Yıldırım: Referandum sıcak çatışmaya zemin hazırladı

'Ortak yayında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başbakan Binali Yıldırım şunları söyledi:

• Dünyanın tüm uyarılarına rağmen inatlaşmaya gidildi ve referandum yapılıyor. Bu gayrimeşrudur, sonuçları hiçbir şekilde tanınmayacaktır. Var olan kaosu, krizi ve sorunları daha da artıracaktır. Orada yaşayan Kürtleri, Arapları, bütün farklı etnik gruptaki insanların geleceğini düşünmeden oradaki bölgesel yönetimin kişisel ihtiraslarıyla alınmış karardır. Daha fazla gözyaşı kararı verilmiştir. Türkiye elini kolunu bağlayıp bekleyecek değildir.

'KARARLAR ÜÇ GRUP ALTINDA ELE ALINACAK'

Kararlar üç grup altında ele alınacak. Ekonomik boyuttaki karar, siyasi-diplomatik, üçüncü güvenlik ve askeri boyut. Dün itibariyle Bağdat, bizimkine benzer bir toplantı yaptı ve karar aldılar. Başta İran ve Türkiye olmak üzere muhatabın kendileri olduğunu, ilgili ülkelerin verecekleri kararda muhatabın Bağdat olması gerektiği bilgilendirmesi yaptılar. Kriz artık zirve yaptı dönülmez noktaya geldiği için bundan sonrası hoş olmayan sürecin başlangıcı. Referandumu yapma inadı sıcak bir çatışmaya zemin hazırlamıştır. Bunun da bedeli oradaki günahsız sivil insanlara olacaktır. Irak mekezi yönetimini daha fazla doğrudan muhatap alarak kararlarımızı vereceğiz.

'IRAK'TAN 'TÜRKİYE DE HAVA SAHASINI KAPATSIN' NOTASI GELDİ'

('İran Kuzey Irak'a hava sahasını kapattı. Türkiye de kapatacak mı?' sorusu üzerine) Bugün itibariyle benzer talep Türkiye'ye ulaştı. Dünkü nota aynısı bugün bize de geldi. Biz de bunun üzerinde arkadaşlarımız bir ekip oluşturdum ilgili bakanlıklardan. Enerji Bakanlığı, Gümrük Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı bunlardan oluşan bir ekip bunların detaylarını çalışıyor. Çok geç olmadan bu adımları atacağız. Gerek hava sahasıyla ilgili, gerek sınır kapılarının nasıl yönetileceği… Burada zorluklarımız var, bunlardan bir tanesi sınır kapılarında fiilen şu anda Peşmerge oranın yönetiminde. Irak onlardan sınır kapılarını teslim etmek istedi. Bunlar o teslimatı yapacaklar mı, yapmayacaklar mı, onu da takip etmemiz lazım. O yüzden Bağdat ile daha sıkı bir diyalog içinde bu süreci yürütmemiz gerekiyor. Bizim hedefimiz bölgede yaşayan insanlar değil. Bizim ulusal güvenliğimize karşı tehdit olarak gördüğümüz bu referandum konusunda inat edenlerdir. Kürtlerle bunları birbirinden ayrı tutalım.

'MEŞRU OTORİTE BAĞDAT'TIR'

• Bizim hedefimiz bölgede yaşayan insanlar değil. Bizim ulusal güvenliğimize karşı tehdit olarak gördüğümüz bu referandum konusunda inat edenlerdir. Kürtlerle bunları birbirinden ayrı tutalım. Ayrımcılık hareketinin kışkırtılmasına karşıyız. 40 yıldır bunun bedelini ödüyoruz. PKK ile mücadeleyi ayrımcı, bölücü harekete karşı yapıyoruz. Sınır kapıları ve havalaanları merkezi hükümetin sevk ve idaresindedir. Petrol boru hatları da bunlara dahil. Bizim alacağımız kararlardaki meşru idare otorite Bağdat'tır, merkezi hükümettir.

