Sovyetler Birliği döneminde en yaygın biçimde kullanılan dikey kalkış ve iniş yapma özellikli Yak-38 uçağından toplam 231 adet üretildi, bu uçakların 49'u çeşitli kazalarda ve havada yaşanan olaylarda imha oldu.
En çok donanmada kullanılan Yak-38'ler, uçak taşıyıcı kruvazörlerde konuşlandırılıyordu. O zamanın deneyimli pilotlarının anlattıklarına göre bu uçakların yüksek kaza riski taşıması, komutanları eğitim uçuşlarının sayısını son derece düşük tutmak zorunda bırakıyordu. Yak-38'lerde uçan pilotların uçuş deneyimi de o zamana göre sembolik denebilecek kadardı, yılda 40 saati geçmiyordu. Sonuç olarak donanmadaki hava kuvvetlerinde birinci sınıfı pilot hiç yoktu.
SOVYETLER BİRLİĞİ DAĞILINCA, RAFA KALKMIŞTI
Yak-38'lerde hava radarı bulunmadığından bu uçakların çatışmalarda kullanılmasına da şüpheyle bakılıyordu. Saldırı uçağı olarak kullanılmasıysa dikey kalkışta çok fazla yakıt tüketip, daha sonra yalnızca 195 kilometre uçabilmesi nedeniyle uygun görülmüyordu.
Rusya, Yak-38'lerin yerine geçecek daha modern ve gelişmiş Yak-141 uçağını tasarlamıştı, ancak Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla bu proje, azalan ilgi nedeniyle rafa kaldırılmıştı.
Uzmanlar, dikey kalkış ve iniş yapabilen uçakların yapımının Rusya'da niçin gündeme geldiğini yorumladı.
'ORMANLARIN İÇİNDE DAHİ KONUŞLANDIRILABİLİR'
Kimi uzmansa bu uçakların karada kullanılmasının, dikey kalkış sırasında çok fazla yakıt harcadığı ve bu nedenle havadaki kullanma mesafesinin oldukça sınırlandığı için pek te uygun olmadığını, oysa Rusya'nın hava operasyonlarında ‘uzun kollara' ihtiyaç duyduğunu savunuyor.
'TAHRİP EDİLMİŞ HAVALİMANLARINDA GÖREV YAPABİLİR'
Rusya, yakın gelecekte uçak gemilerinin yapımına başlayabilecek. Rusya Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre 2025-2030 döneminde 2300 Ştorm (Kasırga) projesi kapsamında ağır uçak gemisinin yapımına başlanması bekleniyor. O zamana kadarsa Rusya donanması, dikey kalkış ve iniş yapma özelliğine sahip olan uçakları taşıyabilen 2 adet çok amaçlı çıkartma gemisine sahip olmayı planlıyor.
