa, İzmir projesi var, Sivas, Erzincan şu anda devam ediyor inşaatı, bittikten sonra Erzincan, Erzurum, Kars. Bu Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye arasında birlikte yaptığımız hattın gelişmesi için bir sözümüz de var, o hattı geliştireceğiz. Daha çok proje var. Hedefimiz 2023 yılında 42 ili en az hızlı trenle buluşturmak, büyük hatlarını geliştirmek. Bu hatlarda yük de taşınacak. Daha hızlı yükler taşınacak. Demir yollarının gelişmesi demek Türkiye'de ticaretinin, teknolojisinin, ekonomisinin gelişmesi demektir."

PROF ILICALI: DEMİR YOLLARINA SON 16-17 YILDIR ÖNEM VERİLİYOR

Prof. Mustafa Ilıcalı'ya göre de Türkiye demir yollarına son 16-17 yıldır önem veriyor. Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında Atatürk zamanında demir yolları alanında çok önemli hamleler olduğunu vurgulayan Ilıcalı, "Bu hamleler 1940-1950'den sonra kara yollarına ağırlık verilerek, 1950'de Karayolları Genel Müdürlüğü kurulmuş, açık net o tarihten 2002 yılına kadar bırakın yeni hat yapmayı da hep konuşulmuş, hiçbir şey yapılmamış, mevcut hatlar bile yenilenmemiş, raylar olduğu yerde kırılmaya, çatlamaya başlamışlar" diye konuştu.

'AVRUPA İLE ASYA'YI BİRBİRİNE BAĞLAYAN DEMİR YOLU'

AK Parti'nin iktidara geldiği 2002 yılında sağlanan siyasi istikrarla beraber ulaştırma alanında bir politika oluşturulduğunu kaydeden Prof. Mustafa Ilıcalı, demir yollarının hükümetin öncelikleri arasında girdiğini söyledi. Ilıcalı, özelleştirmede elde edilen gelirlerin ulaştırmada demir yollarına ayrıldığını, yüksek hızlı tren projelerinin başlayıp uygulamaya geçtiğini, bugün de yaklaşık 1500 kilometrelik yüksek hızlı tren hattı olduğunu anlattı. Bugün Avrupa ile Asya'yı birbirine bağlayan denizin 65 metre altında Marmaray yapıldığını, Kars-Bakü-Tiflis hattının açıldığını ifade eden Ilıcalı, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türkiye'de raylı sistemin oluşumuyla beraber doğu ile batı arasında yani Çin'den gelecek ürünlerin Avrupa'ya gitmesi yolunda önemli bir koridor oluşmuş. Bir kuzey koridoru var bir orta ve bir güney koridoru var. Türkiye bu yeni yapılan demir yolu hamleleriyle beraber bu şeye ortak olmuş. Artık bundan sonra bu koridorun da kullanılarak bu ürünlerin Avrupa'ya transferi mümkün. 800 milyar dolarlık bir ihracat hacmi var doğudan batıya. Bu Türkiye'ye büyük bir avantaj sağlayacak. "

'TÜRKİYE'DE İLK DEFA ULAŞTIRMA LOJİSTİK PLAN YAPILDI'

Prof. Mustafa Ilıcalı, Türkiye'de demir yolu hamlesiyle beraber yeni lojistik merkezler nerede olacağının gündeme geldiğini ifade ederek, bunların ekonomik açıdan çok önemli olduğunu söyledi. Türkiye'de ilk defa bir ulaştırma lojistik planı yapıldığına dikkati çeken Ilıcalı, "Yeni lojistik merkezler öngörülmüş, bunlar oluşacak, yeni hatlar devam ediyor" dedi.

'DEMİRYOLU HEM HIZLI HEM ÇEVRE DOSTU'

Demir yolunun hem hızlı hem de çevre dostu olduğunu kaydeden Ilıcalı, bunun Türkiye'nin ekonomisine de çok büyük katkı sağlayacağını söyledi. Demir yolu projelerinin yabancı sermayenin Türkiye'ye gelmesi açısından da önemli olduğunu vurgulayan Ilıcalı, artık yatırımcıların bu sektör ilgisini çektiğini belirtti. Ilıcalı, şöyle devam etti:

'YABANCILARIN DA ÖNEMLİ ÖLÇÜDE İLGİSİNİ ÇEKİYOR'

"Ulaştırmada en önemli şey kombine taşımacılığa izin verecek sistemleri oluşturmak. Dolayısıyla hükümetin politikasıyla gerçekleştirilen bu ulaştırma yatırımları Türkiye'ye çok büyük bir ekonomik katkı sağlayacak. Ekonominin itici gücü ulaştırmadır diyoruz. Bu yatırımlar Türkiye'nin ekonomisine, istihdama son derece büyük katkı sağlayacaktır. Demir yolu yatırımları yabancıların önemli ölçüde ilgisini çekiyor. Türkiye son 10 yılda dünyadaki 10 büyük yatırımın 6'sını gerçekleştirmiş zaten."