Sputnik, Soğuk Savaş yıllarında kullanılıp ‘emekli’ olan ve Rusya ile ABD’nin hala kullandığı en yüksek irtifalara ulaşabilen savaş uçaklarından bir seçki hazırladı.
MİG-25
Üçüncü nesil Rus yapımı MİG-25 savaş uçakları 1970’te Sovyet ordusunun hizmetine girdi. O anda dünyada MİG-25’lerin yakalayamayacağı uçak yoktu. Saatte 2.800 kilometre hıza ulaşan bu uçaklar, sadece 9 dakika içinde 20 bin metrelik irtifaya yükselebiliyordu. Uzun yıllar boyunca önleme, keşif, bombardıman ve hava savunma sistemlerini aşabilen avcı uçağı olarak çeşitli görevler için kullanılan MİG-25, güçlü motorları ve sağlam planörü sayesinde muazzam yüklere dayanabiliyordu, o zamanın en yeni elektronik sistemleriyse havada mükemmel bir yol tutuşu sağlıyor ve tüm hedefleri fark edebiliyordu.
MİG-25’in 29 dünya rekorunun en önemlisini, bu uçakla 37.650 metrelik irtifaya yükselen test pilotu Aleksandr Fedotov kırdı. 1970’li yılların başında Sovyet pilotlar, MİG-25’lerle İsrail, Türkiye ve İran hava sahalarında engellenemeden keşif uçuşları yapıyordu.
SR-71 BLACKBIRD
ABD yapımı stratejik keşif uçağı SR-71, Soğuk Savaşın en önemli sembollerinden bir olarak bilinir. İlk olarak 1964’te havalanan bu uçak, şimdi bile tasarımın sınırlarını zorlayan, ‘gelecek zamandan gelen bir konuğu’ andırıyor. Bu uçak 1976’da turbo jet motorlu pilotlu uçakların arasında saatte 3.529,56 kilometre ile mutlak hız rekoru kırdı. SR-71’in yükseldiği maksimum irtifaysa 25.929 metre.
Soğuk Savaş yıllarında Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) ‘sahada’ kullandığı bir araç haline gelen SR-71’ler SSCB ve Küba hava sahalarında keşif uçuşları yapıyor, 1973’te Mısır, Ürdün ve Suriye’nin askeri tesislerinden görüntüler alıyordu. Vietnam’ın uçaksavar bataryalarının düşüremediği tek uçaktı. Ancak 1970’li yılların sonunda SSCB’nin MİG-31 avcı uçaklarını üretmesiyle SR-71’lerin havadaki hâkimiyeti sona erdi.
MİG-31
Şu anda ordularda kullanılan uçakların arasında en yüksek hıza ve irtifaya ulaşabilen MİG-25’in doğrudan halefi MİG-31, güçlü motoru sayesinde saatte 3.400 kilometre hıza ulaşabiliyor ve 25 bin metre irtifaya ulaşabiliyor. Yakıt takviyesi yapmadan uzun bir süre havada kalabilen MİG-31, bu özellikleriyle hava savunma sistemleriyle birlikte mükemmel bir önleme uçağı. Şu anda tüm filosu modernize edilen MİG-31’lere katılan yeni özellikler, yeni silah kumanda sistemi ve hedefleri 320 kilometrelik mesafeye kadar tespit edebilen yeni radar sistemi.
U-2
Yüksek irtifalara ulaşmak için tasarlanan Amerikan yapımı U-2 keşif uçağı ilk kez 1 Ağustos 1955’te gökyüzüyle buluştu. O anda Sovyet hava savunma sistemlerinin ulaşamayacağı bir uçaktı. 20 kilometreyi geçen irtifalarda rahat bir şekilde uçan U-2’ler 7 saate kadar havada kalabiliyordu.
Elbette ki ABD’nin istihbarat kurumları, U-2’leri sıklıkla SSCB’nin hava sahasına göndererek aktif bir şekilde kullanıyordu. Ancak bu uzun sürmedi. 1 Mayıs 1960’ta Francis Gary Powers’in yönetiminde 2 kilometrelik irtifada SSCB’nin hava sahasına giren U-2 uçağı, S-75 uçaksavar füze sistemiyle vurularak, düşürüldü.
SSCB’nin ve Çin’in modern hava savunma sistemlerine sahip olmasıyla U-2 pilotları da, daha önceki uçuşlarını gerçekleştirdikleri küstahlıklarını da yitirdi. Üretilen 89 adet U-2 uçağının 30 tanesi, karadan açılan ateşle ya da farklı bir takım kazaların sonucunda düşürüldü. Yine de şimdi U-2S ve TU-2S modelleriyle söz konusu uçak hala Amerikan istihbarat kurumları tarafından kullanılıyor.
