Topkapı Sarayı restorasyonu sırasında tarihi keşif

Hürriyet gazetesinden Ömer Erbil'in haberine göre Topkapı Sarayı’nı anlatan yerli ve yabancı kaynaklarda sözü edilen hünkâr hamamının temel kalıntıları restorasyon sırasında tesadüfen bulundu. Sarayın Seferli Koğuşu olarak bilinen bölümünde başlatılan restorasyon sırasında binanın statik yapısını sağlamlaştırmak için zemin kaldırılarak taşıyıcıların temellerine inildi. Dolgu toprak kaldırıldıktan sonra alttan farklı döneme ait kalıntılar geldi. Önce bunların eski Roma kalıntıları olduğu düşünüldüyse de kazı genişletilince yazılı kaynaklarda belirtilen Topkapı Sarayı’nın ilk hamamı olduğu anlaşıldı.

HAMAM KALINTILARI KORUNACAK

İstanbul Kültür ve Turizm İl Müdürü Coşkun Yılmaz keşfi şöyle anlattı: 

‘‘Burası Fatih Sultan Mehmet zamanında yapılan büyük hamam veya Enderun Hamamı olarak biliniyor. 16. yüzyıl başında kapatılmış, içoğlanlar için koğuş alanı yapılmış. Daha sonra Seferli Koğuşu’na çevrilmiş. Cumhuriyet döneminde onarım yapılırken hamam fark edilmiş ama üzeri kapatılmış. Bilimsel anlamda ilk defa bu restorasyon sırasında tüm unsurlarıyla ortaya çıkarıldı. Burada sıcaklık bölümünü görüyorsunuz yan tarafında da soğukluk kısmı var. Fatih döneminde kullanılmış bir hamam. İlk hamam olduğunu düşünüyoruz. Daha sonra hamam haremin içine taşınıyor. Seferli Koğuşu aslına uygun yapılırken hamam kalıntıları da korunacak.”

GÖRÜNÜR HALE GETİRİLECEK

Topkapı Sarayı Müze Başkanı Prof. Mustafa Küçükaşçı ise ‘‘Daha önce birkaç kitapta yer alıyor ama ilk defa bu restorasyon sırasında kapsamlı olarak belgeleme imkanımız oldu. Görünür hale getirmek istiyoruz şimdi. Fatih’in izinin olması ayrıca önemli. Haremdeki hamamın, 1580’li yıllarda yapıldığı tahmin ediliyor. Valide hamamı ile hünkâr hamamı yan yana yapılıyor. Aynı külhandan besleniyor. Bu hamam yapılınca ilk hamam terk ediliyor. Seferli Koğuşu’ndaki hamama ‘2. Selim hamamı’ ismi de veriliyor” diye konuştu.

Osmanlılara 1505’de esir düşen ve Eski Saray’da içoğlanı olarak yaşamış olan Cenovalı Giovanni Antonio Menavino, kitabında hamamı şöyle tasvir ediyor:

‘‘Hamam tamamen yuvarlak ve tonozludur. Ortada iki adam boyunda ustaca yapılmış oluklarından serin suların aktığı beyaz mermerden bir havuz bulunur. Üzerinde birinden soğuk diğerinden sıcak su akan iki musluğun olduğu çok büyük olmayan bir de kurna vardır. Hamam her zaman hazır tutulur…’’