'Otomotivde ÖTV ve KDV indirimleri çarkları döndürdü, istihdamı korudu'

Otomotiv pazarı, 2018 yılının eylül ve ekim aylarında yüzde 70'e yakın kayıp yaşadı. Yaşanan kur şoku ve faizlerdeki artış, sektöre daralma olarak yansıdı. Bu olumsuz veriler sonrası hükümet, Türkiye'nin büyümede lokomotif sektörlerinden olan otomotive destek amacıyla iki ay süreyle KDV ve ÖTV oranlarında indirime gitti. Vergi indirimleri henüz bir ayını geride bırakmak üzere olsa da iç pazara yansıması iyi oldu. Sektör temsilcileri, 31 Aralık'a kadar sürecek ÖTV indirimlerinin sürdürülmesini istiyor. Ancak 'sıkı mali duruş' mesajı veren hükümetin ne yönde kadar vereceği bilinmiyor. Vergi indirimleri Türk otomotiv sektörüne kısa bir süre için nefes olsa da 2018 yılsonu rakamları ve 2019'a ilişkin projeksiyonlar hiç de iç açıcı değil.

Oto Ajanda Genel Yayın Yönetmeni Halil Okşit, vergi indirimlerinin pazara yansımasının yanı sıra otomotiv sektöründeki son durumu, sektör yetkililerin beklentilerini RS FM'de anlattı.

‘KURDAKİ ARTIŞ OTOMOTİV PAZARINA OLUMSUZ YANSIDI'

Halil Okşit, otomotiv sektöründe, iç pazar ve ihracatla birlikte, 2018 projeksiyonlarının yüksek olduğunu ve ilk yarıdaki verilerin buna paralel ilerlediğini anımsattı.

Okşit, buna karşın mayıs ayında dolarda yaşanan ilk büyük sıçrama sonrasında, otomotiv satışlarının da kur artışından etkilenerek ilk sarsıntıyı yaşadığını söyledi; ağustostaki kur şokunu işaret etti:

"Haziranda başlayan bu düşüş, temmuz ve ağustosta devam etti. Ağustos ayında da dolar ikinci bir sıçrayış yapınca otomotiv bayrağı çekti. Eylül ve ekim aylarında yüzde 70 gibi bir küçülme yaşandı. Pazarda yılbaşında 900 bin-1 milyon adetler olan projeksiyonlar, 500-600 bin adetlere geriledi. Hatta bu rakam son aylarla birlikte 300 binlere kadar indi."

‘İHRACAT SEKTÖRÜN KURTARICISI OLDU'

Oto Ajanda Genel Yayın Yönetmeni Halil Okşit, iç pazarda yaşanan daralmaya karşın, en önemli ihraç pazarları olan Batı Avrupa ülkelerine ihracatın sürdüğünü belirtti.

Yılın ilk 10 ayında 1 milyonun üzerinde otomobil ihraç edildiğini hatırlatan Okşit, "Bu, otomotiv üretiminin kısmen ayakta kalmasına sebep oldu. İhracat, bu yıl sektörün adeta kurtarıcısı oldu" dedi.

‘ÖTV VE KDV İNDİRİMİ, İŞTEN ÇIKARMALARIN ÖNÜNE GEÇTİ'

Halil Okşit, 2018'in ikinci yarısında yaşanan yüzde 70'e varan küçülmenin üretime, sahaya da yansımaları olduğuna vurgu yaptı.

İhracatın ayakta tutuğu otomotiv üretiminin işçi çıkarmayı gündemine aldığını belirten Okşit, ÖTV ve KDV indirimleri müjdesiyle bu kararın önüne geçildiğini söyledi:

"Eylül-ekim ayındaki küçülme o kadar can alıcıdıydı ki 3 vardiya üretim yapan otomotiv üreticileri, 2 vardiyaya düşmeyi konuşmaya başladı. Ama yetişmiş işçiyi hızla tekrar geri kazanmak zordu. Türkiye'de üretim yapan bütün otomotiv fabrikaları işçi çıkartmak yerine, vardiyaları kısalttı, hafta sonu çalışmalarını iptal etmeye başladı. Üretime ara verenler oldu. Tam bu süreçte vergi indirimi haber geldi."

OTOMOTİV SEKTÖRÜ, ÖTV'DE KALICI İNDİRİM İSTİYOR

Halil Okşit'e göre 31 Ekim'de açıklanan ÖTV ve KDV indirimi desteği, sektöre nefes oldu. İki aylık bu 'aspirin çözüm' binlerce işçinin bir süre daha işte kalmasını sağladı, ekonominin çarklarının biraz daha dönmesine destek oldu.

Ancak bunun kalıcı bir çözüm olmadığının altını çizen Okşit, sektör yetkililerinin ÖTV oranlarının kalıcı olarak düşürülmesini istediğini söyledi. Bunun yanında bir öneri de vergi indirimlerinin Mart 2019'daki yerel seçim öncesinde uzatılması.

Halil Okşit'in otomotiv sektörü temsilcilerinden edindiği bilgiye göre sektör, yasal olarak var olan ama fiilen uygulanamayan hurda teşvikinin genişletilerek, yeniden düzenlenmesini de istiyor.

‘FİNANSMANA ERİŞİMİN BEDELİ YÜKSEK'

Oto Ajanda Genel Yayın Yönetmeni Halil Okşit, vergi indirimlerinin kısa süreli olumlu etkilerinin hissedilmesine karşın 'finansman' engeline de dikkat çekti.

Geçmişte düşük faizle, uzun vadeli kredi imkanının olduğunu anımsatan Okşit, şimdilerde aylık maliyetlerin yüzde 3'e yükselmesiyle, otomobile bir de finansman darbesi vurulduğunu ifade etti.

Okşit'in verdiği bilgiye göre sektörü temsil eden yöneticilerin finansmana erişim konusunu ekonomi yönetimine iletti ancak henüz, gayrimenkulde olduğu gibi, düşük faizli, devlet destekli kredi desteğine yeşil ışık yakılmadı.

‘OTOMOTİV PAZARI İÇİN 2019'DA KÖTÜ SENARYO YÜZDE 40 DARALMA'

Halil Okşit son olarak 2018'e ilişkin son verileri ve 2019 projeksiyonlarını aktardı. Buna göre Türkiye'de yılın ilk 10 ayında 1 milyon 300 bin adet araç üretildi, bunun 258 bini otomobil. İç pazarda satılan yerli ve ithal araçlar 500 bin adet oldu. İhracat da 1 milyon 100 bini buldu. Bu yılın 600-650 binle tamamlanmasının öngörüldüğünü belirten Okşit'e göre 2019 yılına ilişkin rakam vermek ise oldukça zor.

Vergi indirimlerinin devam etmediği varsayılan koşullarda 2019 için dile getirilen tahminlerin 250-350 bin adetlerde olduğunu kaydeden Halil Okşit, 2018 ile kıyaslandığında yüzde 40'a ulaşan bir düşüşten söz edilebileceğini söyledi.

Okşit, "Bu, otomotiv firmalarının, yan sanayi firmalarının ve otomobil bayilerinin bile en az yüzde 40-50 oranında personel çıkarmak zorunda kalacağının ipucu olarak değerlendirilebilir" diye konuştu.