Suudi Arabistan'ın, daha geri planda duran Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile Yemen'deki Husi güçlerine karşı yürüttüğü savaşta, ülkenin hava, kara ve deniz abluka altına alınması krizi daha derinleştiriyor.
Suudi Arabistan ve BAE'nin yanı sıra Mısır, Fas, Ürdün, Sudan, Kuveyt, Bahreyn'den oluşan ve kısa bir süre öncesine kadar Katar'ın da içinde yer aldığı koalisyon Yemen'deki hava saldırında sıklıkla sivil alanlar, altyapı tesisleri, pazar yerlerini vuruyor.
KOALİSYON PAZAR YERLERİNİ, SAĞLIK TESİSLERİNİ BOMBALIYOR
Koalisyon Yemen'de hava saldırılarının yaklaşık üçte birini sivil hedeflere düzenledi. Bu saldırıların sayısı 4783 ve toplamın yüzde 31'ini oluşturuyor. Askeri hedeflere yönelik hava operasyonlarının oranı yüzde 38 iken, kalan operasyonların yüzde 31'inin, yani 4819 saldırının hedefi ise bilinmiyor.
SİVİL HEDEFLERE SALDIRI, ASKERİ HEDEFLERE SALDIRIYI İKİYE KATLADI
YDP'nin verilerine göre Aralık 2017'nin ilk yarısında Suudi Arabistan öncülüğündeki uluslararası koalisyonun sivil hedeflere yönelik bombardımanı, askeri hedeflere dönük saldırıları ikiye katladı. Koalisyon uçaklarının 1 Aralık-15 Aralık tarihleri arasındaki 270 operasyonundan 46'sı askeri, 98'i ise sivil hedeflere yönelik oldu. 98 saldırıdan 33'ü yerleşim yerlerini, 22'si altyapıyı, 10'u sivil araçları, 4'ü eğitim tesislerini hedef aldı.
Kuzeyde yer alan Saada vilayeti en çok saldırıya maruz kalan bölge oldu. Uluslararası koalisyon Mart 2015'ten itibaren kente 2996 kez hava saldırısı düzenledi. Saada'nın ardından 2432 kez hava saldırısına maruz kalan Taiz vilayeti geldi.
Dünya Sağlık Örgütü, Yemen'de çatışmaların başladığı Mart 2015'ten 15 Ağustos 2017'ye kadar geçen sürede 8300 kişiden fazla insanın hayatını kaybettiğini, yaklaşık 48000 kişinin ise yaralandığını bildirdi. Sağlık kuruluşlarından elde edilen resmi sayının daha üzerinde olabileceği ifade ediliyor.
TARİHTEKİ EN KÖTÜ KOLERA SALGINI
Hava saldırılarının ardından ortaya çıkan kolera salgını Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) raporlarına göre Yemen'de 940 bin vakaya ulaştı ve 2200'den fazla insanın ölümüne yol açtı. YPV, koalisyonun hava saldırılarının sürekli şekilde altyapı tesisleri ve sağlık, su, gıda ile ilgili tesis ya da alanları hedef aldığını belirtiyor.
Ülkede uzun süredir devam eden saldırılar nedeniyle yaklaşık 3 milyon kişi yerinden olurken, kötü insani koşullar, özellikle temiz su kaynaklarına ulaşımın koalisyon bombardımanı nedeniyle oldukça güç hale gelmesi kolera salgınının yayılmasına neden oldu. İngiliz sivil toplum kuruluşu Oxfam'ın tarihteki en yaygın kolera salgını olduğunu belirttiği hastalık Yemen'in 22 vilayetinin 21'inde yayılmış durumda. Salgın, adacıklardan oluşan Sokotra'da henüz görülmedi.
27 milyon olan ülke nüfusunun 22 milyonu yardıma muhtaç durumda. 400 bin çocuk ciddi akut beslenme bozukluğu nedeniyle ölüm riskiyle karşı karşıya.
Ülkede 16 milyon kişi temiz su kaynaklarına veya sağlık hizmetlerine erişemiyor. 8 milyon 400 bin Yemenli açlıkla boğuşuyor.
Yaklaşık 1 milyon 200 bin kamu görevlisine bir yıldan daha uzun süredir maaş ödenemiyor. Sağlık, altyapı hizmetlerinde görevliler başta olmak üzere, kamu çalışanlarının önemli bir bölümünün maaş alamadığı halde işe devam etmesi, Yemen'deki hastalık ve yıkımın hızını bir nebze de olsa yavaşlatıyor. Kamu görevlilerine para ödenememesi personel ve kaynaklarda sıkıntıya yol açıyor.
379 KİŞİDEN ABD, İNGİLTERE VE FRANSA'YA ÇAĞRI
Yemen'e yönelik ağır saldırı ve ablukanın 1000 günü doldurması nedeniyle aralarında eski askerler, siyasiler, diplomatlar, akademisyenler ve ünlü isimlerin yer aldığı 379 kişi açık mektup yayımlayarak ABD, Fransa ve İngiltere hükümetlerini ‘Yemen'deki ateşe odun atmaktan vazgeçmeye' çağırdı. Mektupta ABD, Fransa ve İngiltere'nin BM Güvenlik Konseyi'ndeki pozisyonlarını kullanmaları istendi.
ABD ve İngiltere'nin Yemen'de uluslararası kuralları ihlal eden Suudi Arabistan'a silah satışlarına devam etmesi uzun bir süredir eleştirilerin hedefinde. Uluslararası toplumun ambargo çağrılarına karşın, veriler silah satışının arttığını gösteriyor.
Uluslararası Ticaret Departmanı'nın verilerine göre İngiltere, Yemen'e saldırıların başladığı 2015 yılından Kasım 2017'ye kadar Suudi Arabistan'a 4.6 milyar sterlinlik silah sattı. Bomba ve füze lisansları için yapılan satış yüzde 457 artarak 1.9 milyar sterline, savaş uçakları lisansı satışı ise yüzde 70 artarak 2.7 milyar sterline ulaştı.
Mevcut bilgilere göre Aralık 2017 itibariyle Suudi Arabistan'a en çok silah satan ilk üç Avrupa Birliği ülkesi sırasıyla İngiltere, Fransa ve Almanya oldu. İngiltere silah satışının yüzde 48'ini Riyad'a yapıyor.
ABD ise son olarak Ekim 2017'de Suudi Arabistan'a 15 milyar dolar değerinde THAAD füze savunma sistemi satılmasına onay verdi. Bunun yanı sıra ABD Başkanı Donald Trump'ın Riyad ziyareti sırasında 110 milyar dolarlık askeri yatırım mutabakatına varıldığı bildirilmişti.