'TAMPON BÖLGEYİ KONUŞMAK İÇİN ERKEN'

İşin askeri boyutu bizim aldığımız kararlara karşı biz engelleme oluşursa tabii ki biz gerekli güvenlik tedbirlerini almak zorundayız. Bunu da Irak merkezi hükümetinin koordinasyonuyla yapacağız. Türkmenlere karşı büyük bir yok etme hareketi başlatılırsı buna da duyarsız kalmamızı kimse beklemesin. Tampon bölgeyi konuşmak için erken. Tedbirlerimizi alıyoruz. Durup dururken bir maceraya girmeyiz. Ülkemizin menfaatlerine halel getirecek durum olarsa karşılığını hiç gecikmeden veririz. 

'GENELKURMAY BAŞKANI VE CUMHURBAŞKANI TAHRAN'A GİDECEK'

• Bugün artık dün yok, her şey değişti. Irak'ın tamamında dış ilişkilerde merkezi hükümet tüm haklarını kullanacağını söyledi. Bu çatışma riskini beraberinde getiriyor. Ama bunun kararını verecek olan Bağdat. Her türlü eylem, kalkışma anında karşılığını görecek.

Genelkurmay Başkanımızın (Hulusi Akar) Tahran ziyareti var. Akabinde de Cumhurbaşkanımız (Recep Tayyip Erdoğan) gidecek. Bu krizin büyümeden çözülmesi yönünde bütün iyi niyetimizi göstereceğiz Kerkük yönetimi anayasa bakımından bölgesel yönetime ait olmayan yerlerin oldu bittiye tabi tutulmasına karşı Irak merkezi hükümetle koordinasyon halinde çalışmaya gireceğiz. Bunu Irak'la beraber yapmamız lazım. Kerkük'teki Türkmen oranının yüzde 30'a gerilediği söyleniyor.

'BARZANİ'NİN YİNE ÇALACAĞI KAPI BİZİZ'

(IKBY lideri Mesud) Barzani'nin kişisel nedenlerinden bu adımı attığını düşünüyorum. Gelecek yıllarda seçimi var. Bugüne kadar orada parlamentoyu toplayamıyor, otorite sıkıntıları var. İşler yolunda gitmezse gaz verenler hiç tanımazlar. Yine geleceği çalacağı kapı burasıdır. Türkiye daha önce de söyledi, bizim için güney kara hudutlarımızda bir statü değişikliği yeni bir oluşum kabul edilemez. Bunu biz ulusal güvenliğimize tehdit olarak görüyoruz. Buna ilişkin her türlü müdahale hakkımızı saklı tutuyoruz. Bizim için beyan esas. ABD Başkanı, Cumhurbaşkanımıza referandumun yapılmaması gerektiğini açıkladılar. ABD'de başka yetkililer ertelensin zamanlama doğru değil… Bİzim dediğimiz hiçbir şekilde meşru değildir, yapılmamalıdır. İsrail'in kendi iç sorunları, hesapları var. Oradaki açıklamalar kuvvetli resmi bir açıklamaya dönüşmedi. Bölgede İsrail konumunu güçlendirmek için konjonktürel açıklamaları yapıyor.

'TATBİKATA IRAK'TAN ASKERİ PERSONEL KATILACAK'

• Irak'tan da askeri personel ve uzman anlamında sınırdaki tatbikata katılım olacak.
  

'VATANDAŞ RAHAT OLSUN, SAVAŞA GİRMİYORUZ'

• Vatandaş rahat olsun, savaşa girdiğimiz yok. Bunlar noktasal operasyonlardır. Biz ülkemizin güvenliğini ilgilendiren konularda sınır ötesi tedbir alıyoruz.

Referandum sonuçlansa ne olur, sonuçlanmasa ne olur. Bu bir tiyatro. Oradan farklı sonuç çıkacağını beklemiyorum. Türkiye Barzani'yle ilişkilerde hata yapmadı. Türkiye Irak anayasasına konan esaslar dahilinde bir muamele yaptı. Bundan böyle bunu yapmayacak. Yanlışta ısrar eden varsa ona da hak ettiği cevabı verecek ülkeyiz. Şu şansını yitirdi. Artık anayasaya hak ettiği tanımlanan muameleyi de göremeyecek. Bundan böyle muhatabımız Irak'ın merkezi yönetimi olacak. İran'ın Irak içindeki faaliyetleri ayrı mesele. Burada ortak bir hassasiyet var. Bölgedeki gelişmeler hem Irak merkezi yönetimini, hem Türkiye'yi hem İran'ı ilgilendiriyor. Biz buna odaklanıyoruz.

