Trump kararını Twitter'dan da duyurdu.
CIA'YA İLK KADIN DİREKTÖR
Pompeo'nun fantastik bir iş çıkaracağını savunan, Tillerson'a da hizmetleri için teşekkür eden ABD Başkanı, aynı zamanda CIA'nın başına Gina Haspel'i getirdiğini açıkladı. İlk kez bir kadının CIA Direktörü olacağının altını çizdi.
Mike Pompeo, Director of the CIA, will become our new Secretary of State. He will do a fantastic job! Thank you to Rex Tillerson for his service! Gina Haspel will become the new Director of the CIA, and the first woman so chosen. Congratulations to all!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 13 Mart 2018
'İŞKENCECİ' HASPEL
Ancak ilk kadın direktör, CIA'nın işkence programının en önemli isimlerinden biri. CIA'nın yabancı ülkelerde esirlere işkence yapılan gizli merkezlerinden birini yöneten Haspel, Tayland’daki CIA hapishanesinde, suda boğulma hissi yaratan 'waterboarding' yöntemini sıkça uyguladığı medyaya yansıdı.
#Trump names #GinaHaspel as first woman head of #CIA https://t.co/tGdtQ79cnu pic.twitter.com/SegCWLjLOU
— Al Arabiya English (@AlArabiya_Eng) 13 Mart 2018
Ancak Haspel, işkence programının kanıtlarının yok edilerek örtbas edilmesinde ve kamuoyuna açıklanmamasında önemli rol oynadı.
The new C.I.A. Director, Gina Haspel, personally oversaw the torture of two terrorism suspects at a secret prison in Thailand in 2002. One of them was waterboarded 83 times. https://t.co/2TMTkfkErl
— Sandra A. Citizen (@Sandee9378) 13 Mart 2018
Washington Post, Bloomber gibi medya organlarına göre Trump'ın kendisini kovacağını cuma günü Beyaz Saray Genel Sekreteri John Kelly'nin açtığı telefondan öğrenen Tillerson, bu yüzden Afrika turunu yarıda keserek Washington'a döndü. ABD Dışişleri'nden bazı yetkililer ise Tillerson'ın kovulduğunu Twitter'dan öğrendiğini ve nedenini bilmediğini iddia etti.
Trump görev değişikliğini açıklamasının ardından Washington Post'a ''Rex Tillerson'a hizmetleri için teşekkür ediyorum, son 14 ayda büyük işler başardı. Ona ve ailesine en iyi dileklerimi gönderiyorum'' dedi.
Trump'ın ExxonMobil CEO'su Tillerson'ı Rusya ile yakın ilişkileri gerekçesiyle dışişleri bakanlığına getirdiği belirtilmişti.
Ancak ikili arasındaki görüş ayrılıkları ayyuka çıkmakta gecikmedi.
İlkin New York Times, Trump'ın Tillerson'ın yerine CIA Başkanı Mike Pompeo'yu getirmeyi planlandığını yazdığında takvim 30 Kasım 2017'yi gösteriyordu.
Tillerson'ın gerçekten görevden alınması ise Trump'ın Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'la yüz yüze görüşmeyi kabul ettiğine dair ani bir açıklama yapmasının sonrasında geldi.
Trump gibi İran'la nükleer anlaşmanın iptalini savunan ve Tahran'a karşı savaş tam tamları çalan Pompeo, Tillerson'a kıyasla son derece şahin bir isim.
ANKARA TILLERSON İLE YAKIN TEMASTAYDI
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndaki bu kritik değişim, tam da, Tillerson'ın Türkiye'yi ziyaret edip Suriye ile ilgili uzlaşma çabasına girdiği döneme denk geldi.
TILLERSON, 19 MART'TA ÇAVUŞOĞLU İLE GÖRÜŞECEKTİ
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile 3 saat 15 dakikalık, tercümansız, zabıtsız görüşme yapmasının ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile biraraya gelen Tillerson'la ABD ile Türkiye arasında yeni mekanizma konusunda uzlaşılmıştı. Bu mekanizma kapsamında Tillerson ile Çavuşoğlu'nun 19 Mart'ta görüşmesi kararlaştırılmıştı.
MENBİÇ MUTABAKATINDAN BİRKAÇ SAAT SONRA
Ancak Çavuşoğlu'nun Amerikan tarafıyla varılan YPG'nin Menbiç'ten tamamen çekilmesi mutabakatını açıklamasından birkaç saat sonra Tillerson görevden alındı.
15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin hemen ardından o dönemde Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu üyesi olan Pompeo, Türkiye için 'İslami diktatörlük' ifadesini kullanmıştı.
ERDOĞAN ETİKETLİ 'İSLAMİ DİKTATÖRLÜK' TWEETİ
15 Temmuz'un ardından Türkiye hükümetini öven İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’e ''İran da Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hükümeti kadar demokratik… Her ikisi de İslamcı totaliter bir diktatörlük'' yanıtı yazan Pompeo, bu tweet'i atarken, sadece İran Dışişleri Bakanı'na yanıt vermekle kalmayıp Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Twitter hesabını da etiketlemişti.
Pompeo, CIA Direktörü olduktan sonra da Türkiye'nin NATO üyesi sıfatıyla 'terörle mücadele' konusunda daha iyi bir müttefik olması gerektiğini savundu.
Pompeo, Washington'da yapılan bir etkinlikte yaptığı konuşmada ''Türkiye bir NATO ortağı ve onların buna uygun şekilde davranmasına ihtiyacımız var. Bize yardım ettikleri bölgeler oldu, ancak her zaman en etkin müttefikimiz olmadıkları bölgeler de var'' dedi.
Bununla birlikte CIA Direktörü olarak ilk ziyaretini Türkiye'ye yaptı.
Cumhuriyetçi Parti’den üç dönem Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu'nda görev yapan eski bir asker olan, suikast, darbe gibi gizli operasyonları destekleyen Pompeo'nun CIA Başkanlığı'nın Senato'da onaylanmasının ardından ABD medyası 'Yeni CIA Başkanı’nın ilk ve en acil görevinin, istihbarat teşkilatı ile Trump arasında efektif bir ilişki tesis etmek olduğu' yorumlarını yapmıştı.
MÜSLÜMAN DİN ADAMLARINA ELEŞTİRİ
Pompeo'nun 2013 yılında da 'İslamcı teröristleri sert şekilde eleştirmeyen Müslüman din adamlarının terör saldırılarında suç ortağı olduklarına' yönelik sözleri, Demokratlar ve Müslüman lobi kuruluşları tarafından kınanmıştı.
İŞKENCE YANLISI
Eski ABD Başkanı Barack Obama'nın 'terör zanlılarının' hiçbir yasal hak tanınmadan esir alınıp işkenceden geçirilmesiyle meşhur Guantanamo Üssü'nü kapatma planına da karşı çıkan Pompeo, 2013'te cezaevini ziyarettikten sonra, açlık grevindeki esirler hakkında ''Bana pek çoğu kilo almış gibi geldi'' demişti.
Pompeo, 'waterboarding' denen işkence yönteminin de 'hayati bilgilerin elde edilmesi için kullanılmasını' savunmuştu.
