Veliaht Prens Muhammed bin Selman'a (MbS) yönelik darbe girişimi söylentileriyle çalkalanan Suudi Arabistan'da geçen haftadan beri çok sayıda kadın hakları savunucusu gözaltına alındı.
MbS'nin kadınların otomobil kullanması yasağının kalkacağını ilan ettiği 24 Haziran'a haftalar kala sürücülük haklarına da dikkat çeken kadın hakları kampanyası yürütenlerin gözaltına alınması dikkat çekti.
BBC, son olarak 3 aktivistin daha yakalanmasıyla gözaltındakilerin sayısının en az 11 olduğunu, bunların çoğunun kadın olduğunu duyurdu.
İçlerinde Azize Yusuf, Luceyn Haslul, İman Nefcen gibi dünyaca tanınan isimler de var.
#Saudi @al_jazirah newspaper front page features 2 absolute most amazing #Saudi feminists you could possibly know of: @LoujainHathloul & @AzizaYousef. The title, in bold red letters, smears all arrested: “You & your betrayals failed”. I have no words. Never thought I’d see this. pic.twitter.com/hnj8teZ9Ps
— Nora Abdulkarim نورة الدعيجي (@Ana3rabeya) 19 Mayıs 2018
2013 yılında kadınlara uygulanan araba kullanma yasağını deldiği için yakalanan Azize'yi dünya en çok erkek vasiliğine karşı binlerce imza topladığı kampanyayla tanıyor.
Saudi Arabia widens crackdown on women's rights activists https://t.co/faAIkCuPgo
— BBC News (World) (@BBCWorld) 23 Mayıs 2018
Suudi Arabistan'da bir kadının eğitim alması, çalışması, evlenmesi ve seyahat edebilmesi için babası, erkek kardeşi, eşi ya da dulsa oğlundan izin alması gerekiyor. Pasaport alabilmesi, ülke dışına çıkabilmesi, ev kiralaması, hastanede tedavi görmesi ve dava açması için de erkek izni aranıyor.
Azize, bu vasilik sisteminin kalkması için imza topladığı dilekçede 'reşit yaşta tam bir yurttaş olarak kadının, kendi kararlarını kendi vermesi ve kendi eylemlerinden sorumlu olmasını' savunmuştu.
Pek çok Suudi kadın, Twitter'da "Ben kendimin vasisiyim" (#IamMyOwnGuardian) etiketiyle paylaşımlar yaparak 'vasilik düzenini' protetso etmişti.
El Haslul da 2014 yılında Birleşik Arap Emirlikleri'nden Suudi Arabistan'a otomobil kullanarak giriş yapmaya çalışırken yakalanmış ve iki ay cezaevinde kalmıştı.
15 Mayıs'tan beri gözaltına alınan kadın hakları aktivistlerinin 'yabancı taraflarla şüpheli temaslarda bulunarak casusluk yapmak ve istikrara zarar vermekle' suçlandığı belirtildi.
Suudi insan hakları savunucuları, yasaklar kalkacakken yapılan gözaltıların 'şoke edici' olduğunu dile getirdi.
Suudi gazetesi Okaz, 20 Mayıs nüshasında kadın hakları aktivistlerinin gözaltına alınmasına tam sayfa ayırdı. Okaz, 'aramızda yerleri olmayan vatan hainleri' diye nitelediği aktivistlere 20 yıl hapis cezası verileceğini öngördü.
Okaz newspaper with a full-page feature of arrested #Saudi women’s rights activists. Again, brands them as “traitors” with “no place among us”. It states that sources predict sentences up to 20 years for 6 violations of Royal Decree A.44. (first pic via @SarahDadouch). pic.twitter.com/eXfWiBVZPt
— Nora Abdulkarim نورة الدعيجي (@Ana3rabeya) 20 Mayıs 2018
Suudi kraliyetinin baş destekçisi ABD'den 'gözaltılara dair endişe, reformların hayata geçmesini yakından takip' açıklaması geldi.