'YANLIŞTA ISRAR EDENE YANIT VERİLECEK'

Türkiye Barzani'yle ilişkilerde hata yapmadı. Türkiye Irak anayasasına konan esaslar dahilinde bir muamele yaptı. Bundan böyle bunu yapmayacak. Yanlışta ısrar eden varsa ona da hak ettiği cevabı verecek ülkeyiz. Şu şansını yitirdi,. artık anayasaya hak ettiği tanımlanan muameleyi de göremeyecek. Bundan böyle muhatabımız Irak'ın merkezi yönetimi olacak. İran'ın Irak içindeki faaliyetleri ayrı mesele. Burada ortak bir hassasiyet var. Bölgedeki gelişmeler hem Irak merkezi yönetimini, hem Türkiye'yi hem İran'ı ilgilendiriyor. Biz buna odaklanıyoruz. Biz bu bölgedeki tüm uyarılara rağmen inatla yapılmaya çalışılan referandumun olumsuz sonuçlarını önlemek adına işbirliği olarak görüyoruz. Merkezi hükümet petrol nakliyle ilgili bizden talep ederse, şartları yerine getirirse bu iş yine devam eder.

'MERKEL'E TEBRİK MESAJI GÖNDERDİM'

(Almanya'daki seçimler) Almanya Başbakanı Angela Merkel'e yazılı tebrik mesajı gönderdim. Birinci parti olsa da tek başına iktidar olamadı. Önceki seçime göre oy kaybetti. Büyük koalisyon olmayacak. Geriye Jamaika koalisyonu kalıyor. Liberaller, Yeşiller ve SDU var. Artık onların işi. Artık seçim havası bitti geçim havası başladı. Normale dönelim işimize bakalım. Türkiye ile uğraşmak, büyük büyük laflar etmenin zararı oldu. Hollanda da bunu yaptı, Almanya da yaptı oy kaybetti. Kim kazandı, ırkçılar kazandı. Almanya ırkçılık konusunda gelecekle ilgili tedbir almalı. FETÖ'cüleri müsamahayı bırakacak, PKK sempatizanlarına alan açmaktan vazgeçecek. Yapmazsa kendi bileceği iş. Türkiye'nin ve Almanya'nın menfaati bunu gerektiriyor. Kayda değer davranış değişikliğine ihtiyaç var. PKK ve FETÖ ile ilgili tutumu bizim hassas. Artık seçim öncesinin bir kenara bırakılarak Almanya Türkiye ilişkilerinin tamir edilmesi lazım, bu mümkün.'

'TOPBAŞ'IN YERİNE İLÇE BELEDİYE BAŞKANLARINDAN BİRİ GELİR'

('İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş istifa etti mi, ettirildi mi?' sorusuna yanıt) Takip edemedim. 'İstifa etti' diye bilgi geldi. İstifa tek taraflı bir iradedir. Ben sonuca bakarım. Bunun en güzel cevabı Kadir Bey'dedir. Kadir Bey'le istifa öncesinde ve sonrasında görüştüm. Gerekçesini bana söylemedi, sadece bilgi verdi. Yerine ilçe belediye başkanlarından biri gelir. Bununla ilgili pazar günü cumhurbaşkanımız genel başkanımız geniş katılımlı bir istişare yaptı. Hafta sonunda süre doluyor. Perşembe günü belediye meclisi seçim yapacak, bir arkadaşamız görevi doldurmuş olacak.

YILDIRIM'DAN 'İBB BAŞKANI OLACAK MISINIZ' SORUSUNA YANIT: BURADA İYİ KÖTÜ BİR İŞİMİZ VAR YANİ

• ('Kendi aday olacak mı?' sorusu) Şimdi koltuk boşaldı, başka biri gelip oturacak. Bizi nereye koyacaksınız? Koltuk dolu. Bizim de burada bir iyi kötü işimiz var yani.

