HDP’li Botan'dan, Türkçeleştirilen Kürtçe şarkıların TBMM’de araştırılması talebi

HDP Van milletvekili Lezgin Botan, TBMM Başkanlığı’na verdiği araştırma önergesinde, Türkiye’nin birçok halkın birlikte yarattığı tarihsel ve kültürel miras nedeniyle çok dilli ve çok kültürlü bir coğrafya olmasına rağmen uygulanan politikalar neticesinde bugüne kadar birçok halkın kültürünün ve dilinin zarar gördüğünü kaydetti.

'ASİMİLASYON POLİTİKALARI'

“Cumhuriyet’in kuruluşundan itibaren sürdürülen politikalarda özellikle anadili hedeflenerek ulusların tarihsel birikimleri ortadan kaldırılmıştır” diyen Bozan, bu uygulamaları da  ‘asimilasyon politikaları’ olarak niteledi.

Özellikle Kürtlerin on yıllar öncesinden yazdığı ve bestelediği birçok şarkının ve müzik formunun çalındığını savunan HDP’li Botan, “Türkiye’de yakın zamana kadar akademik çalışmalara da konu olmayan kültür yağmacılığı, kitle iletişim araçlarının gelişmesiyle yoğun bir şekilde tartışılmaya başlanmıştır. Özellikle son aylarda sosyal medya üzerinde Türkçeleştirilen Kürtçe şarkılar ve Kürt müzik formları sıklıkla yayınlanmaya başlanmıştır” dedi.

'DEVLET POLİTİKASINA DÖNÜŞTÜRÜLDÜ'

Konuyla ilgili yayınlanan makalelerde de Kürtçe şarkıların Türkçeleştirildiği çalışmaların ilkinin Muzzafer Sarısözen’in “Yurttan Sesler” (1952) ve “Türk Halk Musikisi Usulleri” (1962) adlı derlemeler olduğunun belirtildiğini kaydeden Botan, sonraki süreçte bunun Ülkü Taşır Şakir’in Kültür Bakanlığı için derlediği “Cumhuriyet’le Birlikte Türkiye’de Folklor ve Etnoğrafya Çalışmaları” adlı kitap ve yine Kültür Bakanlığı’nın 1977 yılında Yaşar Doruk’a derlettiği “Urfa’dan Derlenmiş Türküler ve Oyun Havaları” adlı çalışmayla bir devlet politikasına dönüştürüldüğünün ifade edildiğini kaydetti. HDP’li Botan önergesinde ayrıca şu görüşlere yer verdi:

'ANKARA’NIN TAŞINA BAK, EY NİŞTİMAN ADLI ŞARKIDAN UYARLANDI'

“Önceleri devletin finansmanı ve organizasyonuyla sürdürülen derleme çalışmaları 1980’lı yıllardan sonra İzzet Altınmeşe, Burhan Çaçan, Celal Güzelses, Mukim Tahir, Kel Hamza, İbrahim Tatlıses ve Cemil Cankurt gibi sanatçılar tarafından sürdürülmüştür. Buna bağlı olarak toplumun yakından bildiği ve sevdiği birçok Türkçe şarkı ve müzik formunun Kürtçeye ait olduğu yapılan araştırmalarla ortaya çıkarılmaktadır. Buna göre 1970’lı yıllarda bestelenen ‘Ankara’nın Taşına Bak’ şarkısının bile Hasan Zirek’in 1946-47 yıllarında Mehabad Kürt Cumhuriyeti üzerine yazıp bestelediği ‘Ey Niştiman’ adlı şarkıdan uyarlandığı ifade edilmektedir."

TATLISES, ALTINMAŞE, KIRMIZIGÜL’ÜN ŞARKILARI

"Aynı şekilde Şivan Perwer’in ‘Yek Mûmik’ şarkısının İbrahim Tatlıses tarafından ‘Bir Mumdur İki Mumdur’, anonim bir Kürt ezgisi olan ‘Ax Fadikê’ nin İzzet Altınmeşe tarafından ‘Oy Fadike’ ve Horasan Kürtlerin ait anonim bir şarkının Mahsun Kırmızıgül tarafından ‘Hepimiz Kardeşiz’ şeklinde izin alınmadan Türkçeleştirildiği bilinen birkaç örnektir."

'MECLİS ARAŞTIRMASI AÇILMASI ELZEMDİR'

HDP’li Lezgin Botan, her ne kadar Kürtçe şarkılar ve Kürt müzik formları üzerine çalışmalar yaygınlaşsa da kültür yağmacılığının sınırı ve neden olduğu zararın hala bilinmediğini belirterek, önergesinde, “Bu nedenle Türkçeleştirilen Kürtçe şarkı ve Kürt ezgi formlarının tespit edilmesi ve kültür yağmacılığının son bulabilmesi için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılması elzemdir” dedi.