Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), yaşının ilerlemiş olmasını gerekçe göstererek bir kadının cinsel yaşamının öneminin azaldığı hükmüyle karar veren Portekiz mahkemesini, ‘cinsel ayrımcılıktan’ suçlu buldu.
Davanın geçmişi 1995 yılına dek uzanıyor. İki çocuk annesi 50 yaşındaki Maria Morais, 22 yıl önce Portekiz'deki bir hastanede geçirdiği jinekolojik cerrahi müdahale sonrasında, cinsel yaşamını normal şekilde sürdüremez hale geldi.
Yaşadığı fiziksel ve zihinsel kaybı nedeniyle hastaneye karşı açtığı tazminat davasını kazanan Morais, kararı temyize götüren hastanenin davayı kazanmasıyla aldığı tazminatın üçte birini 2013 yılında kaybetti. Temyiz mahkemesi karara gerekçe olarak Morais'nin yaşı nedeniyle cinsel yaşamının çok önemli olmamasını gösterdi.
Portekizli bir kadın milletvekili tarafından ‘Taliban içtihadı’ olarak tanımlanan karar, ülkede büyü bir protesto dalgasının başlamasına neden oldu.
Kararı AİHM’e taşıyan Morais'in avukatı Vitor Ribeiro, iki erkek ve bir kadından oluşan heyetin üyelerinin her üçü de 50 yaşından büyük olduğuna dikkat çekti. Portekizli yargıçları ‘önyargılardan’ dolayı suçlayan ve hem özel hem de aile hayatına saygı gösterme hakkının ihlal edildiğini söyleyerek Morais ile görüşen AİHM, dün kararını açıkladı.
Portekiz mahkemesinin kararını, ‘cinselliğin kadınların kendi kendini gerçekleştirme, fiziksel ve psikolojik önemini göz ardı etme’ olarak tanımlayan AİHM, Portekiz'i, Morais'ye 3250 euro tazminat ödemeye ve dava masrafı olan 2460 euro’yu ödemesine hükmetti.
Kararda şu ifadeler kullanıldı: "(Lizbon mahkemesi) kararında, cinselliğin 50 yaşındaki ve iki çocuk annesi bir kadın için, daha genç bir yaş kadar önemli olmadığı yönündeki genel varsayıma dayanıyordu. Mahkemenin (AİHM) görüşüne göre, bu değerlendirmeler Portekiz'deki yargı sürecinde hâkimlerin önyargıları gösterdi."
Kararda ayrıca, Portekiz’de 2008 ve 2014 yıllarında alınan iki karar hatırlatıldı. Bu iki kararda, yanlış tıbbi uygulamalar nedeniyle cinsel yaşamlarını sürdüremez hale gelen erkek hastalar lehine karar verilmişti. Bu durumun, yaşına ya da çocuk sahibi olduğuna bakılmaksızın hastaların özgüvenlerini etkilediği ve ‘çok büyük ya da güçlü psikolojik şoka’ neden olduğu belirtilmişti.
PORTEKİZ’DEN RESMİ BİR AÇIKLAMA YOK
Bu arada Portekizli yetkililer, karara ilişkin henüz bir açıklama yapılmadı.