'TEOG'UN YERİNE ÜÇ SEÇENEK VAR, BİR AY İÇİNDE BELLİ OLUR'

(TEOG sınavının kaldırılması) TEOG konusu başından beri yanlış anlaşılıyor. TEOG bir sistem değil, bir sistem değişikliği yok. TEOG, 2013'ten beri bir yarışa döndü. TEOG kalkınca öğrenciler büyük bir bayram havasında. Benim torunum 6. sınıfta dede teşekkür ederim diyor. Öğrenci psikolojisi bu. Hiçbir öğrenci sınavı sevmez. Sınav olmadan da gelişme olmaz, öğrenme olmaz. TEOG'un yerine Milli Eğitim Bakanlığı 3 çözüm üretiyor. Biri 8. sınıf bitti, oradan sonraki 4 lise. Biri her lisenin kendi sınavını yapması. İkinci yöntem ortaokul sertifikasyon sistemi, üçüncü yöntem ortaokul bazlı yerleştirme. Öğrencilerin yüzde 50'li adrese dayalı kayıt sistemi, bir kısmı da ortaokul mezuniyet ortalaması olabilir. Bir de bazı okullar kendi sınavını yapar. Ama o sınav mutlaka bakanlığın gözetiminde olması lazım. Bunların hangisinin en isabetli olduğu konusu Bakanlar Kurulu'nda değerlendirilecek, uzmanlar gerekli sunumları yapacak. Bir ay içinde olur. Bunun mükemmeli yok. Subjektif kararları ortadan kaldıracak, öğrenciyi de canından bezdirmeyecek bir sistem getirmek. FETÖ ne yaptı, önce soruları çaldı. Sonra soruları hazırlayan komisyonları elde etti. Sonra bir tane dışarıdan adam giremedi. Yeni çözüm bu yıl geçerli olacak. 8. sınıfta olanlar yeni uygulamayla liseye geçiş yapacak.

'BÜYÜME HEDEFİ 5.5 OLACAK'

• 2017 büyüme hedefi yüzde 5.5 olacak. İşsizlik oranı bu yıl için 10.8 gibi görüyoruz. 2018'de 10.5, 2019'da 9.9 2020'de 9.6. Enflasyonda 2017'de 9.5. 2020'de 5. İstihdam oluşturan konularda tasarruf yok, yatırıma destek verilecek. Burada öncelik gözetilecek.

• Taşeronlarla ilgili konuyu en geç bu yılın sonunda bir karar bağlamış olacağız.

'YENİ VARLIK FONU BAŞKANI HAFTAYA ATAYABİLİRİZ'

• Varlık Fonu'na da önümüzdeki günlerde bir atama yapabiliriz, bu hafta olmasa da haftaya. Fonla ilgili esasında ileri geri spekülasyonlar var da bunlar doğru değil.

'54.400 FETÖ TUTUKLUSU VAR'

Devam eden davalar var, devam eden davalar sonuçlanmaya yakın. Mahkemeler bu işin kararını veriyor ama bana kalırsa benim kafama göre darbeden sonra bir ay içinde hepsinin içine çekerdim ama hukuk sistemi öyle işlemiyor. Uzuyor, uzuyor milletin keyfi kaçıyor. Daha fazla uzatmamak lazım. FETÖ ekibi dayanın, durun, reddedin, kurtulacaksınız felan böyle rüya tabirleriyle oradakilerin motivasyonlarını yüksek tutmaya çalışıyorlar. Tutuklu sayısı 54.400 civarında. Açılan toplam dava sayısı 4.971. Bizim başbakanlık olarak müdahil olduğumuz dava sayısı 255. Bu FETÖ'yle PKK'yla ilgili doğrusu çok etkin bir mücadele yapıyoruz. Örgüte katılım yüzde 85 azaldı.

'BİR AYRAN İÇERSİN METAL YORGUNLUĞU GEÇER'

(MHP'den ihraç edilen ve yeni parti kurma hazırlığında olan Meral Akşener'le ilgili) Bizim kimin ne yapacağı çok ilgi alanımızda değil. Biz vatandaşımızla kendi iletişimizi iyi bir şekilde sürdürüyoruz. Tabi ki herkes siyasi parti kurabilir, iddia peşinde olabilir. Vatandaş hepsini dinleyecek, önündeki malzemeyi görecek. Ben 2019 seçimleri için bir tereddüt görmüyorum. Partimizdeki metal yorgunluğumuzu yanlış okumamak lazım bu bahar yorgunluğu gibi gelir geçer. Bir ayran içersin geçer.